Domenico Ghirlandaio

Autoportret, fragment obrazu

Data i miejsce urodzenia

1449
Florencja

Data śmierci

11 stycznia 1494

Narodowość

włoska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

renesans

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

Domenico Ghirlandaio, właściwie Domenico di Tommaso Bigordi (ur. 1449 we Florencji, zm. 11 stycznia 1494 we Florencji), włoski malarz z okresu quattrocento, przedstawiciel szkoły florenckiej.

Dominik Ghirlandaio urodził się w rodzinie Tomasza, znanego florenckiego złotnika, którego przydomek Ghirlandaio, znaczył twórca girland, ozdoby kobiecej głowy, którą wymyślił. Za namową ojca, uczył się złotnictwa, które porzucił na rzecz malarstwa i nauki u Alessio Baldovinettiego i Andrei del Verrocchio. Współpracował ze swymi młodszymi braćmi, Benedetto i Davide. Warsztat Ghirladaio był najbardziej znanym i najlepiej prosperującym warsztatem malarskim we Florencji, który zyskiwał wiele intratnych zleceń. Jego najważniejsze dzieła to freski chóru kościoła Santa Maria Novella, freski w Pizie, San Gimignano i w rzymskiej Kaplicy Sykstyńskiej, obraz Starzec i chłopiec.

Jego najsłynniejszym uczniem był Michał Anioł, a jego syn Ridolfo Ghirlandaio był znanym malarzem włoskiego renesansu.

Styl Domenica Ghirlandaia cechowała prostota, klarowność, czasem dekoracyjny linearyzm. W kompozycji scen wielofiguralnych nawiązywał do dzieł Filippa Lippiego. Inspirował się także twórczością artystów flamandzkich. W obrazach o tematyce religijnej starał się, podobnie jak jego poprzednicy (Masaccio, Gozzoli), przemycić fragmenty życia współczesnego w ubiorze postaci, przedstawianych wnętrzach czy też w samych postaciach nadając im rysy twarzy współczesnych Florentczyków. Przykładem mogą być freski w kościele Santa Trinita, na których pojawiają się członkowie rodu Sassettich.

Ghirlandaio malował także izolowane portrety. Jednym z najbardziej znanych jest wizerunek Giovanny degli Albizzi Tornabuoni (Madryt). Zastosowane tu zostało tradycyjne dla florenckich portretów arystokratycznych ujęcie profilowe. Artysta uwiecznił ową damę również w scenie Nawiedzenia w Santa Maria Novella w takiej samej pozie i ubiorze (widać ją po prawej stronie sceny).

Dzieła

nr	tytuł, zleceniodawca i miejsce przeznaczenia	czas powstania	technika i wymiary	miejsce przechowywania	ilustracja
Freski
1.	Freski dla kaplicy Sassettich
	Zmartwychwstanie chłopca (fragment)	1483-1486	fresk	kościół Santa Trinità, Florencja

	Zatwierdzenie reguły franciszkańskiej
	Stygmaty św. Franciszka
2.	Freski w prezbiterium kościoła Santa Maria Novella, fundatorzy: Tornabuoni
	Narodziny Maryi	1486-90	fresk	kościół Santa Maria Novella, Florencja
	Prezentacja Maryi w świątyni
	Nawiedzenie św. Elżbiety
	Narodziny Jana Chrzciciela
	Chrzest Chrystusa
	Zachariasz w świątyni
Ołtarze
4.	Ołtarz Matki Boskiej dla kościoła Santa Maria Novella	1480
5.	Pokłon pasterzy dla kaplicy Sassettich	1485	tempera na desce, 167 × 167 cm	kościół Santa Trinità, Florencja
6.	Pokłon trzech króli dla kościoła przy Ospedale degli Innocenti	1488
Portrety
7.	Portret Giovanny Tornabuoni^[1]	1489-90	tempera na desce, 77 × 49 cm	Muzeum Thyssen-Bornemisza, Madryt
8.	Starzec i chłopiec^[2]	ok. 1490	tempera na desce, 62 × 46 cm	Luwr, Paryż
9.	Adoracja Dzieciątka	ok. 1490	tempera na desce, 52 × 42 cm	Zamek Królewski na Wawelu, Kraków

Bibliografia

Zygmunt Waźbiński, Malarstwo quattrocenta, Wyd. Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1972.
Giorgio Vasari, Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów PIW, Warszawa 1980.