Stanisław Bronikowski

Stanisław Bronikowski
Data i miejsce urodzenia

10 lutego 1895
Chotów

Data i miejsce śmierci

25 września 1917
Tatry

Zawód, zajęcie

taternik

Stanisław Bronikowski (ur. 10 lutego 1895 r. w Chotowie w Wielkopolsce – zm. 25 września 1917 r. w Tatrach) – polski turysta górski i taternik, zginął tragicznie w górach podczas próby przejścia południowej ściany Zamarłej Turni.

Od 1914 r. mieszkał w Zakopanem, dużo chodził po Tatrach turystycznie, rozpoczął również uprawianie taternictwa. 25 września 1917 r. wraz ze swym przyjacielem, Rafałem Malczewskim (synem Jacka), postanowili pokonać (jako szósty zespół w historii) słynną już wówczas południową ścianę Zamarłej Turni.

W trakcie pokonywania największych trudności drogi Bronikowski wspiął się na wysokość ok. 15 metrów powyżej ostatniego haka. Tam odpadł od ściany. Lina łącząca go z Malczewskim nie wytrzymała trzydziestometrowego lotu i pękła. Bronikowski spadł na piargi pod ścianą, ponosząc śmierć na miejscu, Malczewski zaś przypięty do haka oczekiwał na ratunek przez całą noc.

Upadek Bronikowskiego był pierwszym śmiertelnym wypadkiem taternickim na południowej ścianie Zamarłej Turni, wielokrotnie później wspominanym w literaturze tatrzańskiej. Krytyczne miejsce w ścianie Zamarłej Turni – nadzwyczaj trudny odcinek drogi wspinaczkowej, wiodący bardzo stromą rysą – nazwano potem Rysą Bronikowskiego. Przy ścieżce i znakowanym szlaku turystycznym, wiodących z Doliny Pięciu Stawów Polskich na przełęcz Zawrat umieszczono później na dużym głazie niewielką tablicę, upamiętniającą zmarłego tragicznie wspinacza (tzw. tablica Bronikowskiego).

