Syczoń krzykliwy
| Megascops asio[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ptaki | ||
| Podgromada | Neornithes | ||
| Infragromada | ptaki neognatyczne | ||
| Rząd | sowy | ||
| Rodzina | puszczykowate | ||
| Podrodzina | puszczyki | ||
| Rodzaj | Megascops | ||
| Gatunek | syczoń krzykliwy | ||
| Synonimy | |||
| | |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 najmniejszej troski | |||
| Zasięg występowania | |||
 | |||
| |||
| |||
Syczoń krzykliwy[3], syczek krzykliwy (Megascops asio) – gatunek ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae). Jedyna mała sowa wschodniej Ameryki Północnej mająca „uszy” z piór.
Taksonomia
Takson ten był dawniej łączony w jeden gatunek z syczoniem zachodnim (Megascops kennicottii)[4]. Za jego podgatunki uznawano niekiedy syczonia samotnego (M. seductus) i namorzynowego (M. cooperi)[4]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia obecnie 5 podgatunków:
- M. a. maxwelliae (Ridgway, 1877)
- M. a. asio (Linnaeus, 1758)
- M. a. hasbroucki (Ridgway, 1914)
- M. a. mccallii (Cassin, 1854)
- M. a. floridanus (Ridgway, 1874)
Na liście ptaków świata opracowywanej we współpracy BirdLife International z autorami Handbook of the Birds of the World (5. wersja online: grudzień 2020) wyróżniany jest jeszcze podgatunek naevius[5]. IOC wlicza tę populację do podgatunku nominatywnego. Ponadto opisano podgatunki swenki (włączony do maxwelliae) i semplei (włączony do mccallii)[4].
Morfologia
Długość ciała 18–26 cm. Znane są dwie odmiany barwne: Odmiana czerwona – wierzch ciała cynamonowordzawy, rdzawa szlara i biały spód, z rdzawymi kreskami i prążkami. Odmiana szara – wierzch szarobrązowy, w brązowe kreski; brew i kantar białe, spód ciała biały, w gęste ciemnobrązowe kreski. U obu odmian tęczówki są żółte. Szlara obwiedziona szeroką, czarną smugą, która przechodzi na gardło. Obie płci są podobne. Młode ptaki są w brązowe i białe prążki; u odmiany czerwonej prążki są rdzawo obrzeżone.
Zasięg, środowisko
Zadrzewienia oraz lasy środkowej, wschodniej i południowo-wschodniej części Ameryki Północnej (od południowo-wschodniej i środkowo-wschodniej Kanady po północno-wschodni Meksyk).
Ekologia
Gniazduje w dziuplach (często tych wykutych przez dzięcioły) lub szczelinach. Chętnie korzysta z budek lęgowych. Nie buduje gniazda. Samica wykonuje swoim ciałem zagłębienie w materiale znajdującym się na dnie dziupli – kawałkach drewna, gałązkach, piórach czy odchodach pozostałych po poprzednich lęgach. W zniesieniu 2–6 białych jaj, ich inkubacja trwa 27–34 dni. Pisklęta są pokryte białym puchem. W pełni opierzone stają się 26-30 dni po wykluciu, ale jeszcze przez 8–10 tygodni są zależne od rodziców i dostarczanego przez nich pożywienia[6].
W skład diety syczonia krzykliwego wchodzą różnego rodzaju drobne zwierzęta: ptaki (m.in. muchołówki, jaskółki, drozdy, jemiołuszki, zięby, z większych gatunków – sójki, gołębie, dzięcioły czy siewkowe), ssaki (w tym szczury, myszy, wiewiórki, krety i króliki), dżdżownice, owady, raki, żaby, kijanki czy jaszczurki. Czasami poluje też na nietoperze[6].
Status
IUCN uznaje syczonia krzykliwego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność światowej populacji na około 560 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[2].
Podgatunki
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia 5 podgatunków[7]:
- M. a. maxwelliae (Ridgway, 1877) – południowo-środkowa Kanada, północno-środkowe USA
- M. a. asio (Linnaeus, 1758) – południowo-wschodnia Kanada i północno-wschodnie USA do środkowych i wschodnio-środkowych USA
- M. a. hasbroucki (Ridgway, 1914) – południowo-środkowe USA
- M. a. mccallii (Cassin, 1854) – południowy Teksas (południowo-środkowe USA) po północno-wschodni Meksyk
- M. a. floridanus (Ridgway, 1874) – Luizjana do Florydy (południowo-wschodnie USA)
Przypisy
- ↑ a b c Megascops asio, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Megascops asio, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Striginae Leach, 1820 - puszczyki (Wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-23].
- ↑ a b c Eastern Screech-owl (Otus asio). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-20)]. (ang.).
- ↑ Handbook of the Birds of the World and BirdLifeH.t. B.t. W.B. International Handbook of the Birds of the World and BirdLifeH.t. B.t. W.B., Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 5 [online], grudzień 2020, s. 161 [dostęp 2021-09-23] .
- ↑ a b Eastern Screech-Owl Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-09-23]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-23]. (ang.).
Bibliografia
- Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Multico Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Encyklopedia internetowa:
- SNL: lundugle
