Mary McAleese

Mary McAleese

Data i miejsce urodzenia	27 czerwca 1951 Belfast
Prezydent Irlandii
Okres	od 11 listopada 1997 do 10 listopada 2011
Przynależność polityczna	Fianna Fáil
Poprzednik	Mary Robinson
Następca	Michael D. Higgins
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Mary Patricia McAleese z domu Leneghan (wym. [mækəˈliːs], irl. Máire Pádraigín Mhic Ghiolla Íosa^[1], wym. [ˈmoɪrʲə ˈpɑːdriɡʲiːɲ vʲikʲ ˈjilə ˈiːᵊsə]; ur. 27 czerwca 1951 w Belfaście) – irlandzka polityk, prawniczka, dziennikarka i nauczyciel akademicki, w latach 1997–2011 prezydent Irlandii.

Życiorys

Działalność do 1997

Urodziła się jako najstarsza z dziewięciorga rodzeństwa. Dorastała w Belfaście w katolickiej dzielnicy Ardoyne. Kształciła się w St Dominic’s High School^[2]. W 1973 została absolwentką prawa na Queen’s University Belfast. W 1974 uzyskała uprawnienia barristera, podejmując praktykę w tym zawodzie.

W połowie lat 70. była współzałożycielką Campaign for Homosexual Law Reform, organizacji działającej na rzecz dekryminalizacji homoseksualizmu w Irlandii^[3]. Odeszła z tej organizacji po kilku latach, podejmując pracę dziennikarki i prezenterki w radiu oraz telewizji w ramach RTÉ^[4]. W 1975 zaczęła również swoją karierę akademicką, została wówczas wykładowczynią prawa karnego, kryminologii oraz penologii w Trinity College w Dublinie. W 1987 powróciła na swoją macierzystą uczelnię, objęła na niej stanowisko dyrektora jednego z instytutów (Institute of Professional Legal Studies). W 1994 powołana na wicekanclerza Queen’s University Belfast jako pierwsza kobieta w historii^[4].

W 1987 bezskutecznie kandydowała do Dáil Éireann z ramienia partii Fianna Fáil^[5]. Do 1997 pełniła m.in. funkcje dyrektora stacji telewizyjnej Channel 4, przedsiębiorstwa Northern Ireland Electricity i organizacji zdrowotnej Royal Group of Hospitals Trust. Współtworzyła irlandzką komisję do spraw przeludnienia więzień (Irish Commission for Prisoners Overseas). Działała także w instytucjach Kościoła katolickiego, m.in. w 1984 została przedstawicielką irlandzkiego episkopatu do New Ireland Forum.

Prezydentura

W 1997 Mary McAleese uzyskała poparcie Fianna Fáil, która nominowała ją swoim kandydatem w wyborach prezydenckich, choć początkowo faworytem do tej nominacji był były premier Albert Reynolds^[6]. Jej kontrkandydatami byli Mary Banotti z Fine Gael, popierana przez Partię Pracy Adi Roche, a także niezależni Dana Rosemary Scallon oraz Derek Nally^[7]. W głosowaniu z października 1997 Mary McAleese zwyciężyła, uzyskując 45,2% głosów preferencyjnych^[7] i 58,7% poparcia przy drugim liczeniu^[8].

Siedmioletnią kadencję rozpoczęła 11 listopada 1997^[4]. Na październik 2004 rozpisała kolejnej wybory prezydenckie. Głosowanie nie zostało przeprowadzone, gdyż Mary McAleese okazała się jedyną kandydatką, uzyskując automatycznie reelekcję^[9].

Była pierwszym prezydentem urodzonym w Irlandii Północnej, działała na rzecz porozumienia katolików i protestantów. W 1997 przyjęła komunię w anglikańskiej katedrze Kościoła Chrystusowego w Dublinie^[10], co wywołało krytykę części hierarchii katolickiej. W 2005, przed obchodami 60. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau, wypowiedziała w wywiadzie radiowym kontrowersyjne zdanie, że niektóre protestanckie dzieci w Belfaście są wychowywane w nienawiści do katolików, podobnie jak niemieckie dzieci były wychowywane w nienawiści do Żydów. Po krytyce ze strony ulsterskich unionistów prezydent przeprosiła za te słowa^[11].

Urząd prezydenta złożyła 10 listopada 2011, następnego dnia jej następcą został Michael D. Higgins^[12].

Życie prywatne

W 1976 poślubiła Martina McAleese, który był członkiem Seanad Éireann^[13]. Mają troje dzieci: dwie córki i syna^[5].

Przypisy

Bibliografia

• Mary McAleese. president.ie. [dostęp 2018-08-29]. (ang.).
• Mary McAleese, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-08-29]  (ang.).
• Mary McAleese. electionsireland.org. [dostęp 2018-08-29]. (ang.).