Tamaryndowiec indyjski

Tamaryndowiec indyjski
Ilustracja
Owoce w koronie drzewa
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Rodzaj

tamaryndowiec

Gatunek

tamaryndowiec indyjski

Nazwa systematyczna
Tamarindus indica L.
Sp. pl. 1:34. 1753
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

najmniejszej troski
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Tamaryndowiec indyjski, tamarynd indyjski, powidlnik indyjski (Tamarindus indica L.) – gatunek tropikalnego drzewa, pochodzący ze wschodniej Afryki. Jedyny gatunek z rodzaju Tamarindus z podrodziny Detarioideae rodziny bobowatych.

Morfologia

Drzewo osiąga do 20 m wysokości i pozostaje wiecznie zielone na terenach gdzie nie występuje pora sucha. Liście parzystopierzaste, kwiaty pachnące i zebrane w grona. Składają się z 4-działkowego kielicha, 3 żółtobiałych płatków korony, 1 słupka i 3 pręcików. Owoce to duże strąki zawierające w środku mięsisty miąższ i nasiona. Zwane są także indyjskimi daktylami i są ulubionym pożywieniem małp.

Zastosowanie

  • Owoce są jadalne na surowo, wykonuje się też z nich napoje chłodzące aguas frescas. Miąższ owoców (młode owoce są bardzo kwaśne, starsze – słodsze) jest używany jako przyprawa w kuchni azjatyckiej oraz latynoamerykańskiej. Jest ważnym składnikiem sosu Worcestershire i pani puri.
  • Pulpa otrzymywana z owoców jest używana do domowego farbowania odzieży, koców, kilimów, a także do przebarwiania jedwabiu z koloru niebieskiego na zielony i do wybielania liści palmowych, z których następnie wytwarza się liczne przedmioty codziennego użytku.
  • Z nasion tamaryndowca wytwarzana jest biżuteria. Otrzymanego z nich proszku używa się do utwardzania tkanin (ma podobne, ale lepsze właściwości, niż krochmal). Oleju z nasion używa się jako pokostu.
  • Drewno tamaryndowca jest bardzo cenione ze względu na swoją żółtoczerwoną barwę. Jest trwałe i bardzo twarde, odporne na szkodniki i gnicie. Wykonuje się z niego posążki, meble i elementy wykończenia wnętrz. Kije z tamaryndowca są używane do wykonywania kary chłosty.
  • W krajach tropikalnych i subtropikalnych tamaryndowiec jest często sadzony wzdłuż dróg.

Galeria

  • Pokrój
    Pokrój
  • Siewka
    Siewka
  • Owoce
    Owoce
  • Kwiaty
    Kwiaty

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-29]  (ang.).
  3. Tamarindus indica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species  (ang.).

Bibliografia

  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Encyklopedia internetowa (takson):
  • Britannica: plant/tamarind
  • БРЭ: 4180850
  • SNL: tamarind
  • Catalana: 0239750
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 639027
  • Flora of China: 200012330
  • Flora of North America: 200012330
  • GBIF: 2975768
  • identyfikator iNaturalist: 62844
  • IPNI: 520167-1
  • ITIS: 26980
  • NCBI: 58860
  • Plant Finder: 280489
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): ild-1720
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:520167-1
  • Tela Botanica: 164402
  • identyfikator Tropicos: 13033329
  • USDA PLANTS: TAIN2