Wałczyk stalowy
Magdalis frontalis | |||
(Gyllenhal, 1827) | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | stawonogi | ||
Gromada | owady | ||
Rząd | chrząszcze | ||
Nadrodzina | ryjkowce | ||
Rodzina | ryjkowcowate | ||
Podrodzina | Mesoptilinae | ||
Plemię | Magdalidini | ||
Rodzaj | Magdalis | ||
Podrodzaj | Magdalis s.str. | ||
Gatunek | wałczyk stalowy | ||
Synonimy | |||
| |||
| |||
|
Wałczyk stalowy[1] (Magdalis frontalis) – gatunek chrząszcza z rodziny ryjkowcowatych. Zamieszkuje krainę palearktyczną od Półwyspu Iberyjskiego i Afryki Północnej po Syberię. Żeruje na sośnie zwyczajnej.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1827 roku przez Leonarda Gyllenhaala pod nazwą Thamnophilus frontalis[2].
Morfologia
Chrząszcz o ciele długości od 4 do 6,3 mm. Ubarwienie ma czarne, z wierzchu z niebieskim połyskiem, od spodu z szarymi łuskami na episternitach i epimerytach śródpiersia i zapiersia, niekiedy z częściowo czerwonobrunatnymi czułkami. Głowa ma oczy nie wystające poza jej zarys. Ryjek jest dłuższy od głowy, mocno zakrzywiony, dość gruby, gęsto punktowany. Przedplecze jest wyraźnie szersze niż dłuższe, zwężone tylko w przedniej części, a w tylnej równoległoboczne albo od nasady zwężone ku przodowi i wskutek tego stożkowate. Tylne kąty są słabo odgięte na zewnątrz. Tarczka jest dość duża, w przedniej części pochylona w dół, w tylnej leżąca na poziomie pokryw. Pokrywy mają nasadę szerszą od przedplecza, przed barkami wysuniętą ku przodowi łukowato, a ku tarczce wyciętą. Rzędy są dość wąskie, słabo wgłębione, zaś międzyrzędy znacznie szersze, z jednym lub dwoma nieregularnymi szeregami malejących ku tyłowi, gęsto rozmieszczonych punktów i drobnym marszczeniem między nimi. Odnóża przedniej pary stykają się biodrami. Uda wszystkich par mają ząbki[3].
Ekologia i występowanie
Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są fitofagami sosny pospolitej. Larwy są ksylofagami. Żerują na pędach szczytowych, zwłaszcza położonych w koronie. Drążą chodniki w ich rdzeniach. Preferują drzewa młodsze[4][3].
Parazytoidami wałczyka stalowego są Ontsira antica, Spathius brevicaudis i Spathius rubidus – błonkówki z rodziny męczelkowatych[5].
Gatunek palearktyczny[4]. W Europie znany jest z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Grecji oraz europejskich części Rosji i Turcji[2]. Poza tym zamieszkuje Afrykę Północną[4][3], azjatycką Turcję[6] i Syberię[4][3]. W Polsce jest owadem rzadko i sporadycznie spotykanym[4].
Przypisy
- ↑ Jan Dominik, Jerzy R. Starzyk: Atlas owadów uszkadzających drewno, tom 2. Warszawa: 2010. ISBN 978-83-7073-942-3.
- ↑ a b Magdalis (Magdalis) frontalis (Gyllenhal, 1827). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-07-21].
- ↑ a b c d Stanisław Smreczyński: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 98d. Ryjkowce - Curculionidae. Podrodzina Curculioninae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1972, s. 23-25.
- ↑ a b c d e B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 21. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowce – Curculionidae, część 3. Warszawa: 1997.
- ↑ Ahmet Beyarslan. Checklist of Turkish Doryctinae (Hymenoptera, Braconidae). „Linzer biol. Beitr.”. 49 (1), s. 415-440, 2017.
- ↑ Niyazi Lodos, Feyzi Önder, Esat Pehlivan, Ruşen Atalay: Faunistic studies on Curculionidae (Coleoptera) of Western Black Sea, Central Anatolia and Mediterranean Regions of Turkey. Bornova, İzmir: Meta Basım, 2018. ISBN 975-288-720-1.
- BioLib: 13277
- EUNIS: 274453
- GBIF: 1174314
- identyfikator iNaturalist: 547729
- NCBI: 1553545