Pomnik Zygmunta Berlinga w Warszawie
Nieistniejący obecnie monument w czerwcu 2019 | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | Warszawa | ||
Miejsce | ul. Wał Miedzeszyński przy skrzyżowaniu z Trasą Łazienkowską (po stronie północnej) | ||
Projektant | Kazimierz Danilewicz | ||
Całkowita wysokość | 6[1] m | ||
Data odsłonięcia | 1985 | ||
Data likwidacji | 2019 | ||
Położenie na mapie Warszawy | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |||
52°13′37,12″N 21°03′17,58″E/52,226978 21,054883 | |||
|
Pomnik Zygmunta Berlinga[2] – pomnik Zygmunta Berlinga, który w latach 1985–2019 znajdował się w Warszawie przy ulicy Wał Miedzeszyński, w pobliżu skrzyżowania z Trasą Łazienkowską.
Historia
Monument został odsłonięty w 1985[2] w miejscu, skąd we wrześniu 1944 żołnierze 3 Dywizji Piechoty im. Romualda Traugutta dokonali desantu na przyczółek czerniakowski[3]. Znajdujący się w pobliżu most Łazienkowski nosił w latach 1981–1998 imię Zygmunta Berlinga[4].
Po 1989 monument był kilkakrotnie oblewany czerwoną farbą[5]. Miał zostać usunięty na podstawie tak zwanej ustawy dekomunizacyjnej z 2016[6] i do końca 2019 przeniesiony do magazynu Muzeum Historii Polski[7]. Jednak 4 sierpnia 2019 rzeźba została rozbita, a na cokole namalowano Znak Polski Walczącej[8].
Zniszczona rzeźba została zmagazynowana przez Urząd Dzielnicy Praga-Południe[7]. O odbudowę pomnika do prezydenta Warszawy zaapelował Włodzimierz Czarzasty, przewodniczący Sojuszu Lewicy Demokratycznej[9].
Zgodnie z informacją przekazaną przez miejskiego konserwatora zabytków pomnik nie będzie odbudowany i zostanie przekazany do muzeum[10].
Projekt i wymowa
Monument został zaprojektowany przez Kazimierza Danilewicza[2]. Trzymetrowa rzeźba generała została wykonana z białego marmuru pochodzącego z Kojełgi, natomiast trzymetrowy cokół z napisem Generał broni Zygmunt Berling 1896–1980 z czerwonego wapienia kieleckiego[11]. Na frontowej ścianie pomnika umieszczono wyrytego w piaskowcu orła[2]. Zwrócona w stronę lewobrzeżnej Warszawy[2] postać trzymającego w prawej dłoni lornetkę generała została pokazana od kolan w górę, co było interpretowane jako niemożność udzielenia pomocy walczącemu miastu[11].
Galeria
-
Rzeźba Zygmunta Berlinga -
Pomnik oblany czerwoną farbą, 7 sierpnia 2008 -
Monument i jego najbliższe otoczenie, czerwiec 2019 -
Rozbita rzeźba, 5 sierpnia 2019
Przypisy
- ↑ Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 159. ISBN 83-88973-59-2.
- ↑ a b c d e Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 92. ISBN 83-7005-211-8.
- ↑ Lesław M. Bartelski: Praga. Warszawskie Termopile 1944. Warszawa: Fundacja „Wystawa Warszawa Walczy 1939–1945”, 2000, s. 158. ISBN 83-87545-33-3.
- ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 401. ISBN 83-86619-97X.
- ↑ Marcin Szaflarski. Berling znów oblany farbą. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 4 sierpnia 2017.
- ↑ Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (Dz.U. z 2018 r. poz. 1103)
- ↑ a b Pomnik Berlinga w czterech częściach, policja zatrzymała jedną osobę. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2019-08-05. [dostęp 2019-08-07].
- ↑ Tomasz Urzykowski: Przewrócony pomnik Berlinga rozbił się na kawałki. Policja szuka sprawcy. wyborcza.pl, 4 sierpnia 2019. [dostęp 2019-08-07].
- ↑ W. Czarzasty apeluje do prezydenta stolicy o odbudowę pomnika Berlinga. dzieje.pl. [dostęp 2019-10-09].
- ↑ „Pomnik Berlinga nie może zostać odbudowany”. Ustawą dekomunizacyjną został wskazany do usunięcia. [w:] Polsat News [on-line]. polsatnews.pl. [dostęp 2019-08-07].
- ↑ a b Paweł Giergoń: Warszawa – pomnik Zygmunta Berlinga. sztuka.net. [dostęp 2019-08-07].
Bibliografia
- Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1990, s. 92. ISBN 83-7005-211-8.