Pranagozalążkowe

Pranagozalążkowe

Archaeopteris sp.
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	pranagozalążkowe
Nazwa systematyczna
Progymnospermophyta Bold et al.
Multimedia w Wikimedia Commons

Pranagozalążkowe (Progymnospermophyta) – typ (gromada) roślin kopalnych występujących na Ziemi od dewonu wczesnego do permu. Wyewoluowała prawdopodobnie z trymerofitów i dała początek paprociom nasiennym oraz nagonasiennym^[1] lub wszelkim nasiennym^[2]. Były to rośliny drzewiaste, o budowie pnia przypominającym nagonasienne, ale rozmnażające się za pomocą zarodników wytwarzanych w jednakowych zarodniach^[2]. Ich skamieniałości klasyfikowane są do ok. 30 gatunków, 20 rodzajów, 7 rodzin i dwóch klas^[1].

Budowa

Pokrój

Rośliny drzewiaste osiągające co najmniej 18 m (Archaeopteris)^[3], o pojedynczym, tęgim, prostym pniu osiągającym do 1,5 m średnicy^[2] z koroną rozgałęziającą się monopodialnie^[1], ale też należały tu rośliny o pędach rozgałęziających się nieregularnie, także dychotomicznie^[3]. W budowie wewnętrznej pędu występował tu zarówno typ: protosteli, aktynosteli, polisteli, jak i nawet eusteli^[1]. Głęboko sięgające korzenie głównie i odgałęziające się od nich boczne^[2] lub też przybyszowe^[1].

Liście

Jeszcze do niedawna opisywane były jako okazałe i pierzaste, przypominające liście paproci^[3], ale po znalezieniu skamieniałości o lepiej zachowanej architekturze okazało się, że za liście złożone uznawano końcowe odgałęzienia pędów z wyrastającymi wzdłuż nich pojedynczymi liśćmi^[2].

Zarodnie

Powstawały na końcowych odcinkach pędów w całości pokrytych zmodyfikowanymi liśćmi płodnymi z zarodniami lub u nasady z liśćmi płonnymi. Liście płodne były zmodyfikowane^[2], z osadzonymi na nich jednakowymi zarodniami, wytwarzającymi zarodniki jednakowego kształtu i wielkości^[3].

Systematyka

W obrębie gromady wyróżniane są dwie klasy dzielące się na siedem rzędów^[1]:

Gromada: Progymnospermophyta Bold et al.

• klasa: Progymnospermopsida Beck
  • rząd: Aneurophytales Kräusel – aneurofitonowce^[3]
  • rząd: Cecropsidales Stubblefield et Rothwell
  • rząd: Protopityales Walton – protopitjowce^[3]
  • rząd: Archaeopteridales Arnold – archeopterydowce^[3]
• klasa: Noeggerathiopsida Krysht.
  • rząd: Noeggerathiales Darrah
  • rząd: Discinitales Doweld
  • rząd: Tingiales Zimmerm

Przypisy