Polskie królowe
| Ten artykuł od 2017-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Polskie królowe – wykaz ten obejmuje koronowane lub używające tytułu królewskiego żony polskich władców. Wykaz koronacji polskich królowych (i królów) zobacz: Lista koronacji królów i królowych polskich
Pierwszym koronowanym królem Polski był Bolesław I Chrobry, jednak nie wiadomo, czy jego żona – Oda, margrabianka miśnieńska, dożyła koronacji męża w 1025 roku. Pierwszą pewną polską królową jest Rycheza, żona Mieszka II.
W 1076 roku na króla Polski został koronowany Bolesław II Szczodry. O jego żonie zachowało się bardzo mało informacji - nie jest znane nawet jej imię ani pochodzenie.
W 1295 roku czwartym królem Polski został Przemysł II; wraz z nim została koronowana jego żona Małgorzata, margrabianka brandenburska.
W 1303 roku na królową Polski została koronowana Ryksa Elżbieta, żona Wacława II, króla Czech i Polski.
Od 1320 do 1795 roku wszyscy polscy władcy nosili tytuł króla. Ich małżonkom przysługiwał tytuł królowych, używały go czasami jeszcze między ślubem a koronacją, a czasami nawet mimo braku tej ostatniej. Z żon polskich królów po 1320 roku koronacji nie dostąpiły Helena, żona Aleksandra Jagiellończyka, i Krystyna Eberhardyna, żona Augusta II Mocnego.
Od 1815 do 1831 roku, czyli do detronizacji króla Mikołaja I Romanowa, królowymi polskimi były rosyjskie caryce, po tym okresie tytuł królowej został włączony w skład tytułów carskich i był w użyciu do 1917 roku.
Kursywą oznaczono królowe niekoronowane lub których koronacja jest niepewna.
Wytłuszczeniem oznaczono królowe, którym przysługiwał także tytuł króla.
Dynastia piastowska
# | Imię | Urodzona | Zmarła | Czas rządów | Rodzice | Informacje | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Oda Miśnieńska | 996–1002 | po 1018 ? | 1025 (?)[a] | Ekkehard I Swanhilda | (żona Bolesława I Chrobrego, według J. Długosza była pierwszą polską królową) | |
2 | Rycheza Lotaryńska | ok. 993 | 21 marca 1063 Saalfeld/Saale | 1025-1034 | Erenfried Ezo Matylda Saksońska | (żona Mieszka II, tytułem królewskim posługiwała się do śmierci w 1063) | |
3 | Wyszesława | N.N. ? | N.N. | 1076-1079 | Światosław II ? | (Wyszesława lub Agnieszka Przemyślidka) (żona Bolesława Szczodrego) | |
4 | Małgorzata Brandenburska | 1270 ? | 1315 Ratzeburg | 1295-1296 | Albrecht III Matylda Duńska | (żona Przemysła II) | |
5 | Ryksa Elżbieta | 1 września 1288 Poznań | 19 października 1335 Brno | 1303-1305 i tytularna królowa: 1306-1307 | Przemysł II Ryksa | (żona Wacława II Czeskiego i tytularnego króla Polski Rudolfa Habsburga) | |
6 | Wiola Elżbieta Cieszyńska | ok. 1291 ? | 21 września 1317 ? | 1305-1306 | Mieszko cieszyński NN | (żona Wacława III, niekoronowana królowa Polski) | |
- | Anna Przemyślidka | 15 października 1290 ? | 3 września 1313 ? | 1306 i 1307-1310 | Wacław II Guta von Habsburg | (żona tytularnego króla Polski Henryka Karynckiego, niekoronowana królowa Polski) | |
- | Elżbieta Przemyślidka | 20 stycznia 1292 Praga | 28 września 1330 Wyszhrad | 1310-1330 | Wacław II Guta von Habsburg | (żona tytularnego króla Polski Jana Luksemburskiego, niekoronowana królowa Polski) | |
- | Beatrycze Burbon | ok. 1318 | 23 grudnia 1383 | 1334-1335 | Ludwik de Bourbon Maria d’Avesnes | (żona tytularnego króla Polski Jana Luksemburskiego, niekoronowana królowa Polski) | |
