Żytno (gmina)

Ten artykuł dotyczy gminy współczesnej. Zobacz też: gmina Żytno – dawna gmina w woj. olsztyńskim.

Żytno

gmina wiejska
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	radomszczański
TERC	1012142
Wójt	Mirosław Ociepa
Powierzchnia	197,62 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	5260[1]
• gęstość	26,6 os./km²
Nr kierunkowy	34
Tablice rejestracyjne	ERA
Adres urzędu: ul. Krótka 4 97-532 Żytno
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 24 Liczba miejscowości 47
Położenie na mapie powiatu
50°56′00″N 19°38′00″E/50,933333 19,633333
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Żytno – gmina wiejska w województwie łódzkim, w powiecie radomszczańskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie częstochowskim.

Siedziba gminy to Żytno.

Według danych z 31 grudnia 2011^[2] gminę zamieszkiwało 5425 osób.

Historia gminy

Od XV do XVIII wieku Żytno posiadało prawa miejskie. Ziemiami będącymi obecnie w gminie Żytno władały znane rody szlacheckie m.in.: Borzykowscy herbu Abdank, Pągowscy herbu Doliwa, Pukarzewscy herbu Śreniawa, Rędzińscy herbu Zadora, Życieńscy herbu Zadora, Ostrowscy herbu Korab, Siemieńscy herbu Leszczyc, Majowie herbu Starykoń, Moszyńscy herbu Łodzia, Koniecpolscy herbu Pobóg.

W gospodarce na terenie gminy dominowało rolnictwo. Od XIX wieku zaczęto tu uprawiać na skalę przemysłową buraki cukrowe i chmiel oraz powstały stadniny koni oraz stawy rybne. W XIX wieku następuje rozwój drobnego przemysłu (kuźnice, cegielnie, młyny, tartaki, gorzelnie, cukrownie). Mieszkańcy gminy brali czynny udział w powstaniach narodowych oraz w walkach partyzanckich w okresie II wojny światowej. W XIX i XX wieku w wielu miejscowościach na terenie gminy funkcjonowały szkoły oraz prowadzono aktywne życie kulturalne. W 1973 roku z połączenia trzech gromad: Borzykowy, Maluszyna i Żytna, powstała gmina Żytno.

Położenie gminy

Gmina Żytno położona jest w południowo-zachodniej części powiatu radomszczańskiego. Siedzibą władz administracyjnych i samorządowych jest Żytno. Powierzchnia gminy znajduje się w zlewni rzeki Pilicy, która od strony wschodniej stanowi jej naturalną granicę. Blisko 50% jej powierzchni pokrywają lasy. Przez teren gminy przebiega droga krajowa Radomsko – Włoszczowa oraz sieć dróg wojewódzkich i gminnych, stanowiących dogodne połączenia komunikacyjne. W oparciu o wytwarzane produkty rolnictwa, występują możliwości rozbudowy przemysły rolno-spożywczego. Wykorzystując surowce i materiały, takie jak piasek, żwir i glina można produkować w dużym zakresie materiały budowlane. Dużo lasów, wód i czystego powietrza sprzyja rozwojowi agroturystyki.

Rezerwaty przyrody

Na terenie gminy znajduje się rezerwat przyrody Dębowiec chroniący naturalny grąd z lipą szerokolistną na krańcach zasięgu oraz łęg wiązowo-jesionowy z rzadkimi roślinami zielnymi^[3].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[4] gmina Żytno ma obszar 197,62 km², w tym:

• użytki rolne: 51%
• użytki leśne: 39%

Gmina stanowi 13,69% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2011^[2]:

• Piramida wieku mieszkańców gminy Żytno w 2014 roku^[1].

Miejscowości w gminie

• Wsie sołeckie: Borzykowa, Borzykówka, Budzów, Ciężkowiczki, Czechowiec, Grodzisko, Kozie Pole, Łazów, Maluszyn, Mała Wieś, Mosty, Pągów, Pierzaki, Polichno, Pukarzów, Rędziny, Rogaczówek, Sady, Sekursko, Silnica, Silniczka, Sudzinek, Żytno
• Miejscowości niesołeckie: Barycz, Bugaj, Czarny Las, Ewina, Ferdynandów, Jacków, Jatno, Kąty, Kolonia Czechowiec, Magdalenki, Sudzin, Załawie
• Osady: Czech, Folwark, Fryszerka, Nurek, Sowin
• Kolonie: Brzeziny, Ignaców, Kępa, Pławidła, Rędziny (kolonia), Wymysłów
• Przysiółek: Turznia

Sąsiednie gminy

Dąbrowa Zielona, Gidle, Kluczewsko, Kobiele Wielkie, Koniecpol, Wielgomłyny, Włoszczowa

Przypisy

Bibliografia

• Strona Gminy Żytno