Adam Riess

Adam Riess (2011)

Państwo działania

Stany Zjednoczone

Data i miejsce urodzenia

16 grudnia 1969
Waszyngton

Specjalność: astronomia

Alma Mater

Massachusetts Institute of Technology,
Uniwersytet Harvarda

Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki
Nagroda Shawa

Multimedia w Wikimedia Commons

Adam Guy Riess (ur. 16 grudnia 1969 w Waszyngtonie) – amerykański astrofizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki.

Życiorys

Studiował w Massachusetts Institute of Technology, a następnie na Uniwersytecie Harvarda, gdzie w 1996 uzyskał stopień doktora pod opieką Roberta Kirshnera. Potem pracował na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa oraz w Space Telescope Science Institute (instytucie koordynującym pracę Kosmicznego Teleskopu Hubble’a), gdzie prowadził badania nad supernowymi. Riess koordynował prace swojego instytutu, prowadzone w ramach projektu High-z Supernova Search Team. Szefem projektu był Brian Schmidt. W 1998 ich badania doprowadziły do odkrycia zjawiska przyśpieszania tempa rozszerzania się wszechświata^[1]. Do tego samego wniosku doszła grupa badaczy Supernova Cosmology Project, kierowana przez Saula Perlmuttera.

Nagrody

W 2006 Perlmutter, Schmidt i Riess otrzymali Nagrodę Shawa za swoje odkrycie. W 2011 zostali uhonorowani Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki.

W 2015 otrzymał Nagrodę Fizyki Fundamentalnej.

Przypisy

↑ Adam G. Riess, et al. Observational Evidence from Supernovae for an Accelerating Universe and a Cosmological Constant. „The Astronomical Journal”. 116. s. 1009–1038. DOI: 10.1086/300499.

Linki zewnętrzne

Strona internetowa z biogramem Adama Riessa
nobelprize.org. nobelprize.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-28)].

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki

XX wiek	1901: Röntgen 1902: Lorentz, Zeeman 1903: Becquerel, P. Curie, M. Curie 1904: Rayleigh 1905: Lenard 1906: Thomson 1907: Michelson 1908: Lippmann 1909: Marconi, Braun 1910: van der Waals 1911: Wien 1912: Dalén 1913: Kamerlingh Onnes 1914: von Laue 1915: W.L. Bragg, W.H. Bragg 1917: Barkla 1918: Planck 1919: Stark 1920: Guillaume 1921: Einstein 1922: N. Bohr 1923: Millikan 1924: Siegbahn 1925: Franck, Hertz 1926: Perrin 1927: Compton, Wilson 1928: Richardson 1929: de Broglie 1930: Raman 1932: Heisenberg 1933: Schrödinger, Dirac 1935: Chadwick 1936: Hess, Anderson 1937: Davisson, Thomson 1938: Fermi 1939: Lawrence 1943: Stern 1944: Rabi 1945: Pauli 1946: Bridgman 1947: Appleton 1948: Blackett 1949: Yukawa 1950: Powell 1951: Cockcroft, Walton 1952: Bloch, Purcell 1953: Zernike 1954: Born, Bothe 1955: Lamb, Kusch 1956: Shockley, Bardeen, Brattain 1957: Yang, T.D. Lee 1958: Czerenkow, Frank, Tamm 1959: Segrè, Chamberlain 1960: Glaser 1961: Hofstadter, Mössbauer 1962: Landau 1963: Wigner, Goeppert-Mayer, J. Hans D. Jensen 1964: Townes, Basow, Prochorow 1965: Tomonaga, Schwinger, Feynman 1966: Kastler 1967: Bethe 1968: Alvarez 1969: Gell-Mann 1970: Alfvén, Néel 1971: Gabor 1972: Bardeen, Cooper, Schrieffer 1973: Esaki, Giaever, Josephson 1974: Ryle, Hewish 1975: A. Bohr, Mottelson, Rainwater 1976: Richter, Ting 1977: Anderson, Mott, van Vleck 1978: Kapica, Penzias, Wilson 1979: Glashow, Salam, Weinberg 1980: Cronin, Fitch 1981: Bloembergen, Schawlow, Siegbahn 1982: Wilson 1983: Chandrasekhar, Fowler 1984: Rubbia, van der Meer 1985: von Klitzing 1986: Ruska, Binnig, Rohrer 1987: Bednorz, Müller 1988: Lederman, Schwartz, Steinberger 1989: Ramsey, Dehmelt, Paul 1990: Friedman, Kendall, Taylor 1991: de Gennes 1992: Charpak 1993: Hulse, Taylor 1994: Brockhouse, Shull 1995: Perl, Reines 1996: D. Lee, Osheroff, Richardson 1997: Chu, Cohen-Tannoudji, Phillips 1998: Laughlin, Störmer, Tsui 1999: 't Hooft, Veltman 2000: Ałfiorow, Kroemer, Kilby
XXI wiek	2001: Cornell, Ketterle, Wieman 2002: Davis Jr., Koshiba, Giacconi 2003: Abrikosow, Ginzburg, Leggett 2004: Gross, Politzer, Wilczek 2005: Glauber, Hall, Hänsch 2006: Mather, Smoot 2007: Fert, Grünberg 2008: Nambu, Kobayashi, Maskawa 2009: Kao, Boyle, Smith 2010: Gejm, Nowosiołow 2011: Perlmutter, Schmidt, Riess 2012: Haroche, Wineland 2013: Englert, Higgs 2014: Akasaki, Amano, Nakamura 2015: Kajita, McDonald 2016: Thouless, Haldane, Kosterlitz 2017: Weiss, Barish, Thorne 2018: Ashkin, Mourou, Strickland 2019: Peebles, Mayor, Queloz 2020: Penrose, Genzel, Ghez 2021: Manabe, Hasselmann, Parisi 2022: Aspect, Clauser, Zeilinger 2023: Agostini, Krausz, L’Huillier