7 | Jadwiga Kaliska | ok. 1266 Kalisz | 10 grudnia 1339 Stary Sącz | 1320-1333 | Bolesław Pobożny Jolenta Helena Węgierska | (żona Władysława I Łokietka) | |
8 | Aldona Anna Litewska | ok. 1311–1313 ? | 25 maja 1339 Kraków | 1333-1339 | Giedymin Jewna | (żona Kazimierza III Wielkiego) | |
9 | Adelajda Heska | 1324 ? | 1371 ? | 1341-1368 | Henryk II Żelazny Elżbieta Turyńska | (żona Kazimierza III Wielkiego) | |
10 | Jadwiga Żagańska | pomiędzy 1340 a 1350 ? | 27 marca 1390 Legnica | 1363-1370 | Henryk V Żelazny Anna Płocka | (konkubina/żona Kazimierza III Wielkiego (W bulli z 1368 papież wyraźnie zaznaczył, że związku z Jadwigą nie można uprawomocnić i legalną królową Polski jest Adelajda[1]) |
Dynastia andegaweńska
# | Imię | Urodzona | Zmarła | Czas rządów | Rodzice | Informacje | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
11 | Elżbieta Bośniaczka | ok. 1340 ? | styczeń 1387 Nowy Gród | 1370-1384 | Stefan II Kotromanić Elżbieta Kujawska | (żona Ludwika Węgierskiego, niekoronowana królowa Polski) | |
12 | Jadwiga Andegaweńska | 3 października 1373 Buda | 17 lipca 1399 Kraków | 1384-1399 | Ludwik Węgierski Elżbieta Bośniaczka | (jako król Polski, córka Ludwika Węgierskiego) (jako pierwsza żona Władysława II Jagiełły) |
Dynastia jagiellońska
# | Imię | Urodzona | Zmarła | Czas rządów | Rodzice | Informacje | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
13 | Anna Cylejska | 1380/1381 ? | 20/21 marca 1416 Kraków | 1403-1416 | Wilhelm Cylejski Anna Kazimierzówna | (druga żona Władysława II Jagiełły) | |
14 | Elżbieta Granowska | ok. 1372 ? | 12 maja 1420 Kraków | 1417-1420 | Otton Pilecki Jadwiga Melsztyńska | (trzecia żona Władysława II Jagiełły) | |
15 | Zofia Holszańska | ok. 1405 ? | 21 września 1461 Kraków | 1424-1434 | Andrzej Holszański Aleksandra Drucka | (czwarta żona Władysława II Jagiełły) | |
16 | Elżbieta Rakuszanka (Habsburżanka) | 1436/1437 ? | 30 sierpnia 1505 Kraków | 1454-1492 | Albrecht II Habsburg Elżbieta Luksemburska | (żona Kazimierza IV Jagiellończyka) | |
17 | Helena Moskiewska | 19 maja 1476 Moskwa | 20 stycznia 1513 Wilno | 1501-1506 | Iwan III Srogi Zofia Paleolog | (żona Aleksandra Jagiellończyka, niekoronowana królowa Polski, nie była koronowana ze względu na swoje prawosławie | |
18 | Barbara Zápolya | między 1490 a 1496 ? | 2 października 1515 Kraków | 1512-1515 | Stefan Zápolya Jadwiga Cieszyńska | (pierwsza żona Zygmunta I Starego) | |
19 | Bona Sforza | 2 lutego 1494 Vigevano | 19 listopada 1557 Bari | 1518-1557 | Gian Galeazzo Sforza Izabela Aragońska | (druga żona Zygmunta I Starego) | |
20 | Elżbieta Habsburżanka | 9 lipca 1526 Linz | 15 czerwca 1545 Wilno | 1543-1545 | Ferdynand I Habsburg Anna Jagiellonka | (pierwsza żona Zygmunta II Augusta) | |
21 | Barbara Radziwiłłówna | 6 grudnia 1520 Wilno | 8 maja 1551 Kraków | 1550-1551 | Jerzy Radziwiłł Barbara Kolanka | (druga żona Zygmunta II Augusta) | |
22 | Katarzyna Habsburżanka | 15 września 1533 Wiedeń | 28 lutego 1572 Linz | 1553-1572 | Ferdynand I Habsburg Anna Jagiellonka | (trzecia żona Zygmunta II Augusta) |
Królowie elekcyjni
