Otton I Wielki

Król Niemiec

Okres

od 936
do 973

Poprzednik

Henryk I Ptasznik

Następca

Otton II

Król Włoch

Okres

od 951
do 973

Poprzednik

Berengar II

Następca

Otton II

cesarz rzymski

Okres

od 962
do 973

Poprzednik

Berengar I z Friulu

Następca

Otton II

Dane biograficzne

Dynastia

Ludolfingowie

Data urodzenia

23 listopada 912

Data śmierci

7 maja 973

Ojciec

Henryk I Ptasznik

Matka

Matylda z Ringelheim

Multimedia w Wikimedia Commons

Otton I Wielki (ur. 23 listopada 912, zm. 7 maja 973 w Memleben) – książę Saksonii 936–961, król niemiecki od 936 i cesarz rzymski od 962, z dynastii Ludolfingów.

Życiorys

Był synem Henryka I Ptasznika, króla Niemiec i jego drugiej żony Matyldy z Ringelheim, córki saskiego hrabiego Dytryka.

Otton został królem Niemiec w drodze elekcji w roku 936. Uroczysta koronacja odbyła się w Akwizgranie^[1] w tym samym roku. Po koronacji musiał zwalczyć bunt książąt Saksonii, Bawarii, Lotaryngii i Frankonii wspieranych przez braci Ottona Thankmara i Henryka. Po zwycięstwie w 939 roku rozpoczął proces umacniania władzy opierając się na Kościele i związkach dynastycznych^[1].

Prowadził politykę ekspansywną wobec Słowian tworząc na ich terenach liczne marchie, osiągając brzegi Odry. Uzależnił od Niemiec Włochy, Czechy i Danię. Podbitą ludność chrystianizował. 10 sierpnia 955 pokonał Madziarów w bitwie na Lechowym Polu koło Augsburga, powstrzymując ich najazdy na środkową Europę. Od 963 roku Otton otrzymywał trybut od Mieszka I, księcia Polan (według przekazu kronikarza Thietmara) z części jego ziem – ta informacja bywa jednak kwestionowana przez znaczną część badaczy.

2 lutego 962^[2] papież Jan XII koronował Ottona w Rzymie na cesarza rzymskiego^[3]. Chcąc jednak ułatwić sobie uznanie ze strony Bizancjum używał on tego tytułu bez przymiotnika „rzymski”. Jeszcze za swego życia w 967 Otton I uczynił cesarzem swego syna Ottona II^[4].

Po roku 967 cesarz Zachodu Otton I Wielki zamierzał doprowadzić do pojednania z Cesarstwem Bizantyńskim. Domagał się jednak prowincji bizantyńskich na Półwyspie Apenińskim. W tym celu Otton wysłał do Konstantynopola biskupa Cremony Liutpranda. Misja zakończyła się fiaskiem, a Bizancjum wysłało do Italii wojsko i okręty wojenne.

Otton I podjął wówczas najazd na ziemie Cesarstwa Bizantyńskiego w Italii. Wiosną roku 969 przerwał wyprawę i opuścił południowe Włochy pozostawiając dalszą wojnę Pandolfowi z Kapui, który wkrótce dostał się do niewoli bizantyńskiej. W tej sytuacji Otton posłał na południe Włoch kolejne wojska, które rozbiły armię bizantyńską w bitwie pod Ascoli (Asculum) w roku 969. Mimo zwycięstwa Ottona sytuacja w południowych Włoszech nie uległa zmianie.

W zaistniałej sytuacji w roku 972 Otton zaproponował Cesarstwu Bizantyjskiemu zwrot podbitych ziem na terenie Włoch w zamian za wzajemne uznanie tytułów cesarskich. Układ ten został przypieczętowany małżeństwem Ottona II z księżniczką Teofano, krewną cesarza bizantyjskiego Jana I Tzimiskesa^[5].

Otton I zmarł w wieku 60 lat i został pochowany w katedrze w Magdeburgu.

Małżeństwa i potomstwo

Otton I był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Edyta Angielska, córka króla Edwarda Starszego. Po raz drugi ożenił się w październiku 951 roku z Adelajdą, córką króla Burgundii – Rudolfa II.

Z pierwszego małżeństwa pochodzili:

Ludolf, ur. 930, zm. 6 września 957, książę Szwabii.
Ludgarda, zm. 18 listopada 953, od 947 roku żona Konrada Rudego, księcia Lotaryngii.