XX wiek

1901: Röntgen
1902: Lorentz, Zeeman
1903: Becquerel, P. Curie, M. Curie
1904: Rayleigh
1905: Lenard
1906: Thomson
1907: Michelson
1908: Lippmann
1909: Marconi, Braun
1910: van der Waals
1911: Wien
1912: Dalén
1913: Kamerlingh Onnes
1914: von Laue
1915: W.L. Bragg, W.H. Bragg
1917: Barkla
1918: Planck
1919: Stark
1920: Guillaume
1921: Einstein
1922: N. Bohr
1923: Millikan
1924: Siegbahn
1925: Franck, Hertz
1926: Perrin
1927: Compton, Wilson
1928: Richardson
1929: de Broglie
1930: Raman
1932: Heisenberg
1933: Schrödinger, Dirac
1935: Chadwick
1936: Hess, Anderson
1937: Davisson, Thomson
1938: Fermi
1939: Lawrence
1943: Stern
1944: Rabi
1945: Pauli
1946: Bridgman
1947: Appleton
1948: Blackett
1949: Yukawa
1950: Powell
1951: Cockcroft, Walton
1952: Bloch, Purcell
1953: Zernike
1954: Born, Bothe
1955: Lamb, Kusch
1956: Shockley, Bardeen, Brattain
1957: Yang, T.D. Lee
1958: Czerenkow, Frank, Tamm
1959: Segrè, Chamberlain
1960: Glaser
1961: Hofstadter, Mössbauer
1962: Landau
1963: Wigner, Goeppert-Mayer, J. Hans D. Jensen
1964: Townes, Basow, Prochorow
1965: Tomonaga, Schwinger, Feynman
1966: Kastler
1967: Bethe
1968: Alvarez
1969: Gell-Mann
1970: Alfvén, Néel
1971: Gabor
1972: Bardeen, Cooper, Schrieffer
1973: Esaki, Giaever, Josephson
1974: Ryle, Hewish
1975: A. Bohr, Mottelson, Rainwater
1976: Richter, Ting
1977: Anderson, Mott, van Vleck
1978: Kapica, Penzias, Wilson
1979: Glashow, Salam, Weinberg
1980: Cronin, Fitch
1981: Bloembergen, Schawlow, Siegbahn
1982: Wilson
1983: Chandrasekhar, Fowler
1984: Rubbia, van der Meer
1985: von Klitzing
1986: Ruska, Binnig, Rohrer
1987: Bednorz, Müller
1988: Lederman, Schwartz, Steinberger
1989: Ramsey, Dehmelt, Paul
1990: Friedman, Kendall, Taylor
1991: de Gennes
1992: Charpak
1993: Hulse, Taylor
1994: Brockhouse, Shull
1995: Perl, Reines
1996: D. Lee, Osheroff, Richardson
1997: Chu, Cohen-Tannoudji, Phillips
1998: Laughlin, Störmer, Tsui
1999: 't Hooft, Veltman
2000: Ałfiorow, Kroemer, Kilby

XXI wiek

Laureaci Nagrody Fizyki Fundamentalnej

2012	Nima Arkani-Hamed Alan Guth Alexei Kitaev Maksim Koncewicz Andrei Linde Juan Maldacena Nathan Seiberg Ashoke Sen Edward Witten
Nagrody specjalne	Stephen Hawking Zespół, który odkrył cząstkę o cechach bozonu Higgsa: Peter Jenni Fabiola Gianotti Michel Della Negra Tejinder Singh Virdee Guido Tonelli Joe Incandela Lyn Evans
2013	Aleksander Polakow
2014	Michael Green John Schwarz
2015	Saul Perlmutter Supernova Cosmology Project Brian Schmidt Adam Riess High-Z Supernova Team
2016	Wang Yifang(inne języki) Kam-Biu Luk(inne języki) Atsuto Suzuki(inne języki) Koichiro Nishikawa(inne języki), (Team K2K(inne języki)/T2K) Arthur B. McDonald Takaaki Kajita, Yoichiro Suzuki(inne języki) (Team Super-Kamiokande) za fundamentalne odkrycia i badanie oscylacji neutrin, które ustanowiły nową granicę poza standardowym modelem fizyki cząstek elementarnych.
Nagroda specjalna	Ronald Drever(inne języki) Kip Thorne Rainer Weiss za obserwacje fal grawitacyjnych, otwierające nowe horyzonty w fizyce i astronomii.
2017	Joseph Polchinski Andrew Strominger(inne języki) Cumrun Vafa(inne języki) za rozwinięcie kwantowej teorii pola, teorii strun i kwantowej grawitacji
2018	Charles L. Bennett Gary Hinshaw(inne języki) Norman Jarosik(inne języki) Lyman Page(inne języki) David Spergel(inne języki) WMAP Science Team za szczegółową mapę wczesnego wszechświata, która znacznie poszerzyła wiedzę o ewolucji kosmosu i fluktuacjach, które zapoczątkowały tworzenie galaktyk
Nagroda Specjalna	Jocelyn Bell Burnell
2019	Charles Kane Eugene Mele
Nagroda Specjalna	Daniel Freedman Peter van Nieuwenhuizen Sergio Ferrara
2020	Sheperd Doeleman 347 naukowców pracujących nad projektem Event Horizon Telescope.
Nagroda Specjalna	Steven Weinberg
2021	Eric Adelberger Jens H. Gundlach Blayne Heckel
2022	Hidetoshi Katori Jun Ye
2023	Charles H. Bennett Peter Shor Gilles Brassard David Deutsch