Bibliografia

  • Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  • p
  • d
  • e
  • o. Grzegorz Primipillus (1382)
  • o. Jakub (1388)
  • o. Mikołaj z Wilkowiecka (1579)
  • o. Jan z Opatowa (1580)
  • o. Marcin Kamocki (1590)
  • o. Walentyn z Warty (1593, 1599, 1608)
  • o. Piotr Nigrycy (?)
  • o. Walentyn Miedziński (?)
  • o. Andrzej Żymicki (?)
  • o. Albert Raczyński (1624)
  • o. Marcin Gruszkowicz (1629–1630)
  • o. Benedykt Mstowski (1630–1632)
  • o. Kasper Aleksandrowicz (1632–1633)
  • o. Grzegorz Bolesławski (1633–1635)
  • o. Zbigniew Kempczyński (1635–1638)
  • o. Benedykt Mstowski (1638)
  • o. Kazimierz Zaremba (1638–1645)
  • o. Adam Zawada (1645–1647)
  • o. Paulin Kłodawski (1647–1650)
  • o. Augustyn Kordecki (1650–1657)
  • o. Kilian Żywiecki (1657–1663)
  • o. Augustyn Kordecki (1663–1671)
  • o. Stanisław Ligęza (1671–1674)
  • o. Adam Stypulski (1674–1677)
  • o. Tobiasz Czechowicz (1677–1680)
  • o. Rafał Michalski (1680–1683)
  • o. Mateusz Grębiński (1683–1684)
  • o. Krzysztof Magdaliński (1685–1687)
  • o. Euzebiusz Najman (1687–1691)
  • o. Tobiasz Czechowicz (1691–1694)
  • o. Izydor Krasuski (1694–1696)
  • o. Euzebiusz Najman (1696–1697)
  • o. Tobiasz Gruszkowicz (1697–1699)
  • o. Tobiasz Czechowicz (1700–1702)
  • o. Euzebiusz Najman (1702–1703)
  • o. Innocenty Pokorski (1703–1706)
  • o. Rafał Chrzanowski (1706–1708)
  • o. Dionizy Chełstowski (1708–1710)
  • o. Romuald Karczewski (1710–1713)
  • o. Konstanty Moszyński (1713–1716)
  • o. Anastazy Kiedrzyński (1716–1719)
  • o. Konstanty Moszyński (1719–1722)
  • o. Marcjan Kazarnicki (1722–1728)
  • o. Konstanty Moszyński (1728–1729)
  • o. Stanisław Bronikowski (1729–1739)
  • o. January Langner (1739–1742)
  • o. Damazy Perelski (1742–1745)
  • o. Aleksy Olbrycki (1745–1748)
  • o. Stanisław Kiełczewski (1748–1753)
  • o. Aleksy Olbrycki (1753–1756)
  • o. Albin Dworzański (1756–1759)
  • o. Ksawery Rotter (1759–1762)
  • o. Patrycy Mniński (1762–1764)
  • o. Mateusz Łękawski (1764–1765)
  • o. Patrycy Mniński (1765–1768)
  • o. Pafnucy Brzeziński (1768–1771)
  • o. Mateusz Łękawski (1771–1783)
  • o. January Lubojeński (1783–1789)
  • o. Marcin Jasiński (1789–1791)
  • o. Cyryl Żernicki (1791–1801)
  • o. Jacek Wyrzykowski (1801–1804)
  • o. Gaudenty Olkowski (1804–1807)
  • o. Hilarion Szuffranowicz (1807–1814)
  • o. Andrzej Czechowicz (1814–1816)
  • o. Bartłomiej Rubiszewski (1816–1818)
  • o. Hieronim Zniełkiewicz (1818–1819)
  • o. Eugeniusz Lachowski (1819)
  • o. Eustachy Skibiński (1819–1822)
  • o. Jan Gółkowski (1825)
  • o. Teodor Fortuński (1825–1828)
  • o. Remigiusz Wiechulski (1828–1831)
  • o. Aleksy Cisowski (1831–1835)
  • o. Filip Lipiński (1835–1836)
  • o. Klemens Śleziński (1836–1839)
  • o. Teodor Miernikiewicz (1839–1848)
  • o. Aleksander Zięba (1848–1851)
  • o. Mateusz Knefliński (1851–1854)
  • o. Gaudenty Stasiński (1854–1856)
  • o. Mateusz Knefliński (1856–1860)
  • o. Aleksander Zięba (1860–1862)
  • o. Stanisław Kapiczyński (1862–1864)
  • o. Aleksander Zięba (1864–1869)
  • o. Wawrzyniec Kubaczek (1869–1881)
  • o. Piotr Kubarski (1881–1895)
  • o. Euzebiusz Rejman (1895–1910)
  • o. Justyn Weloński (1910–1915)
  • o. Wincenty Olszewicz (1915)
  • o. Piotr Markiewicz (1915–1931)
  • o. Dominik Zienkowski (1931–1934)
  • o. Norbert Motylewski (1934–1943)
  • o. Stanisław Nowak (1943–1946)
  • o. Kajetan Raczyński (1946–1950)
  • o. Klemens Izdebski (1950–1952)
  • o. Jerzy Tomziński (1952–1957)
  • o. Korneliusz Jemioł (1957–1959)
  • o. Kajetan Raczyński (1959–1960)
  • o. Anzelm Radwański (1960–1963)
  • o. Teofil Krauze (1963–1969)
  • o. Efrem Osiadły (1969–1972)
  • o. Tadeusz Kubik (1972–1975)
  • o. Józef Płatek (1975–1977)
  • o. Sykstus Szafraniec (1977–1978)
  • o. Konstancjusz Kunz (1978–1984)
  • o. Rufin Abramek (1984–1990)
  • o. Jerzy Tomziński (1990–1993)
  • o. Szczepan Kośnik (1993–1996)
  • o. Izydor Matuszewski (1996–2002)
  • o. Marian Lubelski (2002–2005)
  • o. Bogdan Waliczek (2005–2008)
  • o. Roman Majewski (2008–2014)
  • o. Łukasz Buzun (2014)
  • o. Marian Waligóra (2014–2020)
  • o. Samuel Pacholski (od 2020)