Nycticorax olsoni

Nycticorax olsoni
Ashmole, Simmons, Bourne, 2003

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	pelikanowe
Podrząd	czaplowce
Rodzina	czaplowate
Rodzaj	Nycticorax
Gatunek	N. olsoni

Nycticorax olsoni – wymarły gatunek ptaka z rodziny czaplowatych (Ardeidae). Występował na Wyspie Wniebowstąpienia na południowym Oceanie Atlantyckim.

Odkrycie gatunku

Gatunek jest przede wszystkim znany z fragmentów kości sześciu osobników znalezionych w jaskiniach i pokładach guana na Wyspie Wniebowstąpienia. Nycticorax olsoni opisany został przez Philipa Ashmole’a, Kennetha Edwina Laurence’a Rydera Simmonsa i Williama Richmonda Postle’a Bourne’a w 2003 roku. Gatunek otrzymał swoją nazwę na cześć amerykańskiego biologa i ornitologa Storrsa Lovejoya Olsona^[1].

Cechy gatunku

Opis Nycticorax olsoni znajduje się prawdopodobnie w rozdziale pt. D'une isle nommte I'Ascention sprawozdania z podróży André Théveta Les singularitez de la France antarctique z 1555 roku. Nawiązuje on do nielotnego ptaka, a jego opis w wolnym tłumaczeniu brzmi:^[2]

Ponadto na tej wyspie jest pewien rodzaj dużego ptaka, nazywanego Aponar; mają one niewielkie skrzydła i dlatego nie mogą latać. Są wielkie i wysokie jak czaple, mają biały brzuch, a grzbiet czarny jak węgiel, dziób jak u kormoranów, a gdy się je zabija, kwiczą jak świnie.

Powszechnie wiadomo, że André Thévet nie jest w pełni wiarygodny, ponieważ niekiedy mistyfikował opowieści o zwierzętach lub innych rzeczach. Podobna nazwa Apponat została już wcześniej zastosowana przez Jacques’a Cartiera, który używał jej do opisu alki olbrzymiej w raporcie z wyprawy po północno-zachodnim Atlantyku w 1534 roku^[3]. Jednak na Wyspie Wniebowstąpienia nie odnaleziono kości, jak również innych śladów bytowania alki olbrzymiej. Domniemywać więc można, że Thévet rzeczywiście opisywał Nycticorax olsoni.

Wymarcie

Nycticorax olsoni wyginął w XVI wieku, prawdopodobnie z powodu nadmiernych polowań. Wtórnym czynnikiem mogło być także wprowadzenie na wyspę ssaków, które zabijały dorosłe ptaki i niszczyły ich gniazda.

Przypisy

↑ Bourne, W. R. P., Ashmole, N. P. & Simmons K. E. L.. A new subfossil night heron and a new genus for the extinct rail from Ascension Island, central tropical Atlantic Ocean. „Ardea”. 91 (1), s. 45–51, 2003.
↑ Jeremy Gaskell: Who killed the Great Auk?. Oxford University Press, 2000, s. 8. ISBN 978-0198564782.
↑ JacquesJ. Cartier JacquesJ., HenriH. Michelant HenriH., AlfredA. Ramé AlfredA., Voyage de Jaques Cartier au Canada en 1534, Paris 1865, s. 34–35 (fr.).

Linki zewnętrzne

Oryginalny opis ptaka Aponar autorstwa Théveta w: Les singularitez de la France antarctique (w języku francuskim; edycja z 1878), s. 104

