Rząd Józefa Świeżyńskiego

Rząd Józefa Świeżyńskiego – ostatnia Rada Ministrów Królestwa Polskiego, pod przewodnictwem Józefa Świeżyńskiego, powołana 23 października 1918 r. przez Radę Regencyjną[1]. Gabinet ten zastąpił rząd Jana Kantego Steczkowskiego. W dniu 4 listopada 1918 r. Rada Regencyjna odwołała rząd Świeżyńskiego w związku z próbą zamachu stanu, zorganizowaną przez ministra Zygmunta Chrzanowskiego. Józef Świeżyński uznał dymisję kontrasygnując odpowiedni reskrypt Rady Regencyjnej[2]. Gabinet Świeżyńskiego został zastąpiony prowizorium rządowym Władysława Wróblewskiego.

Skład 23 października

  • Józef Świeżyński – Prezydent Ministrów
  • Zygmunt Chrzanowski – Minister Spraw Wewnętrznych
  • Antoni Ponikowski – Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego
  • Józef Higersberger – Minister Sprawiedliwości
  • Władysław Grabski – Minister Rolnictwa i Dóbr Koronnych
  • Andrzej Wierzbicki – Minister Przemysłu

Powołani 26 października

  • Stanisław Głąbiński – Minister Spraw Zagranicznych[3]
  • Józef Wolczyński – powołany na stanowisko Ministra Zdrowia, Opieki Społecznej i Ochrony Pracy, od 25 października 1918 r. biorący udział w posiedzeniach Rady Ministrów jako Minister Opieki Społecznej i Ochrony Pracy, od 28 października 1918 r. – jako Minister Ochrony Pracy[4]
  • Wacław Paszkowski – Minister Komunikacji[3]
  • Antoni Mińkiewicz – Minister Aprowizacji[3]

Faktycznie politycy ci brali udział w posiedzeniach Rady Ministrów w charakterze jej członków przed powołaniem ich przez Radę Regencyjną – Stanisław Głąbiński i Wacław Paszkowski od dnia utworzenia rządu, Antoni Mińkiewicz – od 24 października, a Józef Wolczyński – od 25 października[5].

Wakaty

Józef Englich powołany został na stanowisko Ministra Skarbu nie wcześniej, niż 30 października 1918 r.[6]. Wcześniej funkcję kierownika Ministerstwa Skarbu pełnił podsekretarz stanu Antoni Wieniawski.

W piśmie skierowanym do Kanclerza Rzeszy, opublikowanym w Monitorze Polskim Nr 184 z 24 października 1918 r., Prezydent Ministrów Józef Świeżyński podał, że brygadier Józef Piłsudski został powołany na stanowisko Ministra Spraw Wojskowych[7]. W zastępstwie Ministra Spraw Wojskowych rozporządzenie z 30 października 1918 r. w sprawie okręgów wojskowych podpisali Prezydent Ministrów Józef Świeżyński oraz Minister Spraw Wewnętrznych Zygmunt Chrzanowski[8]. Funkcję kierownika ministerstwa pełnił szef Sekcji Technicznej Jan Wroczyński, działając pod nadzorem Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Nieobsadzone pozostawało też stanowisko Ministra Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej, pomimo utworzenia 2 listopada 1918 r. odpowiedniego ministerstwa. Kierownikiem tego resortu był Władysław Szenajch, Naczelnik Wydziału Opieki Państwowej nad Dzieckiem i Matką[9].

Przypisy

  1. ↑ M. P. Nr 189 z 30 października 1918 r.
  2. ↑ M. P. Nr 193 z 4 listopada 1918 r.
  3. ↑ a b c Odpowiednie ministerstwo formalnie powstało 2 listopada 1918 r., na podstawie art. 1 dekretu Rady Regencyjnej o utworzeniu Ministerstw: Spraw Zewnętrznych, Spraw Wojskowych, Komunikacji i Aprowizacji z 26 października 1918 r. (Dz.U. z 1918 r. nr 14, poz. 30).
  4. ↑ Protokoły z 66 i 69 posiedzenia Rady Ministrów Królestwa Polskiego w dniach 25 i 28 października 1918 r., Prezydium Rady Ministrów, Polska Biblioteka Internetowa. W dniu 2 listopada 1918 r. został opublikowany i wszedł w życie dekret Rady Regencyjnej o utworzeniu Ministerstwa Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej i Ministerstwa Ochrony Pracy z 30 października 1918 r. (Dz.U. z 1918 r. nr 14, poz. 31), zaś wykonanie dekretu polecono m.in. Ministrowi Ochrony Pracy.
  5. ↑ Protokoły posiedzeń Rady Ministrów Królestwa Polskiego w dniach 23-25 października 1918 r., Prezydium Rady Ministrów, Polska Biblioteka Internetowa.
  6. ↑ Protokuł z 71-go posiedzenia Rady Ministrów Królestwa Polskiego w dniu 30 października 1918 r., Prezydium Rady Ministrów, Polska Biblioteka Internetowa. Por. też dekret Rady Regencyjnej o utworzeniu Ministerstwa Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej i Ministerstwa Ochrony Pracy z 30 października 1918 r. (Dz.U. z 1918 r. nr 14, poz. 31).
  7. ↑ M. P. Nr 184 z 24 października 1918 r.
  8. ↑ M. P. Nr 191 z 2 listopada 1918 r.
  9. ↑ Protokuł 1-go posiedzenia Rady Kierowników Ministerstw w dniu 5 listopada 1918 r., Prezydium Rady Ministrów, Polska Biblioteka Internetowa.
Zobacz w Wikiźródłach:

• • dekret Rady Regencyjnej o utworzeniu Ministerstw: Spraw Zewnętrznych, Spraw Wojskowych, Komunikacji i Aprowizacji z 26 października 1918 r.
• • dekret Rady Regencyjnej o utworzeniu Ministerstwa Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej i Ministerstwa Ochrony Pracy z 30 października 1918 r.

  • p
  • d
  • e
Rząd Józefa Świeżyńskiego (1918)
  • p
  • d
  • e
Rządy Królestwa Polskiego (1830–1831)
Rządy powstania styczniowego (1863–1864)