Z drugiego małżeństwa pochodzili:

Henryk, ur. 952, zm. 7 kwietnia około 954
Bruno, ur. 953, zm. 8 września 957
Otto II, ur. 955, zm. 7 grudnia 983, cesarz rzymski
Matylda, opatka w Quedlinburgu, ur. pod koniec 955, zm. 6 lutego 999

Z nieformalnego związku, prawdopodobnie z córką Tęgomira, księcia Stodoran, pochodził:

Wilhelm, zm. 968, arcybiskup Moguncji.

Przypisy

↑ ^a ^b MaciejM. Salamon MaciejM. (red.), Wielka Historia Świata, t. 4. Kształtowanie średniowiecza, Kraków: Oficyna Wydawnicza Fogra, 2005, s. 314, ISBN 83-85719-85-7 .
↑ Gerd Althoff: Otto I., Kaiser. W: Neue Deutsche Biographie. T. 19. Berlin: Duncker & Humblot, 1999, s. 658.
↑ Strzelczyk 2009 ↓, s. 12.
↑ Strzelczyk 2009 ↓, s. 18.
↑ Strzelczyk 2009 ↓, s. 24.

Bibliografia

Jerzy Strzelczyk, Otton I Wielki, Poznań 2018, Wydawnictwo Poznańskie, ISBN 978-83-7976-816-5.
Robert F. Barkowski: Die Ottonen und das Konzept eines vereinten Europa. Parthas Verlag, Berlin 2014, ISBN 978-3-86964-073-0.
Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959, tablica 43.

Władcy Saksonii

Książęta
Saksonii

Pierwsi władcy	Hadugato (531) Berthoald (627) Teoderyk (743–744) Widukind (777–785 lub 810) Ekbert I (785 lub 810 – po 811) Wilipert (810–850)
Ludolfingowie	Ludolf (844–866) Bruno saski (866–880) Otto I Znakomity (880–912) Henryk I Ptasznik (912–936) Otto I Wielki (936–961)
Billungowie	Hermann Billung (961–973) Bernard I Billung (973–1011) Bernard II (1011–1059) Ordulf (1059–1072) Magnus (1072–1106)
Supplinburgowie	Lotar III (1106–1127)
Welfowie	Henryk II Pyszny (1127–1138)
Askańczycy	Albrecht Niedźwiedź (1138–1142)
Welfowie	Henryk Lew (1142–1180) Westfalia arcybiskupi Kolonii, północna część – Brunszwik-Lüneburg
Askańczycy	Bernard III Askańczyk (1180–1212) Albrecht I Askańczyk (1212–1261, odtąd dot. Saksonii-Wittenbergi) Albrecht II Askańczyk (1261–1298) Rudolf I Askańczyk (1298–1356)

Elektorzy
Saksonii

Askańczycy

Rudolf II Askańczyk (1356–1370)
Wacław (1370–1388)
Rudolf III Askańczyk (1388–1419)
Albrecht III Askańczyk (1419–1422)

Wettynowie

Fryderyk I Kłótnik (1422–1428) Fryderyk II Łagodny (1428–1464)
Linia ernestyńska	Ernest (1464–1486) Fryderyk III Mądry (1486–1525) Jan Stały (1525–1532) Jan Fryderyk I (1532–1547)
Linia albertyńska	Albrecht Odważny (1464–1500) Jerzy Brodaty (1500–1539) Henryk Pobożny (1539–1541) Maurycy Wettyn (1541–1553) August Wettyn (1553–1586) Krystian I Wettyn (1586–1591) Krystian II Wettyn (1591–1611) Jan Jerzy I Wettyn (1611–1656) Jan Jerzy II Wettyn (1656–1680) Jan Jerzy III Wettyn (1680–1691) Jan Jerzy IV Wettyn (1691–1694) Fryderyk August I Mocny (1694–1733) Fryderyk August II Wettyn (1733–1763) Fryderyk Krystian Wettyn (1763) Fryderyk August III Sprawiedliwy (1763–1806)

Królowie
Saksonii

Wettynowie	Fryderyk August I Sprawiedliwy (1806–1827) Antoni Dobry (1827–1836) Fryderyk August II Wettyn (1836–1854) Jan Wettyn (1854–1873) Albert I Wettyn (1873–1902) Jerzy I Wettyn (1902–1904) Fryderyk August III Saski (1904–1918)