Wymarłe ptaki holocenu

Ptaki żyjące w holocenie, wymarłe po roku 1500

Gatunki uznane przez IUCN

Kazuarowe	emu czarne^[A] emu małe^[A]
Perkozowe	perkozek gwatemalski perkozek długodzioby perkoz kolumbijski
Rurkonose	tajfunnik mały petrel atlantycki
Głuptakowe	kormoran okularowy
Pelikanowe	bączek nowozelandzki ślepowron duży ślepowron maurytyjski ślepowron wielkogłowy ślepowron wielkodzioby ibis reunioński
Blaszkodziobe	kazarka reuniońska gęsiówka maurytyjska rożeniec krótkodzioby cyraneczka maskareńska kaczka labradorska tracz nowozelandzki grzywienka nowozelandzka
Dzięciołowe	dzięcioł bermudzki
Sokołowe	pustułka reuniońska karakara meksykańska
Grzebiące	przepiórka nowozelandzka
Żurawiowe	chruścielowiec atlantycki chruścielowiec reunioński chruścielowiec rdzawy chruścielowiec rodrigueski derkaczyk wielki wodnik krzywodzioby łyska maskareńska kokoszka atlantycka wodnik brązowy wodnik chathamski wodnik pacyficzny wodnik mikronezyjski wodnik brązowogrzbiety modrzyk mały modrzyk reunioński takahe północny modrzyk wielki modrzyk markizyjski kureczka nowozelandzka kureczka atlantycka kureczka mikronezyjska kureczka polinezyjska karliczka hawajska kureczka hawajska
Siewkowe	ostrygojad kanaryjski^[A] brodźczyk białoskrzydły brodźczyk polinezyjski brodźczyk rudobrewy alka olbrzymia bekas plamisty^[A] bekas rdzawy^[A]
Gołębiowe	dront samotny dront dodo koralczyk maurytyjski koralczyk rodrigueski synogarlica reuniońska synogarlica maurytyjska synogarlica maskareńska gołąb srebrnokryzy gołąb maurytyjski gołąb boniński gołąb wędrowny atolowczyk rdzawopierśny atolowczyk grubodzioby korończyk nikobarczyk plamisty owocożer czerwonowąsy
Papugowe	Amazona martinicana amazonka fioletowa ara trójbarwna szmaragdolotka białodzioba papuga karolińska barwnica pacyficzna modrolotka brązowogłowa modrolotka czarnoczelna papuga maurytyjska papuga rodrigueska nestor skalny świergotka rajska aleksandretta maskareńska aleksandretta reuniońska aleksandretta seszelska aleksandretta szara
Kukułkowe	kuja białogardła kukułka karłowata
Szponiaste	myszołów bermudzki
Sowy	sowica białolica uszatnik mały uszatnik średni uszatnik duży włochatka bermudzka
Krótkonogie	pląśnik bahamski pląśnik karaibski
Dzioborożcowe	dudek wielki
Wróblowe	Cichlocolaptes mazarbarnetti żarek mały^[A] łazik zaroślowy łazik południowy liściowiec leśny klarnetnik krótkodzioby klarnetnik brązowy^[A] drozd reliktowy drozdoń boniński kępaczek białogardły^[A] chaszczak aldabrański trzciniak polinezyjski trzciniak słowiczy trzciniak kremowy trzciniak brunatny trzciniak mariański krzakówka wyspowa muszarka rdzawopierśna pacyficzka okopcona pacyficzka samotna pacyficzka aksamitna rdzawka południowa rdzawka północna szlarnik pacyficzny szlarnik złotobrewy szlarnik wyspowy szmaragdowiec żółtooki czarnouch reliktowiec leśny reliktowiec duży reliktowiec mały reliktowiec górski wikłacz reunioński hawajka sierpodzioba hawajka długodzioba hawajka cienkodzioba hawajka samotna hawajka palmowa hawajka czarna hawajka czarnolica hawajka żółtorzytna hawajka hakodzioba hawajka płomienna hawajka kraterowa hawajka żółtawa hawajka złotogłowa hawajka szkarłatna hawajka półżuchwowa hawajka ostrodzioba hawajka rdzawa pipil bermudzki wilgowron cienkodzioby łuskówka skworczyk kruczy skworczyk ogorzały skworczyk skromny skworczyk wulkaniczny szpak reunioński szpak maskareński kurobród różnodzioby