Stefan Broniowski

Stefan Broniowski
„Ostoja”
pułkownik dyplomowany piechoty pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

22 sierpnia 1894
Ispina

Data i miejsce śmierci

30 grudnia 1959
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1939

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

Legiony Polskie
5 Pułk Piechoty Legionów
67 Pułk Piechoty
21 Pułk Piechoty
Dowództwo Okręgu Korpusu nr I w Warszawie
Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie
16 Pułk Piechoty
Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych
28 Dywizja Piechoty

Stanowiska

kwatermistrz pułku
zastępca dowódcy pułku
komendant szkoły
dowódca pułku piechoty
I oficer sztabu
dowódca piechoty dywizyjnej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi

Stefan Józef Ludwik Broniowski, ps. „Ostoja” (ur. 22 sierpnia 1894 w Ispinie, zm. 30 grudnia 1959 w Warszawie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, magister.

Życiorys

Urodził się w Ispinie, w ówczesnym powiecie bocheńskim, w rodzinie Klemensa, leśniczego[1]. W dniach 22–23 września 1913 zdał egzamin dojrzałości w c. i k. Gimnazjum I Wyższym w Nowym Sączu[2]. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie[1].

3 sierpnia 1914 roku wstąpił Legionów Polskich. Początkowo pełnił służbę w 1, a następnie w 5 pułku piechoty[1]. 28 kwietnia 1916 został mianowany chorążym, a 1 listopada 1916 podporucznikiem[3]. 15 sierpnia 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został zwolniony z Legionów Polskich[1].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 414. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 5 pułk piechoty Legionów[4]. 10 lipca 1922 roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy batalionu w 67 pułku piechoty w Brodnicy[5]. W następnym roku pełnił obowiązki dowódcy batalionu sztabowego, a od 1924 roku zajmował stanowisko kwatermistrza pułku[6][7][8]. W lipcu 1925 roku został przesunięty ze stanowiska kwatermistrza na stanowisko dowódcy I batalionu[9]. 9 sierpnia 1926 roku został przydzielony do Gabinetu Wojskowego Prezydenta Rzeczypospolitej na stanowisko kierownika kancelarii, pozostając oficerem nadetatowym 67 pp[10]. 23 grudnia 1927 roku został przeniesiony do 21 pułku piechoty w Warszawie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[11][12]. 26 stycznia 1928 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 17. lokatą w korpusie oficerów piechoty[13]. Z dniem 2 listopada 1928 został przeniesiony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze hospitanta Kursu Normalnego[14].

Z dniem 1 listopada 1930, po ukończeniu studiów i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie na stanowisko szefa Oddziału Ogólnego[15]. Z dniem 1 sierpnia 1931 roku został wyznaczony na stanowisko komendanta Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie[16]. W tym samym roku zastąpił pułkownika dyplomowanego Aleksandra Myszkowskiego na stanowisku dowódcy 16 pułku piechoty w Tarnowie[17][18]. 17 grudnia 1933 roku został mianowany pułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów piechoty[19]. W grudniu 1935 roku został przeniesiony do Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych na stanowisko I oficera sztabu inspektora armii generała dywizji Stanisława Burhardt-Bukackiego. W marcu 1938 roku zastąpił pułkownika Adama Brzechwa-Ajdukiewicza na stanowisku dowódcy piechoty dywizyjnej 28 Dywizji Piechoty w Warszawie.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził piechotą 28 Dywizji Piechoty, a od 8 do 16 września dowodził tą dywizją[20][21]. 29 września dostał się do niewoli niemieckiej. W październiku 1939 roku został zwolniony z niewoli. Do stycznia 1944 roku pełnił funkcję inspektora w Biurze Inspekcji Komendy Głównej Armii Krajowej, po czym został zwolniony z Armii Krajowej[22].

Zmarł 30 grudnia 1959 roku w Warszawie[23][24]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A28-13-18)[25].

Syn pułkownika Bohdan (ur. 1926) był kapralem podchorążym w Zgrupowaniu AK Żmija. Poległ 21 sierpnia 1944 roku w czasie natarcia na Dworzec Gdański[26].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. a b c d Wykaz Legionistów ↓.
  2. Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazjum..., s. 90.
  3. Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 22.
  4. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 34.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 551.
  6. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 317, 403.
  7. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 282, 347.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 274.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 lipca 1925 roku, s. 354.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 9 sierpnia 1926 roku, s. 250.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku, s. 364.
  12. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 37, 167.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 19.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 367.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 285.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 233.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 326.
  18. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 21, 546.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 18 grudnia 1933 roku, s. 301.
  20. Rómmel 1958 ↓, s. 160-161.
  21. Bielski 1991 ↓, s. 374.
  22. Ney-Krwawicz 1990 ↓, s. 115, 117.
  23. Broniowski Stefan - data śmierci 30.12.1959 [online] [dostęp 2022-08-18]  (pol.).
  24. Powstańcze Biogramy - Stefan Broniowski [online], www.1944.pl [dostęp 2022-08-18]  (pol.).
  25. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2022-08-18] .
  26. Powstańcze biogramy. Bohdan Broniowski ps. „Bogdan”.
  27. Rómmel 1958 ↓, s. 384.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 6 grudnia 1921 roku, s. 1606.
  29. M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  30. M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  31. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.

Bibliografia

  • Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazjum I Wyższego w Nowym Sączu za rok szkolny 1914, Drukarnia Romana Pisza, Nowy Sącz 1914.
  • Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Juliusz Rómmel: Za honor i ojczyznę. Wspomnienia dowódcy armii „Łódź” i „Warszawa”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, 1958.
  • Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939-1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990. ISBN 83-211-1055-X.
  • Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991, s. 374. ISBN 83-11-07836-X.
  • Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991. ISBN 83-11-07836-X.
  • Jan Łukasiak: Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty. Pruszków: Ajaks, 1999. ISBN 83-88773-68-2.
  • Stefan Broniowski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2018-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-22)].