Pindar

Ten artykuł od 2012-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Pindar

Πίνδαρος

Píndaros

Popiersie Pindara ze zbiorów Farnese (rzymska kopia greckiego oryginału, II w. p.n.e.)
Data i miejsce urodzenia	522 – 518 p.n.e. Kynoskefalaj pod Tebami
Data i miejsce śmierci	443 – 438 p.n.e. Argos
Zawód, zajęcie	poeta
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach

Pindar, stgr. Πίνδαρος (ur. między 522 a 518 p.n.e. w Kynoskefalaj pod Tebami, zm. m. 443 a 438 p.n.e. w Argos) – grecki twórca liryki chóralnej (oda), wykonywanej przez chór przy akompaniamencie instrumentów dętych (aulos) lub strunowych (kitara).

Jego pieśni, połączone z układami tanecznymi, tworzone były ku czci bogów, lecz wyrażały też żal po śmierci określonej osoby. Znany jest głównie z utworów sławiących zwycięzców igrzysk panhelleńskich w Olimpii, Koryncie, Delfach, Nemei oraz zainspirowanych utworami Safony^{[potrzebny przypis]}.

Gdy w 335 p.n.e. Aleksander Macedoński zdobył zbuntowane Teby, zburzył wszystkie domy z wyjątkiem domu Pindara, a wśród nielicznych mieszkańców nie skazanych na niewolę, znajdowali się potomkowie poety^{[potrzebny przypis]}.

Twórczość

Zachowana do czasów hellenistycznych spuścizna Pindara została uporządkowana w Bibliotece Aleksandryjskiej przez Arystofanesa z Bizancjum i Arystarcha z Samotraki; podzielono tam ją na siedemnaście ksiąg, według gatunków zaliczając Pindara do dziewięciu kanonicznych poetów lirycznych:

• cztery księgi epinikiów (pieśni zwycięskich)
• jedną księgę hymnów
• jedną księgę peanów (pieśni pochwalnych) na cześć Apolla
• dwie księgi dytyrambów na cześć Dionizosa
• dwie księgi prosodia
• trzy księgi partènia (pieśni dla chórów dziewczęcych)
• dwie księgi hyporchèmata (pieśni tanecznych)
• jedną księgę enkomia (pieśni pochwalnych)
• jedną księgę trenów – pieśni żałobnych

Z tych jedynie cztery księgi epinikiów (pieśni zwycięskich) przetrwały do naszych czasów w całości, nie stanowiąc jednak nawet czwartej części spuścizny poety. Zawierały:

• księga pierwsza – czternaście ód olimpijskich;
• księga druga – dwanaście ód pytyjskich;
• księga trzecia – jedenaście ód nemejskich;
• księga czwarta – osiem ód istmijskich.

Polskie tłumaczenia

Nie istnieje dotychczas jednolite tłumaczenie wszystkich ód poety; pojedyncze przekładali: Adam Naruszewicz – odę Olimpijską I przełożył Adam Mickiewicz, a Stefan Srebrny – trzy olimpijskie (I, II, VI) i jedną pytyjską (I); (zob. wydanie z 1981 poniżej).

• [1824] Jan Wiernikowski: Niektóre celniejsze ody Pindara z potrzebnemi do ich zrozumienia objaśnieniami, textem greckim i tłumaczeniem prozaiczném. Wilno: Józef Zawadzki własnym nakładem. - (Pythyjska Hijeronowi, Agezydamowi Lokrowi, Asopichowi z Orchomeny, Olimpijska II, Olimpijska Teronowi)
• [1981] Częściowe wydanie ód Pindara w tłumaczeniu Alicji Szastyńskiej-Siemion i in. zaprezentowało wydawnictwo Ossolineum^[a].
• [1987] Pindar: Ody zwycięskie. Olimpijskie, pytyjskie, nemejskie, istmijskie (tłumaczenie i opracowanie Mieczysław Brożek). Kraków: Wydawnictwo Literackie
• [2005] Pindar: Wybór poezji (wydanie oparte na publikacji Zakładu Narodowego im. Ossolińskich - Wydawnictwo z roku 1981, seria II Biblioteki Narodowej nr 199). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum/De Agostini. Opracowała Alicja Szastyńska-Siemion, wstęp + bibliografia LXXVII, tekst 169 stron, format 119x193 mm. [niezmieniony dodruk wydania z 1981?]

Uwagi

Literatura tematu

• [2002] Stuligrosz Magdalena, Gnoma w twórczości Pindara, Wydawnictwo Naukowe UAM, wym. 17x24cm, stron 192. EAN 9788323211761
• (fr) [1952] Jean Irigoin, Histoire du texte de Pindare, Klincksieck, Paris
• (fr) [1956] Jacqueline Duchemin, Pindare poète et prophète, Les Belles Lettres, Paris
• (en) [1970] David C. Young, «Pindaric criticism», Pindaros und Bacchylides, Wissenschattliche Buchgesellschaft, Darmstadt
• (en) [1974] Richard Hamilton, Epinikion: General Form in the Odes of Pindar, De Gruyter, Haga
• (en) [1982] William Mullen, Pindar and Dance, Princeton
• (en) [2010] Stella P. Revard, Politics, Poetics and the Pindaric Ode 1450-1700, Turnhout, Brepols Publishers, ISBN 978-2-503-52896-0

Zobacz w Wikiźródłach tekst Na pochwałę Hierona, króla miasta Etny w Sycylii, który wozem zawodniczym zwycięstwo otrzymał

Zobacz w Wikiźródłach tekst Olympja

Linki zewnętrzne

• ody olimpijskie gr.; ang.
• ody pytyjskie gr.; ang.
• ody nemejskie gr.; ang.
• ody istmijskie gr; ang.
• Pindar – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Pindar – dzieła w bibliotece Polona