Silnik rzędowy

Schemat kinematyczny silnika rzędowego
Elementy ruchome silnika rzędowego

Silnik rzędowy – silnik spalinowy wielocylindrowy, w którym cylindry usytuowane są w jednym lub kilku rzędach. Silniki takie stosowane są głównie w motoryzacji, do napędu samochodów i motocykli. Silniki rzędowe oznacza się w Polsce Rx – gdzie x oznacza liczbę cylindrów. W praktyce spotyka się[1]:

  • R2 – taki układ miał silnik stosowany w polskim Fiacie 126p, jest także stosowany w niektórych modelach Fiata (najpierw Fiat 500),
  • R3 – układ znany m.in. z silnika stosowanego w samochodach: Syrena, Daewoo Tico czy Škoda Fabia i Volkswagen Polo IV,
  • R4 – najpopularniejszy typ silnika rzędowego stosowany przez wielu producentów. Silnik używany także w tankietce Tančik vz.33,
  • R5 – silniki pięciocylindrowe rzędowe stosowane m.in. przez: Volvo, Lancia, Ford, Volkswagen np.: LT 35, bardzo często Audi i dawniej Mercedes-Benz,
  • R6 – silniki sześciocylindrowe rzędowe stosuje m.in. Volvo, BMW, dawniej Mercedes-Benz i Opel[2],
  • R8 – silniki ośmiocylindrowe rzędowe stosowano głównie przed II wojną światową, niekiedy były to jednostki powstałe z połączenia szeregowego dwóch silników R4.

Przy silnikach z większą liczbą cylindrów rzadko stosuje się układ rzędowy z uwagi na dużą długość silnika, częściej występuje układ widlasty. Cylindry w silnikach rzędowych mogą być usytuowane pionowo, poziomo lub ukośnie[3].

Silniki czterosuwowe rzędowe posiadające 6 cylindrów (i więcej) mają pełne wyrównoważenie od sił I i II rzędu i z tego powodu są chętnie stosowane jako źródło napędu samochodów ciężarowych. Silniki 4-cylindrowe mają wyrównoważenie częściowe, natomiast w silnikach 3-cylindrowych stosuje się wałek wyrównoważający celem zmniejszenia poziomu drgań.

Jako silniki rzędowe, zwłaszcza w lotnictwie, określa się także silniki widlaste, silniki w układzie W i w układzie X czy układzie H (w odróżnieniu od silników gwiazdowych).

Przypisy

  1. Silnik rzędowy [online], Autobaza.pl [dostęp 2022-12-17]  (pol.).
  2. Rzędowa "szóstka" - symbol odwagi BMW [online], Autokult, 28 września 2010 [dostęp 2022-12-17]  (pol.).
  3. Silnik rzędowy czy silnik widlasty – jakie są zalety i wady obu rozwiązań? [online], TotalEnergies Poland | Energy is reinventing itself, 5 czerwca 2019 [dostęp 2022-12-17]  (pol.).
  • p
  • d
  • e
Silniki o przeciwległych cylindrach
  • B2
  • B4
  • B6
  • B8
  • B10
  • B12
  • B16
Silniki rzędowe
  • R2
  • R3
  • R4
  • R5
  • R6
  • R7
  • R8
  • R9
  • R10
  • R12
  • R14
Silniki widlaste
pojedyncze
podwójne
  • W8
  • W12
  • W16
  • W18
Silniki w układzie X
  • X8
  • X16
  • X24
  • X32
z tłokiem obrotowym
Inne układy
Kontrola autorytatywna (engine configuration):
  • GND: 4821783-9