Chanty-Mansyjsk

Chanty-Mansyjsk
Xaнты-Мaнcийcк
Ilustracja
Sobór Zmartwychwstania Pańskiego
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Rosja

Okręg autonomiczny

 Chanty-Mansyjski Okręg Autonomiczny – Jugra

Powierzchnia

337,76 km²

Populacja (2021)
• liczba ludności
• gęstość


103 117[1]
293,9 os./km²

Nr kierunkowy

34671

Kod pocztowy

628000

Tablice rejestracyjne

86

Położenie na mapie Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego – Jugry
Mapa konturowa Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego – Jugry, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Chanty-Mansyjsk”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Chanty-Mansyjsk”
Ziemia61°00′31″N 69°01′36″E/61,008611 69,026667
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Centrum narciarskie w mieście
Port i dworzec autobusowy w mieście

Chanty-Mansyjsk (ros. Xaнты-Мaнcийcк) – miasto w Rosji, stolica Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego, często nazywane „Bramą Syberii”. Liczy 103 117 mieszkańców (2021).

Położenie

Miasto położone jest na zachodniej Syberii, w centrum Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego – Jugry. Chanty-Mansyjsk stanowi także ośrodek administracyjny Rejonu chanty-mansyjskiego, sam jednak w skład tego rejonu nie wchodzi, stanowiąc miasto wydzielone Chanty-Mansyjskiego OA – Jugry.

Miasto leży nad rzeką Irtysz, 15 km od jej ujścia do Obu. Od stolicy kraju – Moskwy dzieli je odległość 2.759 km (licząc odległość lotniczą).

Nazwa miasta

Nazwa miasta nawiązuje do dwu rdzennych narodowości zamieszkujących ten rejon SyberiiChantów i Mansów. Poprzednia nazwa Chanty-Mansyjska – Ostiako-Wogulsk także dotyczyła tych samych narodów, jednak zastosowane nazwy – Ostiacy i Wogułowie, były określeniami tych nacji w języku rosyjskim, a nie we własnych językach obu ugrofińskich ludów.

Historia

Miasto zostało założone w 1930 r. jako osiedle robotnicze pod nazwą Ostiako-Wogulsk (Остяко-Вогульск) i stało się stolicą utworzonego właśnie Ostiako-Wogulskiego Okręgu Narodowościowego. W 1940 r. wraz ze zmianą nazwy okręgu na Chanty-Mansyjski Okręg Narodowościowy miasto przemianowane na Chanty-Mansyjsk. Prawa miejskie przyznano mu w 1950. Wraz z przyznaniem praw miejskich w obręb Chanty-Mansyjska włączono istniejącą od XVI w osadę Samarowo, stanowiącą dotąd ośrodek administracyjny Rejonu Samarowskiego. Po przyłączeniu Samarowa do Chanty-Mansyjska miasto to stało się centrum Rejonu, który przemianowano na Rejon chanty-mansyjski.

Gospodarka

Podstawę gospodarki Chanty-Mansyjska stanowi przemysł naftowy. Generuje on 88,6% wartości całej produkcji przemysłowej miasta. Poza tym w mieście istnieje przemysł elektroenergetyczny (6,8% wartości) i poligraficzny (1,2%). Inne gałęzie produkcji – przemysł rybny, leśny i spożywczy nie odgrywają istotniejszej roli, produkując jedynie na potrzeby rynku lokalnego.

Transport

Kultura i oświata

Chanty-Mansyjsk, jako stolica Chanty-Mansyjskiego Okręgu Autonomicznego – Jugry posiada większą liczbę instytucji kulturalno-oświatowych, niżby wynikało to z wielkości niespełna 60-tysięcznego miasta, m.in. 9 uczelni, a ponadto kina, biblioteki i muzea.

Sport

Chanty-Mansyjsk jest także ośrodkiem sportów łyżwiarskich, w mieście znajduje się znane centrum biathlonowe.

W mieście istnieje również klub hokejowy Jugra Chanty-Mansyjsk, założony w 2006, zaś od sezonu 2010/2011 klub przyjęto do rozgrywek Kontinientalnaja Hokkiejnaja Liga (KHL).

Religia

Miasto jest siedzibą eparchii chanty-mansyjskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Katedrą eparchii jest sobór Zmartwychwstania Pańskiego w Chanty-Mansyjsku. Status soboru posiada również druga cerkiew w mieście, sobór Przemienienia Pańskiego[2]. W mieście istnieje niewielka wspólnota rzymskokatolicka, do której dojeżdża ksiądz z parafii w Surgucie[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года [online] [dostęp 2021-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02]  (ros.).
  2. Кафедральные соборы. ugraeparhia.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)]..
  3. Ks. Marek, Autor w serwisie Gaudium Et Spes [online], pl/index.php [dostęp 2024-04-22]  (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Oficjalna strona miasta. admhmansy.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-12)]. (w języku rosyjskim)
Kontrola autorytatywna (jednostka podziału terytorialnego Rosji):
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3884736
  • Britannica: place/Khanty-Mansiysk
  • БРЭ: 4729366
  • Catalana: 0499867