Super-Kamiokande

Makieta komory z detektorem

Super-Kamiokande albo Super-K (ang. Super-Kamioka Neutrino Detection Experiment) – wodny detektor promieniowania Czerenkowa o masie 50 000 ton, znajdujący się w kopalni niedaleko miejscowości Kamioka w Japonii. Kontynuacja prowadzonego w latach 1983–1995 eksperymentu Kamiokande (ang. Kamioka Nucleon Decay Experiment) z mniejszym 300-tonowym detektorem[1].

Początkowo służył do poszukiwań rozpadu protonu, a od 1986 roku do rejestracji neutrin słonecznych. Neutrina wykrywa się poprzez promieniowanie Czerenkowa emitowane przez cząstki wybite (lub powstałe) w oddziaływaniu z neutrinem.

Detektor Super-Kamiokande został oddany do użytku w 1996 roku. Po dwóch latach jego działania opublikowano wyniki badań na temat neutrin atmosferycznych powstających w ziemskiej atmosferze w oddziaływaniach z promieniowaniem kosmicznym. Stwierdzono zależność liczby neutrin mionowych od odległości, jaką przebyły (odległość można oszacować znając kierunek lotu neutrina), co jest dowodem na tzw. zjawisko oscylacji neutrin.

W latach 1999–2004 detektor był wykorzystany w eksperymencie K2K, w którym wiązka neutrin wysyłana była z laboratorium KEK. W 2010 roku wystartował eksperyment T2K, tym razem neutrina produkowane są w ośrodku J-PARC w Tōkai (prefektura Ibaraki).

Zespół Super-Kamiokande, który reprezentował profesor Uniwersytetu Tokijskiego, Yōji Totsuka (1942–2008), został laureatem Nagrody Asahi za 1998 rok[2].

Zobacz też

  • T2K
  • Hyper-Kamiokande

Przypisy

  1. Searching the invisible, „Nature Physics”, 11 (11), 2015, s. 881, DOI: 10.1038/nphys3569, ISSN 1745-2481 [dostęp 2019-03-16]  (ang.).
  2. The Asahi Prize [online], Asahi Shimbun [dostęp 2020-03-25]  (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Oficjalna strona Super-K
  • Promieniowanie Czerenkowa. okel.cba.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-08-11)].
  • p
  • d
  • e
Laureaci Nagrody Fizyki Fundamentalnej
2012
Nagrody specjalne
  • Stephen Hawking
  • Zespół, który odkrył cząstkę o cechach bozonu Higgsa: Peter Jenni
  • Fabiola Gianotti
  • Michel Della Negra
  • Tejinder Singh Virdee
  • Guido Tonelli
  • Joe Incandela
  • Lyn Evans
2013
  • Aleksander Polakow
2014
  • Michael Green
  • John Schwarz
2015
2016
  • Wang Yifang(inne języki)
  • Kam-Biu Luk(inne języki)
  • Atsuto Suzuki(inne języki)
  • Koichiro Nishikawa(inne języki), (Team K2K(inne języki)/T2K)
  • Arthur B. McDonald
  • Takaaki Kajita,
  • Yoichiro Suzuki(inne języki) (Team Super-Kamiokande)
za fundamentalne odkrycia i badanie oscylacji neutrin, które ustanowiły nową granicę poza standardowym modelem fizyki cząstek elementarnych.
Nagroda specjalna
za obserwacje fal grawitacyjnych, otwierające nowe horyzonty w fizyce i astronomii.
2017
za rozwinięcie kwantowej teorii pola, teorii strun i kwantowej grawitacji
2018
  • Charles L. Bennett
  • Gary Hinshaw(inne języki)
  • Norman Jarosik(inne języki)
  • Lyman Page(inne języki)
  • David Spergel(inne języki)
  • WMAP Science Team
za szczegółową mapę wczesnego wszechświata, która znacznie poszerzyła wiedzę o ewolucji kosmosu i fluktuacjach, które zapoczątkowały tworzenie galaktyk
Nagroda Specjalna
2019
  • Charles Kane
  • Eugene Mele
Nagroda Specjalna
2020
Nagroda Specjalna
2021
  • Eric Adelberger
  • Jens H. Gundlach
  • Blayne Heckel
2022
  • Hidetoshi Katori
  • Jun Ye
2023
Encyklopedia internetowa (detektor Czerenkowa):