Szymon Kataszek
 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 4 lipca 1898 | ||
|---|---|---|---|
| Pochodzenie | żydowskie | ||
| Data i miejsce śmierci | 22 maja 1943 | ||
| Instrumenty | fortepian | ||
| Gatunki | jazz, muzyka rozrywkowa, muzyka filmowa | ||
| Zawód | pianista, kompozytor, dyrygent | ||
| Współpracownicy | |||
| Zygmunt Karasiński | |||
| |||
Szymon Kataszek (ur. 4 lipca 1898 w Warszawie, zm. 22 maja 1943 tamże)[1] – polski kompozytor, pianista i dyrygent żydowskiego pochodzenia; pionier jazzu w Polsce[2].
Życiorys
W latach 1910–1914 studiował grę na fortepianie w Instytucie Muzycznym w Warszawie. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej, a następnie służył w Legionach, z których jednak niedługo potem został zwolniony z powodu młodego wieku. W latach 1920-1921 walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1921 wyjechał na krótko do Gdańska, a potem do Berlina w poszukiwaniu pracy. W 1922 zaczął występować w warszawskiej kawiarni „Ziemiańska”. W 1925 powstała Orkiestra Karasińskiego i Kataszka (KiK), która występowała w dancingu Oaza oraz w teatrach rewiowych Morskie Oko, Perskie Oko, a także gościnnie w wielu miastach polskich: Krakowie, Gdańsku, latem w Krynicy.[1]. Był to pierwszy w Polsce jazzowy zespół popularyzujący dixieland i improwizację w stylu chicagowskim[2].
W tym czasie zaczął komponować muzykę taneczną. Pisał też muzykę do rewii oraz piosenki dla teatrów: Qui Pro Quo, Morskie Oko, Rex, Wesoły Wieczór, Perskie Oko. Komponował muzykę do pierwszych polskich filmów dźwiękowych: Serce na ulicy, Legion ulicy (wspólnie z Tadeuszem Górzyńskim) oraz Każdemu wolno kochać i Ostatnia eskapada (oba wspólnie z Zygmuntem Karasińskim)[1]. Z jego kompozycji największą popularność zdobyły tanga: Serce matki, Czemuś o mnie zapomniał, Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem (wspólnie z Z. Karasińskim) oraz fokstrot Abram, ja ci zagram[1]. Jego utwory mieli w swoim repertuarze tak znani artyści, jak m.in. Adam Aston, Mieczysław Fogg, Adolf Dymsza, Lucyna Messal, Nora Ney, Zula Pogorzelska, Mira Zimińska czy Chór Dana[2].
Po wybuchu II wojny światowej wyjechał do Lwowa, gdzie prowadził orkiestrę rozrywkową w nocnym klubie „Imperial”. W 1941 powrócił do Warszawy i trafił do getta[2]. W getcie warszawskim był dyrygentem trzydziestoosobowej orkiestry Służby Porządkowej[3][4][5].
Zamordowany podczas egzekucji więźniów Pawiaka[1][2].
Przypisy
- ↑ a b c d e Leon TadeuszL.T. Błaszczyk Leon TadeuszL.T., Żydzi w kulturze muzycznej ziem polskich w XIX I XX wieku. Słownik biograficzny, Warszawa: Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, 2014, s. 130, ISBN 978-83-939735-1-4 .
- ↑ a b c d e AnnaA. Iwanicka-Nijakowska AnnaA., Szymon Kataszek [online], Polmic [dostęp 2020-05-16] .
- ↑ MaśnickiM. J. MaśnickiM., StepanS. K. StepanS., Pleograf. Słownik biograficzny filmu polskiego 1896–1939', Kraków 1996 .
- ↑ TomaszT. Lerski TomaszT., Encyklopedia Kultury Polskiej XX Wieku, Muzyka-Teatr-Film, Polskie Wydawnictwo Naukowo-Encyklopedyczne, 2008, ISBN 83-917189-9-9 .
- ↑ MarianM. Fuks MarianM., Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego, PWN, 1983 .
Linki zewnętrzne
- Piosenki i kompozycje S. Kataszka na stronie Stare Melodie
- Partytury S. Kataszka w zbiorach Biblioteki Narodowej - wersja cyfrowa na Polona.pl
Kontrola autorytatywna (osoba):
Identyfikatory zewnętrzne:
- FilmPolski.pl: 117496
