Villa panisca

Villa panisca – gatunek muchówki z rodziny bujankowatych i podrodziny Exoprosopinae. Zamieszkuje palearktyczną część Eurazji.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1790 roku przez Pietro Rossiego pod nazwą Bibio paniscus^[1][2]. Jako miejsce typowe wskazano Włochy^[2].

Morfologia

Muchówka o ciele długości od 11 do 15 mm i czarnym oskórku^[3]. Niemal kulista głowa^[4] ma czarne włoski na czole i dominujące jaskrawe owłosienie na twarzy^[5]. Tułów jest krótki, lekko wypukły na przedzie i wyraźnie spłaszczony z tyłu^[4]. Ubarwienie przezmianek jest znacznie jaśniejsze niż odnóży^[3]. Tegule u samca mają wyłącznie łuski o ciemnym zabarwieniu^[5]. Skrzydła są przezroczyste z brunatnym do czarnego przyciemnieniem nasady i przedniej krawędzi, obejmującym komórkę kostalną i pierwszą komórkę bazalną^[5][3]. Płat analny skrzydła jest wąski^[5]. Odwłok jest krótki i szeroki^[4]. U samca odwłok jest całkiem czarny, pozbawiony jasnych łusek zarówno na tergitach jak i na sternitach^[5]. Części środkowe tergitów piątego i szóstego u samca są czarno owłosione, a na ich bokach rosną kępki czarnych włosków^[3]. Samica ma na tergitach odwłokowych przepaski z białawych lub żółtych łusek; przepaska na przedniej krawędzi tergitu czwartego jest najszersza, często podzielona pośrodku^[5], ale obejmuje tylko przednią jego połowę^[3]; przepaska na tergicie drugim jest węższa; na tergicie trzecim jasnych łusek brak jest zupełnie. Tergity piąty i szósty u samicy mają po bokach kępki srebrnobiałych włosków, a w narożach kępki długich włosków czarnych, które kontrastują ze sobą^[5]. Wierzchołek odwłoka u samicy ma wieniec długich, zakrzywionych szczecinek^[3].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla ciepłe i otwarte stanowiska^[3]. Larwy są parazytoidami gąsienic motyli z rodziny sówkowatych. Owady dorosłe żerują na nektarze i chętnie odpoczywają na nasłonecznionych powierzchniach^[5]. Latają od czerwca do sierpnia^[3].

Gatunek palearktyczny^[4]. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Malty, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskiej części Rosji^[2][1]. W Azji znany jest z Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, Mongolii, Chin oraz północnoindyjskich stanów Arunachal Pradesh, Himachal Pradesh, Tamilnadu i Uttar Pradesh^[2]. Z Polski podawany jest z zachodniej i południowej części kraju^[3].

Przypisy