Pancerniki typu Deutschland
Pancerniki typu Deutschland płynące w szyku liniowym[a] | |||
Kraj budowy | Cesarstwo Niemieckie | ||
---|---|---|---|
Użytkownicy | Kaiserliche Marine | ||
Stocznia | Germaniawerft | ||
Wejście do służby | 1906 | ||
Wycofanie | 1945 | ||
Zbudowane okręty | 5 | ||
Dane taktyczno-techniczne | |||
Wyporność | standardowa: 12 000 t | ||
Długość | 127,6 m | ||
Szerokość | 22,2 m | ||
Zanurzenie | 8,2 m | ||
Napęd | 12 kotłów parowych, | ||
Prędkość | 18–19 węzłów | ||
Zasięg | 5600 Mm przy prędkości 12 węzłów | ||
Załoga | 743–802 ludzi | ||
Uzbrojenie | patrz w tekście | ||
Opancerzenie | burty: do 240 mm | ||
|
Pancerniki typu Deutschland – typ niemieckich pancerników z okresu przed I wojną światową, I wojny światowej, okresu międzywojennego i II wojny światowej. Istniał również późniejszy typ niemieckich krążowników ciężkich typu Deutschland – tzw. „pancerników kieszonkowych”.
Pancerniki typu Deutschland należały do generacji przeddrednotów. Typ ten był rozwinięciem poprzedniego typu Braunschweig, zachowując takie samo uzbrojenie główne, lecz z nieco grubszym pancerzem i silniejszą artylerią średnią. Ogólna ich konstrukcja wywodziła się z wcześniejszych typów Kaiser i Wittelsbach.
Zbudowano pięć okrętów tego typu:
- „Deutschland” – wodowany w 1904 roku, w służbie od 1906 roku;
- „Hannover” – wodowany w 1905 roku, w służbie od 1907 roku;
- „Pommern” – wodowany w 1905 roku, w służbie od 1907 roku;
- „Schlesien” – wodowany w 1906 roku, w służbie od 1908 roku;
- „Schleswig-Holstein” – wodowany w 1906 roku, w służbie od 1908 roku. Ostatni przeddrednot zbudowany dla niemieckiej floty wojennej.
Służba
Okręty te używane były bojowo w czasie I wojny światowej, będąc już jednostkami przestarzałymi. Cała piątka brała udział w bitwie jutlandzkiej w składzie 2. eskadry pancerników. W bitwie tej, 1 czerwca 1916 roku o godz. 2:10 w nocy, pancernik „Pommern” został storpedowany przez brytyjskie niszczyciele i zatonął z całą załogą (był jedynym pancernikiem, jaki Kaiserliche Marine utraciła w akcji podczas całej I wojny światowej).
Po I wojnie światowej zezwolono Niemcom zachować w służbie przestarzałe pancerniki, w tym typu Deutschland. „Deutschland” został skreślony z listy floty w 1920 roku, następnie złomowany. „Hannover” od lat 30. służył jako ćwiczebny okręt-cel, został złomowany w 1944–1945 roku.
Pozostałe dwa okręty wzięły ograniczony udział w II wojnie światowej. „Schleswig-Holstein” w latach 1926–1935 był okrętem flagowym floty niemieckiej, od 1936 roku używany był jako okręt szkolny. Jego zdjęcie (jeszcze z trzema kominami) otwiera sekcję ilustracyjną niemieckiego rocznika flot „Taschenbuch der Kriegsflotten” 1922, redagowanego w tym czasie przez kmdr. B. Weyera - pierwszego wydania TdK po przegranej I wojnie światowej (zob. TdK 1922). W roku 1929 „Schleswig-Holstein”, wraz z bliźniaczym okrętem „Elsass”, uwalniał na wodach niemieckich statki handlowe uwięzione przez zwały kry lodowej. Wśród tych statków był m.in. polski parowiec „Tczew”. „Schleswig-Holstein” wszedł ponownie do akcji już od pierwszych minut wojny, ostrzeliwując Westerplatte 1 września 1939 roku, a w kwietniu 1940 roku uczestniczył w niemieckiej inwazji na Danię (ściślej - w zajęciu miast Nyborg i Korsör). Został zbombardowany przez lotnictwo brytyjskie w Gdyni 18 grudnia 1944 roku, na skutek czego zatonął. Po wojnie został podniesiony przez Rosjan i używany jako okręt-cel. Podobnie „Schlesien”, który w 1939 roku ostrzeliwał polskie pozycje na Helu, zatonął 4 maja 1945 roku w Świnoujściu po wejściu na minę, po czym został złomowany po wojnie.
Dane techniczne
- koszt budowy: 24,3–25 mln marek
- uzbrojenie (w okresie I wojny światowej):
- 4 działa kalibru 280 mm w dwóch dwudziałowych wieżach (masa pocisku 330 kg)
- 14 dział kalibru 170 mm w kazamatach
- 20 dział kalibru 88 mm
- 6 podwodnych wyrzutni torped kalibru 450 mm
- po I wojnie światowej uzbrojenie średniego i małego kalibru zmieniało się na poszczególnych okrętach, uzbrojenie główne pozostało bez zmian.
Uwagi
- ↑ Pięć najbliższych okrętów na zdjęciu są pancernikami typu Deutschland.
Bibliografia
- Tadeusz Klimczyk: Pancerniki. Warszawa: 2002. ISBN 83-86776-66-8.
- p
- d
- e
- p
- d
- e
Lotniskowce |
|
---|---|
Drednoty | |
Krążowniki liniowe | |
Okręty liniowe |
|
Pancerniki obrony wybrzeża |
|
Krążowniki pancerne |
|
Krążowniki pancernopokładowe / Krążowniki lekkie | |
Niszczyciele | |
Torpedowce | |
Okręty podwodne | |
Kanonierki |
|
Ścigacze/Kutry torpedowe |
|
Stawiacze min |
|
Trałowce |
|
Transportowce wodnosamolotów |
- p
- d
- e
Pancerniki |
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Pancerniki szkolne |
| ||||||
Krążowniki ciężkie |
| ||||||
Krążowniki lekkie |
| ||||||
Okręty podwodne |
| ||||||
Lotniskowce |
| ||||||
Niszczyciele |
| ||||||
Torpedowce |
| ||||||
Awizo |
| ||||||
Kutry torpedowe |
| ||||||
Trałowce |
| ||||||
Eskortowce |
| ||||||
Inne |
|