Rolls-Royce Merlin

Rolls-Royce Merlin

Dane podstawowe
Typ	widlasty
Kraj pochodzenia	Wielka Brytania
Producent	Rolls-Royce Limited
Pierwsze testy	15 października 1933
Zastosowanie	Avro Lancaster de Havilland Mosquito Supermarine Spitfire Hawker Hurricane Handley Page Halifax
Liczba egzemplarzy	149 659
Rozwinięto w model	Rolls-Royce Meteor
Dane techniczne
Długość	225,3 cm
Szerokość	78,1 cm
Wysokość	101,6 cm
Masa	744 kg
Komponenty
Paliwo	AVGAS 115/145
Reduktor	0,42:1
Osiągi
Moc	start (3000 obr./min): 1290 KM (962 kW) 3740 m (3000 obr./min): 1565 KM (1167 kW) 7200 m (3000 obr./min): 1580 KM (1178 kW)
Moc jednostkowa	43,6 kW/l
Spręż	6:1
Multimedia w Wikimedia Commons

Rolls-Royce Merlin – 12-cylindrowy widlasty silnik tłokowy o układzie V12 60° zaprojektowany przez firmę Rolls-Royce i budowany w okresie II wojny światowej. Był to jeden z najlepszych ówczesnych widlastych silników lotniczych. Został wykorzystany do napędu wielu modeli samolotów.

Silnik powstał jako prywatny projekt firmy Rolls-Royce, pod oznaczeniem PV-12. Jako pierwszy został wybrany jako napęd bombowca Fairey Battle, oblatanego w 1936 roku, co spowodowało skierowanie silnika do produkcji^[1]. Kiedy w 1936 brytyjskie Ministerstwo Lotnicze ogłosiło konkurs na nowy myśliwiec, który rozwijałby prędkość 300 mil na godzinę (480 km/h), okazało się, że PV-12 był jedynym silnikiem mogącym zapewnić takie osiągi konstruowanym wtedy samolotom Hawker Hurricane i Supermarine Spitfire.

Seryjna produkcja silników, które otrzymały oficjalne oznaczenie "Merlin", rozpoczęła się w 1938 roku. Pierwsza partia cieszyła się raczej kiepską reputacją związaną z wysoką zawodnością, ale RR szybko poradził sobie z tym problemem, wprowadzając bardzo oryginalny program kontroli jakości. Losowo wybrane silniki były testowane do momentu aż się zepsuły, po czym poddawano analizie część, która zawiodła i spowodowała awarię, a następnie wzmacniano ją.

Nazwa nie pochodzi od postaci czarnoksiężnika Merlina, ale od drzemlika (ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych).

W czasie wojny powstawały kolejne modele silnika, o coraz większej mocy. Większość modyfikacji Merlina związana była z wykorzystaniem wyżej oktanowego paliwa lotniczego i bardziej wydajnych sprężarek (wprowadzono sprężarki dwubiegowe, których bieg pracy był zależny od aktualnego pułapu lotu). Na początku wojny silnik używał standardowego wtedy paliwa 87-oktanowego przy pojemności silnika 27 l, co dawało 1000 KM (750 kW) mocy. Następna wersja, XX, używała już paliwa 100-oktanowego co w połączeniu z wydajniejszą sprężarką dawało moc 1300 KM (970 kW) przy praktycznie niezmienionych wymiarach i masie silnika. Pod koniec wojny, ostatni model Merlina - 130/131, przy niewiele zmienionej konstrukcji, miał moc 2070 KM (1544 kW).

Od 1943 silniki Merlin były także produkowane na licencji w Stanach Zjednoczonych przez zakłady Packarda jako V-1650 do użycia w budowanych w Ameryce Spitfire'ach. Silniki te okazały się lepsze od ich amerykańskiego odpowiednika Allison V-1710 i ostatecznie użyto ich także w myśliwcach P-51 Mustang.

Gdy pierwsze zbudowane w Ameryce silniki dotarły do Anglii, zostały poddane dokładnej analizie przez inżynierów Rolls-Royce'a. Ku ich zaskoczeniu, licencyjne silniki okazały się lepsze od oryginału. W zakładach RR Merliny były budowane i składane ręcznie przez wysoko wykwalifikowaną załogę. Wszystkie części były ręcznie toczone i szlifowane, co wiązało się ze stosunkowo niską wydajnością produkcji. W pełni zmechanizowany proces produkcyjny w Ameryce okazał się nie tylko bardziej wydajny, ale zapewniał też większą precyzję wykonania.

Rozwinięciem konstrukcji Rolls-Royce Merlin był Rolls-Royce Griffon.

Wersja bez sprężarki, Rolls-Royce Meteor była używana w brytyjskich czołgach.

Samoloty, w których zastosowano silnik Rolls Royce Merlin

Pierwszymi samolotami z silnikiem Merlin, które weszły do służby, były: Fairey Battle, Hawker Hurricane i Supermarine Spitfire^[2]. Silnik Rolls Royce Merlin jest najczęściej kojarzony ze Spitfirem, jednakże największą liczbę Merlinów zainstalowano w czterosilnikowych bombowcach Avro Lancaster, następnym zaś w kolejności jest dwusilnikowy samolot wielozadaniowy de Havilland Mosquito^[3]

• Armstrong Whitworth Whitley
• Avro Athena
• Avro Lancaster
• Avro Lancastrian
• Avro Lincoln
• Avro Manchester III
• Avro Tudor
• Avro York
• Boulton Paul Balliol i Sea Balliol
• Boulton Paul Defiant
• Bristol Beaufighter II
• CAC CA-18 Mark 23 Mustang
• Canadair North Star
• CASA 2.111B and D
• Cierva Air Horse
• de Havilland Mosquito
• de Havilland Hornet
• Fairey Barracuda
• Fairey Battle
• Fairey Fulmar
• Fairey P.4/34
• Fiat G.59
• Handley Page Halifax
• Handley Page Halton
• Hawker Hart
• Hawker Henley
• Hawker Horsley
• Hawker Hotspur
• Hawker Hurricane
• Hispano Aviación HA-1112
• I.Ae. 30 Ñancú
• Miles M.20
• North American Mustang Mk X
• Renard R.38
• Sea Hurricane
• Short Sturgeon
• Supermarine Type 322
• Supermarine Seafire
• Supermarine Spitfire
• Tsunami Racer
• Vickers F.7/41
• Vickers Wellington Mk II and Mk VI
• Vickers Windsor
• Westland Welkin

Przypisy

Bibliografia

• AlecA. Lumsden AlecA., British Piston Engines and their Aircraft, Marlborough, Wiltshire: Airlife Publishing, 2003, ISBN 1-85310-294-6 .