Rzęsa garbata

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

żabieńcowce

Rodzina

obrazkowate

Podrodzina

rzęsowe

Rodzaj

rzęsa

Gatunek

rzęsa garbata

Nazwa systematyczna

Lemna gibba L.
Sp. pl. 2:970. 1753^[3]

Synonimy

Lemna cordata Sessé & Moc.
Lemna parodiana Giardelli
Lemna trichorrhiza Thuill. ex Schleid.
Lenticula gibba (L.) Moench
Lenticula gibbosa P.Renault
Telmatophace arrhiza Schur
Telmatophace generalis E.H.L.Krause
Telmatophace gibba (L.) Schleid.^[3]

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[4]

najmniejszej troski

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Rzęsa garbata (Lemna gibba L.) – gatunek byliny należący do rodziny obrazkowatych. Występuje w strefie klimatu umiarkowanego na całym niemal świecie z wyjątkiem Australii i Ameryki Południowej. W Polsce jest rośliną rozpowszechnioną, występującą na powierzchni zbiorników wodnych i rowów.

Morfologia

Pęd: Małe okrągłe człony pędowe (średnica do 5 mm) z grubą warstwą miękiszu powietrznego (występują także formy płaskie) i pojedynczym korzeniem. Pędy są spłaszczone z wierzchu i wypukłe od spodu. Wewnątrz zawierają przestwory powietrzne tworzące dwie warstwy, z których niższa osiąga ponad 0,3 mm grubości oraz 3-5 wiązek przewodzących. Pływają po powierzchni wody. Rośliny rozmnażają się głównie wegetatywnie przez podział pędów.
Kwiaty: Bardzo zredukowane, bez okwiatu, jednopłciowe. Kwiaty żeńskie składają się tylko z 1 słupka, kwiaty męskie z 2 pręcików. Powstają w zagłębieniu górnej powierzchni członu. Tworzą się jednak bardzo rzadko i przeważnie są płonne. Kwitną w kwietniu, zapylane są przez ślimaki lub chrząszcze.

Owoc: Suchy, niepękający. Jajowaty, zawierający 2-6 nasion. Owoce wraz z całymi roślinami rozsiewane są przez ptaki wodne (zoochoria).

Widok z góry
Widok z góry
Widok z boku i od spodu

Ekologia

Hydrofit. Występuje w wodach stojących, przeważnie w niedużych zbiornikach wodnych (starorzecza, stawy) oraz w rowach i kanałach. Roślina nitrofilna, dobrze znosząca zanieczyszczenia ściekami komunalnymi. Najczęściej występuje w wodach o dużej zawartości substancji organicznych (eutroficznych). Zimuje na dnie zbiornika wodnego, albo wmarznięta w lód. Często tworzy jednogatunkowe skupiska, zarastając powierzchnie wody gęstym i grubym kożuchem, uniemożliwiając rozwój roślinności podwodnej. Jest gatunkiem charakterystycznym dla związku Lemnion gibbae i zespołu Lemnetum gibbae.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-06-23] (ang.).
↑ ^a ^b Lemna gibba L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-03-01].
↑ Lemna gibba, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

Bibliografia

Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Zbigniew Podbielkowski, Henryk Tomaszewicz: Zarys hydrobotaniki. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-00566-1.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.