Szwaby Niżne

Widok na Trzy Korony i kładkę na Dunajcu

Szwaby Niżne (słow. Nižne Šváby, niem. Unterschwaben, Sublechnitz, węg. Alsólehnic/Sublehnic) – dawniej samodzielna miejscowość słowacka; w 1948, wraz z również dawniej oddzielną Śmierdzonką, przyłączona została do Czerwonego Klasztoru i dzisiaj stanowi jego część. Rozłożona jest nad Dunajcem, naprzeciwko Sromowiec Niżnich, na wysokości około 450 m n.p.m. Po jej południowej stronie wznosi się zalesiony wierch Węgliska (Uhliská, 600 m n.p.m.) należący do Magury Spiskiej.

Wieś założona została w 1550 i zarządzana była przez zakonników z Czerwonego Klasztoru. Po kasacji tegoż zakonu przez austriackie władze w 1787 sprowadzeni tutaj zostali niemieccy koloniści z Wirtembergii, zaś miejscowość przyłączono administracyjnie do sąsiedniej Lechnicy. W 1913 wśród 85 mieszkańców Szwabów Niżnych 35 było ewangelikami. Pozostałością po nich jest poewangelicki kościółek z 1880 z niewielką wieżą dobudowaną w 1900. Podczas pożaru w 1917 zabudowania osady spłonęły. Wielu jej mężczyzn pracowało jako flisacy obsługujący spływ Dunajcem. W spływie tym w 1942 wziął udział gubernator krakowskiego dystryktu Otton Wächter, z tej okazji 11 mieszkających tutaj rodzin niemieckich i 30 słowackich urządziło dla niego wielkie przyjęcie. W 1945 przez 2 dni zatrzymał się w miejscowości front i uległa ona znacznemu zniszczeniu w wyniku ostrzału. Rodziny niemieckie opuściły miejscowość wraz z armią niemiecką. Po wojnie zmieniono nazwę miejscowości, w 1954 utworzono rolniczą spółdzielnię produkcyjną.

Obecnie źródłem dochodu ludności jest nie tylko spółdzielnia produkcyjna, ale również turystyka, obsługa spływu Dunajcem i przygraniczny handel. Osada ma ładną zabudowę. Masowo przybywają tutaj turyści polscy, szczególnie po wybudowaniu w 2006 kładki przez Dunajec dla pieszych i rowerzystów. Słynna jest panorama widokowa na Trzy Korony i inne szczyty Pienin. Przy drodze nad Dunajcem istnieje pole namiotowe i przystań flisacka. Na Węgliskach czynny jest zimą wyciąg narciarski. Ze Szczawnicą osada połączona jest Drogą Pienińską – pieszo rowerowym szlakiem wzdłuż Przełomu Dunajca (zakaz wjazdu pojazdów).

Bibliografia

  • Józef Nyka: Pieniny. Przewodnik. Wyd. IX. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006. ISBN 83-915859-4-8.
  • Pieniny. Mapa turystyczna 1:25 000. Piwniczna: Agencja Wydawnicza „Wit” s.c. ISBN 978-83-907671-3-9.
  • p
  • d
  • e
Miejscowości powiatu Kieżmark (okres Kežmarok)
Miasta
Wsie

  • p
  • d
  • e
Powiat nowotarski (1920–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 )
Miasteczka (1920–34)
Gminy miejskie (1920–39 i 1945–75)
Osiedla (1954–72)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–39, 1945–54 i 1973–75)
  • Biały Dunajec (od 1973)
  • Bukowina (Tatrzańska)
  • Chochołów (do 1954)
  • Ciche (do 1954)
  • Czarny Dunajec
  • Czorsztyn
  • Głodówka ( 1938–39 →)
  • Jabłonka (do 1939 ← i → 1945–54)
  • Jaworzyna Spiska ( 1938–39 →)
  • Kościelisko (do 1954)
  • Kościelisko-Witów (od 1973)
  • Krościenko (do 1954)
  • Lasek (od 1973)
  • Lipnica Wielka (od 1973)
  • Ludźmierz (do 1954)
  • Łapsze Niżne (do 1939 ← i → 1945–54)
  • Łopuszna
  • Ochotnica (Dolna)
  • Odrowąż (do 1954)
  • Poronin
  • Raba Wyżna
  • Rabka (do 1953)
  • Rabka (od 1973)
  • Ratułów (od 1973)
  • Szaflary
  • Szczawnica Wyżna (do 1939 i 1945–54)
  • Zakopane (1945–46)
Gromady
(1954–72)
  • Bańska (1954–72)
  • Białka (1954–61)
  • Biały Dunajec (1954–72)
  • Bukowina (B. Tatrzańska) (1954–72)
  • Bukowina-Podszkle (1954–60)
  • Chabówka (1954–72)
  • Chochołów (1954–72)
  • Chyżne (1954–61)
  • Ciche (1954–68)
  • Czarna Góra (1954–72)
  • Czarny Dunajec (1954–72)
  • Czorsztyn (1954–72)
  • Dzianisz (1954–61)
  • Frydman (1954–61)
  • Gronków (1954–60)
  • Groń (1960–72)
  • Grywałd (1954–72)
  • Harklowa (1954–72)
  • Jabłonka (1954–72)
  • Klikuszowa (1954–72)
  • Kościelisko (1954–72)
  • Krościenko (1954–57)
  • Lasek (1954–60)
  • Leśnica (1954–60)
  • Lipnica Mała (1954–72)
  • Lipnica Wielka (1954–72)
  • Ludźmierz (1954–72)
  • Łapsze Niżne (1954–61)
  • Łapsze Wyżne (1954–72)
  • Łopuszna (1954–60)
  • Maniowy (1954–61)
  • Maruszyna (1954–61)
  • Międzyczerwienne (1954–60)
  • Murzasichle (1954–61)
  • Niedzica (1954–72)
  • Nowa Biała (1954–72)
  • Ochotnica Dolna (1954–72)
  • Ochotnica Górna (1954–72)
  • Odrowąż (1954–72)
  • Ostrowsko (1960–72)
  • Piekielnik (1954–72)
  • Podczerwone (1954–60)
  • Podwilk (1954–72)
  • Ponice (1954–61)
  • Poronin (1954–72)
  • Raba Wyżna (1954–72)
  • Ratułów (1954–72)
  • Sieniawa (1954–60)
  • Sromowce Wyżne (1954–61)
  • Stare Bystre (1954–61)
  • Szaflary (1954–72)
  • Szczawnica (1954–57)
  • Tylmanowa (1954–72)
  • Waksmund (1954–60)
  • Witów (1954–72)
  • Wróblówka (1954–60)
  • Zubrzyca Górna (1954–72)
  • Zubsuche (Ząb) (1954–72)
Gminy (1939–45)
Miejskie
Wiejskie[A]
  • Bukowina
  • Bystra (←→)
  • Chochołów
  • Ciche
  • Czarny Dunajec
  • Czorsztyn
  • Kościelisko
  • Krościenko
  • Ludźmierz
  • Łętownia (←→)
  • Łopuszna
  • Maków (←→)
  • Ochotnica
  • Odrowąż
  • Poronin
  • Raba Wyżna
  • Rabka
  • Skawa (←→)
  • Szaflary
  • Szlachtowa (1940–44)
  • Szczawnica (1940–44)
  • Zawoja (←→)
  1. Kursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie.