Galeola

Galeola
Ilustracja
G. nudifolia
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

storczykowate

Podrodzina

waniliowe

Rodzaj

Galeola

Nazwa systematyczna
Galeola Lour.
Fl. Cochinch. 520. Sep 1790[3]
Typ nomenklatoryczny

G. nudifolia Lour.[3]

Synonimy

Pogochilus Falc.[4]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Galeola – rodzaj roślin jednoliściennych z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje 5[5][6]–10[7] gatunków spotykanych na obszarze od Madagaskaru po Japonię i Nową Gwineę, z centrum występowania w tropikalnej Azji. Wszystkie należące tu rośliny są myko-heterotrofami[7].

Morfologia

Kwiaty G. lindleyana
Łodyga
Wyprostowana lub pnąca, często z okazałymi, bulwiasto zgrubiałymi kłączami. Łodyga barwy żółtobrązowej lub czerwonawobrązowej, zwykle gruba, nieco mięsista, z łuskami w węzłach[7].
Kwiaty
Bardzo liczne zebrane są w gęste kwiatostany szczytowe lub boczne typu wiecha lub grono. Oś kwiatostanu i szypułki owłosione, kwiaty wsparte trwałymi przysadkami, nieco mięsiste, barwy żółtej, często czerwonobrązowo nabiegłe. Zewnętrzne listki okwiatu wolne, od zewnątrz często owłosione. Płatki okółka wewnętrznego nieco krótsze od zewnętrznych, nagie. Warżka zwykle niepodzielona i wklęsła, czasem kubeczkowato lub woreczkowato rozszerzona i obejmująca prętosłup. Ten zwykle krótki i gruby jest wykrzywiony i rozszerzony na wierzchołku. Pylnik przy szczycie prętosłupa, z dwoma pyłkowinami, grudkowato-mączystymi. Znamię wyraźnie wklęsłe, okazałe[7].
Owoce
Torebka podłużna, sucha i pękająca. Nasiona z wyraźnym skrzydełkiem[7].
Kwiaty i owoce G. falconeri

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj należy do plemienia Vanilleae w podrodzinie Vanilloideae Szlachetko, stanowiącej jeden ze starszych kladów w obrębie rodziny storczykowatych (Orchidaceae)[2][8][9][10].

Wykaz gatunków[5][6]
  • Galeola cathcartii Hook.f.
  • Galeola faberi Rolfe
  • Galeola humblotii Rchb.f.
  • Galeola keo Schuit. & M.Forbes
  • Galeola nudifolia Lour.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-04-23]  (ang.).
  2. a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-04-23]  (ang.).
  3. a b Galeola. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2012-07-07]. (ang.).
  4. Galeola. Tropicos.org. [dostęp 2023-04-23].
  5. a b Galeola. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-04-23].
  6. a b Galeola. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-04-23].
  7. a b c d e Xinqi Chen & Phillip J. Cribb: Galeola. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-07-07]. (ang.).
  8. Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2012-07-07]. (ang.).
  9. Mark W. Chase, Kenneth M. Cameron, John V. Freudenstein, Alec M. Pridgeon i inni. An updated classification of Orchidaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 177, s. 151–174, 1 luty 2015. Linnean Society of London. DOI: 10.1111/BOJ.12234. (ang.). 
  10. Galeola. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-04-23].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 29439
  • Flora of China: 113169
  • Flora of North America: 113169
  • GBIF: 2820055
  • identyfikator iNaturalist: 425670
  • IPNI: 29513-1
  • NCBI: 518735
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:29513-1
  • identyfikator Tropicos: 40011897