Królowie niemieccy

Konradyni	Konrad I (911–918)
Ludolfingowie	Henryk I Ptasznik (919–936) Arnulf Zły (antykról 919–921) Otton I Wielki (936–973) Otton II (koregent od 961, 973–983) Otton III (983–1002) Henryk II Święty (1002–1024)
Dynastia salicka	Konrad II (1024–1039) Henryk III (koregent od 1028, 1039–1056) Henryk IV (koregent 1054, 1056–1105) Rudolf Szwabski (antykról 1077–1080) Herman z Salm (antykról 1081–1088) Konrad (III) Salicki (koregent od 1087, antykról 1093–1098) Henryk V (korgent od 1099, 1105–1125)
Supplinburgowie	Lotar III (1125–1137)
Hohenstaufowie	Konrad III (antykról 1127–1135, król 1138–1152) Henryk (VI) Berengar (koregent 1147–1150) Fryderyk I Barbarossa (1152–1190) Henryk VI (koregent od 1169, 1190–1197) Filip Szwabski (1198–1208)
Welfowie	Otto IV (antykról 1198–1208, król 1208–1218)
Hohenstaufowie	Fryderyk II (koregent 1196–1197, 1215–1250) Henryk VII (koregent 1220–1235, od 1231 antykról) Konrad IV (koregent od 1237, 1250–1254)
Wielkie bezkrólewie	Henryk Raspe (antykról 1246–1247) Wilhelm z Holandii (1254–1256, antykról od 1247) Ryszard z Kornwalii (antykról 1256–1272) Alfons z Kastylii (antykról 1257–1274)
Habsburgowie	Rudolf I (1273–1291)
Nassau	Adolf z Nassau (1292–1298)
Habsburgowie	Albrecht I (1298–1308)
Luksemburgowie	Henryk VII (1308–1313)
Wittelsbachowie	Ludwik IV Bawarski (1314–1347)
Habsburgowie	Fryderyk Piękny (antykról 1314–1322, koregent 1325–1332)
Luksemburgowie	Karol IV (antykról od 1347, król 1347–1378) Gunter ze Schwarzburga (antykról 1349–1349) Wacław (koregent od 1376, 1378–1400) Fryderyk z Brunszwiku (antykról elekt 1400)
Wittelsbachowie	Ruprecht z Palatynatu (1400–1410)
Luksemburgowie	Zygmunt (1410–1437) Jodok z Moraw (antykról 1410–1411)
Habsburgowie	Albrecht II (1438–1439) Fryderyk III (1440–1493) Maksymilian I (1493–1519) Karol V (1519–1556) Ferdynand I (koregent od 1531, 1556–1564) Maksymilian II (koregent 1562, 1564–1576) Rudolf II (koregent 1575, 1576–1612) Maciej (1612–1619) Ferdynand II (1619–1637) Ferdynand III (koregent od 1636, 1637–1657) Ferdynand IV (koregent 1653–1654) Leopold I (1657–1705) Józef I (koregent od 1687, 1705–1711) Karol VI (1711–1740)
Wittelsbachowie	Karol VII (1742–1745)
Habsburgowie-Lotaryńscy	Franciszek I (1745–1765) Józef II (koregent od 1764, 1765–1790) Leopold II (1790–1792) Franciszek II (1792–1806)

Oficjalny tytuł królów niemieckich od XI wieku: król Rzymian
Zobacz też: królowie frankijscy; cesarze rzymscy (Święte Cesarstwo Rzymskie)

Cesarze rzymscy (Święte Cesarstwo Rzymskie)

Karolingowie i inne rody	Karol I Wielki (800–814) Ludwik I Pobożny (814–840) Lotar I (koregent od 817, 840–855) Ludwik II (koregent od 850, 855–875) Karol II Łysy (875–877) Karol III Gruby (881–888) Gwido ze Spoleto (891–894) Lambert ze Spoleto (koregent od 892, 894–898) Arnulf z Karyntii (896–899) Ludwik III Ślepy (901–905) Berengar I z Friulu (915–924)
Ludolfingowie	Otton I Wielki (962–973) Otton II (973–983) Otton III (koregent od 967, 996–1002) Henryk II Święty (1014–1024)
Dynastia salicka	Konrad II (1027–1039) Henryk III (1046–1056) Henryk IV (1084–1105) Henryk V (1111–1125)
Süpplinburgowie	Lotar III (1133–1137)
Hohenstaufowie	Fryderyk I Barbarossa (1155–1190) Henryk VI (1191–1197)
Welfowie	Otto IV (1209–1215)
Hohenstaufowie	Fryderyk II (1220–1250)
Luksemburgowie	Henryk VII (1312–1313)
Wittelsbachowie	Ludwik IV Bawarski (1328–1347)
Luksemburgowie	Karol IV (1355–1378) Zygmunt (1433–1437)
Habsburgowie	Fryderyk III (1452–1493) Maksymilian I (1508–1519) Karol V (1519–1556) Ferdynand I (1558–1564) Maksymilian II (1564–1576) Rudolf II (1576–1612) Maciej (1612–1619) Ferdynand II (1619–1637) Ferdynand III (1637–1657) Leopold I (1658–1705) Józef I (1705–1711) Karol VI (1711–1740)
Wittelsbachowie	Karol VII (1742–1745)
Habsburgowie-Lotaryńscy	Franciszek I (1745–1765) Józef II (1765–1790) Leopold II (1790–1792) Franciszek II (1792–1806)

