Atolowczyk grubodzioby
| Pampusana salamonis[1] | |||
| (E.P. Ramsay, 1882) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ptaki | ||
| Podgromada | Neornithes | ||
| Infragromada | ptaki neognatyczne | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | trerony | ||
| Rodzaj | Pampusana | ||
| Gatunek | atolowczyk grubodzioby | ||
| Synonimy | |||
| | |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| |||
Atolowczyk grubodzioby[4], wyspiarek grubodzioby[5] (Pampusana salamonis) – wymarły gatunek ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae). Występował endemicznie na Wyspach Salomona.
Gatunek znany tylko z dwóch okazów: z 1882 r. (z wyspy Makira, ówcześnie San Cristobal) i 1927 r. (z niewielkiej wyspy Ramos u wybrzeży wyspy Malaita). Holotyp z 1882 r., który posłużył do opisania gatunku, znajduje się obecnie w Muzeum Australijskim w Sydney.
Choć nie ma na to żadnych dowodów, jest wysoce prawdopodobne, że występował także na pobliskich wyspach archipelagu.
Dorastał do około 26 cm. Głowa, gardło i pierś koloru beżowego. Kasztanowy grzbiet z błyszczącymi, bladofioletowymi skrzydłami i brązowym brzuchem.
Atolowczyk grubodzioby preferował suche lasy wyspowe Wysp Salomona. Prowadził naziemny tryb życia, przez co był łatwym łupem dla wprowadzonych (lub przywleczonych) na wyspę przez człowieka obcych gatunków – szczurów, świń domowych, kotów i psów. Oprócz drapieżnictwa gatunków inwazyjnych do wymarcia tego ptaka przyczyniły się także wycinka lasu nizinnego wyspy, będącego środowiskiem naturalnym tego ptaka i polowania.
Pomimo tego, że ostatni raz odnotowany został w 1927 r. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) przez długi czas wahała się z zaklasyfikowaniem tego gatunku jako wymarły. Wiele wypraw podjętych w celu odnalezienia atolowczyka grubodziobego (głównie pod koniec XX w.) zakończyło się niepowodzeniem. Po ostatniej, również nieudanej wyprawie z 2004 r., IUCN oficjalnie uznała go w 2005 r. za takson wymarły.
Prawdopodobnie ptak ten wymarł w połowie XX w. w następstwie wzmożonych działań wojennych II wojny światowej, kiedy to wyniszczono w tym regionie kilka populacji endemicznych ptaków.
Przypisy
- ↑ a b Pampusana salamonis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Baptista, L.F., Trail, P.W., Horblit, H.M., Christie, D.A. & Kirwan, G.M.: Thick-billed Ground-dove (Alopecoenas salamonis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-03-04].
- ↑ BirdLife International, Alopecoenas salamonis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2019-3 [dostęp 2020-03-04] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Raphinae Wetmore, 1930 (1835) - trerony (Wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-03-04].
- ↑ P. Mielczarek, W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842.
Bibliografia
- BirdLife International, Alopecoenas salamonis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2019-3 [dostęp 2020-03-04] (ang.).
- Dutson, Guy. Is the Thick-billed Ground-Dove Gallicolumba salamonis extant?. „Ibis”. 145, s. 175, 2003. DOI: 10.1046/j.1474-919X.2003.00137.x. (ang.).
- Ramsay, Edward Pierson. Description of two new birds from the Solomon Islands. „Proceedings of the Linnean Society of New South Wales”. 7, s. 299–301, 1882. (ang.).
Linki zewnętrzne
- ilustracja przedstawiająca wyspiarka grubodziobego w serwisie Muzeum Australijskiego (ang.)
- p
- d
- e
- Ptaki żyjące w holocenie, wymarłe po roku 1500
Identyfikatory zewnętrzne:
- GBIF: 8955656
- identyfikator iNaturalist: 558454
- NCBI: 1914395