# | Imię | Urodzona | Zmarła | Czas rządów | Rodzice | Informacje | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
23 | Anna Jagiellonka | 18 października 1523 Kraków | 9 września 1596 Warszawa | 1575-1586 (1596) | Zygmunt I Stary Bona Sforza | (król Polski, żona Stefana Batorego) | |
24 | Anna Habsburżanka | 16 sierpnia 1573 Graz | 10 lutego 1598 Warszawa | 1592-1598 | Karol Styryjski Maria Anna Bawarska | (pierwsza żona Zygmunta III Wazy) | |
25 | Konstancja Habsburżanka | 24 grudnia 1588 Graz | 10 lipca 1631 Warszawa | 1605-1631 | Karol Styryjski Maria Anna Bawarska | (druga żona Zygmunta III Wazy) | |
26 | Cecylia Renata Habsburżanka | 16 lipca 1611 Graz | 24 marca 1644 Wilno | 1637-1644 | Ferdynand II Habsburg Maria Anna Wittelsbach | (pierwsza żona Władysława IV Wazy) | |
27 | Ludwika Maria Gonzaga | 18 sierpnia 1611 Nevers | 10 maja 1667 Warszawa | 1646-1648 i 1649-1667 | Karol I Gonzaga Katarzyna de Guise | (druga żona Władysława IV Wazy, żona Jana Kazimierza Wazy) | |
28 | Eleonora Habsburżanka | 31 maja 1653 Wiedeń | 17 grudnia 1697 Innsbruck | 1670-1673 | Ferdynand III Habsburg Eleonora Gonzaga | (żona Michała Korybuta Wiśniowieckiego) | |
29 | Maria Kazimiera d’Arquien | 28 czerwca 1641 Nevers | 30 stycznia 1716 Blois | 1676-1696 | Henryk Albert de la Grange d’Arquien Franciszka de la Châtre | (żona Jana III Sobieskiego) | |
30 | Krystyna Eberhardyna Hohenzollernówna | 29 grudnia 1671 Bayreuth | 5 września 1727 Pretzsch | 1697-1727 | Krystian Ernest Zofia Luiza Wirtemberska | (żona Augusta II Mocnego, niekoronowana królowa Polski) | |
31 | Katarzyna Opalińska | 13 października 1680 Poznań | 19 marca 1747 Lunéville | 1705-1708 | Jan Karol Opaliński Zofia Anna Czarnkowska | (żona Stanisława Leszczyńskiego) | |
32 | Maria Józefa Habsburżanka | 8 grudnia 1699 Wiedeń | 17 listopada 1757 Drezno | 1734-1757 | Józef I Habsburg Wilhelmina Amalia Brunszwicka | (żona Augusta III Sasa, ostatnia królowa Polski) |
Królestwo kongresowe
Dynastia Romanowów
# | Imię | Urodzona | Zmarła | Czas rządów* | Rodzice | Żona | Uwagi | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
33 | Elżbieta Aleksiejewna | 24 stycznia 1779 Karlsruhe | 16 maja 1826 Bielow | 1815-1825 | Karol Ludwik Badeński Amalia Fryderyka Hessen-Darmstadt | żona Aleksandra I | ||
34 | Aleksandra Fiodorowna | 13 lipca 1798 pałac Charlottenburg | 1 listopada 1860 Carskie Sioło | 1825-1831/1855 | Fryderyk Wilhelm III Luiza Pruska | żona Mikołaja I | mimo detronizacji męża używała tytułu do 1855 r. | |
35 | Maria Aleksandrowna | 8 sierpnia 1824 Darmstadt | 3 czerwca 1880 Petersburg | 1841-1880 | Ludwik II Heski Wilhelmina Badeńska | żona Aleksandra II | Królowa Polski w latach 1855-1880 | |
36 | Maria Fiodorowna | 26 listopada 1847 Kopenhaga | 13 października 1928 Klampenborg | 1866-1928 | Chrystian IX Duński Luiza Hessen-Kassel | żona Aleksandra III | Królowa Polski w latach 1881-1894 | |
37 | Aleksandra Fiodorowna | 6 czerwca 1872 Darmstadt | 17 lipca 1918 Jekaterynburg | 1894-1917 | Ludwik IV Heski Alicja Koburg | żona Mikołaja II | Królowa Polski w latach 1894-1917 |
Zobacz multimedia związane z tematem: Polskie królowe |
Zobacz też
Uwagi
Przypisy
- ↑ Józef Śliwiński: Kazimierz Wielki. Kobiety a polityka. Olsztyn: Zakład Historii Starożytnej, Średniowiecznej i Nauk Pomocniczych Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1994, s. 124. ISBN 83-900851-1-9.
- p
- d
- e
|