Władcy Lotaryngii

Królowie Lotaryngii

Karolingowie	Lotar II (855–869) Karol II Łysy (869–879, w Górnej Lotaryngii) Ludwik II Niemiecki (869–876, w Dolnej Lotaryngii) Ludwik III Młodszy (876–882, do 879 tylko w Dolnej Lotaryngii) Karol Otyły (882–887) Hugo Ślepy (antykról, 883–885) Arnulf z Karyntii (887–895) Zwentibold (895–900) Ludwik IV Dziecię (900–911) Karol IV Prostak (911–923)
Welfowie	Rudolf z Burgundii (923–925)
Ludolfingowie	Henryk I Ptasznik (925–935) Otton I Wielki (935–973) Otton II (973–983) Otton III (983–1002) Henryk II Święty (1002–1024)
Dynastia salicka	Konrad II (1024–1039)

Książęta Lotaryngii

Gebhard (903–910)
Reginar (910–916)
Gizelbert (925–939)
Henryk I (939–940)
Otto I (942–944)
Konrad I (944–953)
Bruno (953–965)

Książęta
Dolnej Lotaryngii

Pierwsi książęta	Godfryd I (959–964) Richar (968–972)
Karolingowie	Karol z Lotaryngii (976–991) Otto (991–1012)
Dynastia z Verdun	Godfryd II Bezdzietny (1012–1023) Gozelo I Wielki (1023–1044) Gozelo II Próżniak (1044–1046)
Luksemburgowie	Fryderyk I (1046–1065)
Dynastia z Verdun	Godfryd III Brodaty (1065–1069) Godfryd IV Garbaty (1069–1076)
Dynastia salicka	Konrad II (1076–1087)
Dynastia z Boulogne	Godfryd V (1087–1100)
Dynastia limburska	Henryk (1101–1106)
Dynastia z Louvain	Gotfryd VI Brodaty (1106–1128) Walram (1128–1139) Gotfryd VII (1139–1142) Gotfryd VIII (1142–1190) od 1190 książęta Brabancji

Książęta
Górnej Lotaryngii

Dynastia mozelska	Fryderyk I (959–978) Thierry I (978–1026) Fryderyk II (1026–1027, współregent) Fryderyk III (1027–1033)
Dynastia z Verdun	Gozelo I Wielki (1033–1044) Godfryd III Brodaty (1044–1047)
Dynastia z Châtenois	Adalbert (1047–1048) Gerard (1048–1070) Thierry II Waleczny (1070–1115) Szymon I (1115–1138) Mateusz I (1138–1176) Szymon II (1176–1205) Fryderyk I (1205–1206) Fryderyk II (1206–1213) Tybald I (1213–1220) Mateusz II (1220–1251) Fryderyk III (1251–1302) Tybald II (1302–1312) Fryderyk IV (1312–1329) Rudolf (1329–1346) Jan I (1346–1390) Karol II (1390–1431) Izabela (1431–1453)
Walezjusze andegaweńscy	René I (1431–1453, mąż Izabeli) Jan II (1453–1470) Mikołaj I (1470–1473) Jolanta (1473)
Dynastia z Vaudémont	René II (1473–1508) Antoni II Dobry (1508–1544) Franciszek I (1544–1545) Karol III Wielki (1545–1608) Henryk II (1608–1624) Nicole (1624–1624) Franciszek II (1624–1624) Karol IV (1624–1634) Mikołaj II (1634–1661) Karol IV (1661–1675, tytularny od 1670) okupacja francuska (1670–1698) Karol V Leopold (1675–1690, tytularny) Leopold I Józef (1690–1729, tytularny do 1698) Franciszek III Stefan (1729–1737)
Leszczyńscy	Stanisław Leszczyński (1737–1766)