Pragmatyka

Ten artykuł dotyczy językoznawstwa. Zobacz też: pragmatyka w prawie.

Pragmatyka (gr. πραγματικός pragmatikós – „czynny"^[1][2], od πρᾶγμα prâgma – „czyn, zajęcie”^[3]) – jeden z trzech działów semiotyki (obok semantyki i syntaktyki). Według Charlesa W. Morrisa, autora wspomnianego podziału, pragmatyka traktować ma o relacji między znakiem a odbiorcą (interpretatorem).

Ta dziedzina językoznawstwa i filozofii języka rozwinęła się w drugiej połowie XX wieku i zajmuje się z jednej strony kwestiami stosunków między znakami słownymi a interpretatorami (ludźmi je wypowiadającymi lub słuchającymi), które zachodzą w procesie komunikacji słownej, z drugiej zależnością znaczenia wyrażeń od kontekstu, w którym są użyte. Inaczej mówiąc, pragmatyka bada sposoby posługiwania się mową przez ludzi (w szczególności rozumienie i interpretowanie wypowiedzi w zależności od kontekstu), a także mechanizmy niejawnego przekazywania i uzyskiwania informacji przez wypowiedź oraz mechanizmy jej rozumienia.

Do najważniejszych teorii i pojęć pragmatycznych należą:

• teoria aktów mowy
• teoria implikatur
• teoria relewancji
• presupozycja
• okazjonalność

Przypisy

Bibliografia

• Stephen C. Levinson (2010) Pragmatyka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, tłumaczenie: Tadeusz Ciecierski, Katarzyna Stachowicz

Linki zewnętrzne

• KepaK. Korta KepaK., JohnJ. Perry JohnJ., Pragmatics, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 2 kwietnia 2015, ISSN 1095-5054 [dostęp 2017-12-31]  (ang.). (Pragmatyka)