Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Żabie Doły”

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Żabie Doły”
Ilustracja
Jeden ze stawów Żabich Dołów, na drugim planie zwałowisko Zakładów Górniczo-Hutniczych Orzeł Biały w Bytomiu (2019)
Państwo

 Polska

Położenie

Bytom, Chorzów

Akt prawny

rozporządzenie Wojewody Katowickiego z 1997 roku

Powierzchnia

226,2 ha

Położenie na mapie Chorzowa
Mapa konturowa Chorzowa, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Żabie Doły””
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Żabie Doły””
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Żabie Doły””
Ziemia50°19′52,2″N 18°57′32,4″E/50,331167 18,959000
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Żabie Doły – zespół przyrodniczo-krajobrazowy położony na Górnym Śląsku, na granicy miast: Bytomia, Chorzowa[1] i Piekar Śląskich[2] o powierzchni 226,2 ha[3].

Tło historyczne

Poprzemysłowy krajobraz Żabich Dołów tj. zbiorniki wodne (dawne osadniki poflotacyjne[1] Zakładów Górniczo-Hutniczych Orzeł Biały[4]), zapadliska, czy hałdy powstał w wyniku m.in. eksploatacji górniczej rud cynkowo-ołowiowych, osiadania terenu[4] w wyniku wydobycia węgla kamiennego przez kopalnię Barbara-Chorzów[5].

Ochrona przyrody, flora i fauna

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy został utworzony w 1997 roku rozporządzeniem Wojewody Katowickiego w celu ochrony siedlisk zwierząt, głównie ptaków wodnych[4]. Ornitolodzy oznaczyli tutaj 129 gatunków ptaków, w tym 76 gatunków ptaków lęgowych, z których 17 gatunków jest nielicznych w skali Górnego Śląska.

Z ptaków najbardziej interesujące jest duże zagęszczenie populacji lęgowej bączka – gatunku zagrożonego wyginięciem w regionie. Oprócz bączka występują tu również: bąk, bażant, błotniak stawowy, cyraneczka, czajka, dzięcioł duży, kowalik, kuropatwa, łabędź niemy, mazurek, perkoz dwuczuby, perkoz rdzawoszyi i perkoz zausznik, pliszka siwa i pliszka żółta, pustułka, remiz, słowik rdzawy, sowa uszata, szczygieł, zięba. Gatunki lęgowe występujące w Żabich Dołach stanowią około 30 procent wszystkich gatunków ptaków lęgowych w Polsce.

Ze ssaków występują: jeż wschodni, kret europejski, ryjówka aksamitna, rzęsorek rzeczek, badylarka, chomik europejski, darniówka zwyczajna, karczownik ziemnowodny, mysz leśna i mysz polna, nornik zwyczajny, piżmak, lis rudy, łasica, kuna domowa i kuna leśna, tchórz zwyczajny, zając szarak, oraz (przejściowo) sarna i dzik.

Występuje tu także kilkaset gatunków owadów, 12 gatunków ślimaków oraz 9 gatunków płazów.

Żabie Doły ubiegają się o status rezerwatu[potrzebny przypis].

W 2012 roku Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Maciejkowice przekazała miastu Chorzów 53 ha gruntów leżących na obszarze Żabich Dołów[6].

Wypadek kolejowy

W dniu 14. kwietnia 1988 doszło tu na szlaku Pole Północne – Maciejkowice Górnośląskich Koleji Wąskotorowych do wypadku kolejowego w skutek podmytego nasypu przy km 12,850 przez zapchany przepust między stawami. Spad pociąg z lokomotywą Lxd2-362 i 6 wagonów towarowych z nasypu. Ranni zostali maszynista i jego pomocnik.[7] Przepust istnieje do dziś.


Przypisy

  1. ↑ a b Tokarska-Guzik, Rostański 2001 ↓.
  2. ↑ Nowak, Lutyńska 2015 ↓, s. 12.
  3. ↑ Piotr A. Jeleń, Bytomskie parki i zakątki przyrodnicze – „Żabie Doły”, Wiadomości24.pl, 2009-08-17 [1].
  4. ↑ a b c Nowak, Lutyńska 2015 ↓, s. 11.
  5. ↑ Nowak, Lutyńska 2015 ↓, s. 17.
  6. ↑ wojz: Wiosną Żabie Doły budzą się do życia. Powstanie tu park?. Chorzowianin, 2012-03-16. [dostęp 2017-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-10)].
  7. ↑ Krzysztof Soida: Koleje wąskotorowe na Górnym Śląsku. T. I. s. 75.

Bibliografia

  • Jacek Nowak, Sylwia Lutyńska. The influence of anthropopression on the water environment in the area of Landscape-Nature Protected Complex „Żabie Doły” (Upper Silesia). „Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska”, 2015. ISSN 1733-4381. (pol.). 
  • Barbara Tokarska-Guzik, Adam Rostański: Możliwości i ograniczenia przyrodniczego zagospodarowania terenów poprzemysłowych. W: Natura Silesiae Superioris. Suplement. Katowice: Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, 2001, s. 8. ISBN 83-906910-4-3.
  • Krzysztof Soida: Koleje wąskotorowe na Górnym Śląsku. T. I. Katowice: Śląsk, 1996. ISBN 83-85831-82-7. (pol.).
Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Żabie Doły z lotu ptaka (2019)
Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Żabie Doły z lotu ptaka (2019)