Opiętek zwężony

Opiętek zwężony

Agrilus angustulus
(Illiger, 1803)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	bogatki
Rodzina	bogatkowate
Podrodzina	Agrilinae
Plemię	opiętki
Podplemię	Agrilina
Rodzaj	Agrilus
Gatunek	opiętek zwężony
Synonimy
Buprestis angustulus Illiger, 1803 Buprestis olivaceus Gyllenhal, 1808 Agrilus viridis Stephens, 1830 Agrilus laetefrons Mannerheim, 1837 Agrilus rugicollis Ratzeburg, 1837 Agrilus pavidus Gory & Laporte, 1839 Agrilus angustatus Petri, 1885 Agrilus gyllenhali Schilsky, 1891
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Opiętek zwężony^[1] (Agrilus angustulus) – gatunek chrząszcza z rodziny bogatkowatych i podrodziny Agrilinae.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1803 roku przez Johanna Karla Wilhelma Illigera pod nazwą Buprestis angustulus^[2].

Morfologia

Chrząszcz o mocno wydłużonym ciele długości od 4 do 6,5 mm. Ubarwienie wierzchu ciała miewa metalicznie zielone, oliwkowe, zielononiebieskie, ciemnoniebieskie lub spiżowobrązowe^[3][1]. Głowa zaopatrzona jest w duże oczy niemal stykające się z przednią krawędzią przedplecza. Niezbyt wypukłe czoło nie ma głębokiej bruzdy podłużnej, a u samicy jest ono tak szerokie jak długie, wskutek czego oczy u wierzchołka leżą dalej od siebie niż w przypadku opiętka bruzdkowanego. Czułki mają wierzchołkowe człony z szypułkowato przewężonymi podstawami. Przedplecze ma podwójną krawędź boczną i żeberka przy tylnych kątach. W przeciwieństwie do opiętka zielonego pozbawione jest poprzecznego wcisku^[3]. Tarczka wyposażona jest w dobrze widoczne żeberko poprzeczne^[3][1]. Przedpiersie ma płat przedni głęboko, nieco V-kształtnie wycięty^[3]. Wyrostek międzybiodrowy przedpiersia ma równoległe boki^[3][1]. U samca drugi z widocznych sternitów odwłoka ma dwa guzki na krawędzi tylnej. Rowek wzdłuż krawędzi ostatniego widocznego sternitu przy wierzchołku odgięty do wewnątrz^[3].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla lasy, parki i nasadzenia przydrożne. Larwy są kambio- i ksylofagiczne. Rozwój przechodzą w gałęziach drzew młodych i wierzchołkowych partii drzew starszych, a także w gałęziach obłamanych oraz ściętych drągowinach^[4]. Żerują głównie na dębach^[4], w tym dębie algierskim, bezszypułkowym, burgundzkim, korkowym, omszonym, ostrolistnym, skalnym, szypułkowym, węgierskim, żółtawym i Quercus pyrenaica, ale podawane są też z buka zwyczajnego, chmielograbu europejskiego, grabu zwyczajnego, kasztana jadalnego, klonu polnego, leszczyny pospolitej i orzecha włoskiego^[5]. Osobniki dorosłe obserwuje się od maja do sierpnia^[3][4]. Prowadzą żer uzupełniający na młodych liściach i pędach roślin pokarmowych^[1].

Gatunek palearktyczny, znany z Portugalii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Monako, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji, europejskiej części Turcji, europejskiej^[2] i syberyjskiej części Rosji, okolic Morza Kaspijskiego^[4] oraz Afryki Północnej^[2][4].

Przypisy