Poczty pańskie

Jan Zamoyski – właściciel jednego z największych pocztów w 1579 r.

Poczty pańskie – ogólna, nieformalna nazwa pospolitego ruszenia senatorów w Rzeczypospolitej Obojga Narodów z czasów pierwszych elekcji królewskich. Poczet senatora składał się przynajmniej z kilkunastu koni, a jeżeli był niewielki, to przyłączano go do innej chorągwi. Przykładowo w 1579 roku poczet Jana Zamoyskiego liczył 600 żołnierzy samej piechoty niemieckiej. Pański poczet zazwyczaj nie pobierał żołdu ze skarbu publicznego, więc trudno doliczyć się ich liczebności, ale jeżeli wojna trwała dłużej niż kwartał, to mógł się zgodzić na przejście na służbę opłacaną przez państwo. Z pocztów pańskich wywodziły się późniejsze formacje wojsk prywatnych magnaterii polskiej i litewskiej[1][2][3].

Przypisy

  1. Tadeusz Korzon: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. Lwów: Ossolineum, 1923, s. 38.
  2. Leszek Kieniewicz Senat za Stefana Batorego. Warszawa, 2000
  3. Henryk Wisner: Rzeczpospolita Wazów. Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego, dyplomacja, varia. T. 2. Warszawa: PAN, 2004, s. 190-192. ISBN 83-89-72902-4.
  • p
  • d
  • e
Wojsko I Rzeczypospolitej
Okresy
Struktury
Rodzaje wojsk
Formacje
wojskowe
Jazda
Piechota
Konfederacje żołnierskie
Rokosze
Hetmani
Terminy
wojskowe
Większe oddziały
w XVII wieku
Armia koronna
w XVIII wieku
Dywizje
Brygady KN
Armia litewska
w XVIII wieku
Dywizje
Brygady KN
Insurekcja
kościuszkowska
Dywizje

Chorąży wielki koronny