Geografia Korei Północnej
Korea Północna  Ustrój i polityka Korei Północnej Ustrój polityczny Konstytucja Władza ustawodawcza Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne Wybory
Polityka zagraniczna
Wikiprojekt Polityka |
Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna – położona jest w Azji Wschodniej w północnej części Półwyspu Koreańskiego. Graniczy z trzema krajami: od strony północnej z Chińską Republiką Ludową (długość granicy 1 416 km) wzdłuż rzeki Yalu Jiang oraz z Rosją (długość granicy 19 km) wzdłuż rzeki Tuman od strony południowej z Koreą Południową (długość granicy 238 km) wzdłuż równoleżnika 38°, tworzącego strefę zwaną Koreańską Strefą Zdemilitaryzowaną. Od strony zachodniej granicę wyznacza Morze Żółte i Zatoka Koreańska a od strony wschodniej Morze Japońskie. Długość linii brzegowej wynosi 2 495 km.
Współrzędne geograficzne 40°00′ N 127°00′ E
Znajduje się w obrębie Masywu Chińsko-Koreańskiego, obejmującego północno-wschodnią część platformy chińskiej. Krystaliczne, prekambryjskie podłoże (gnejsy, łupki, marmury i amfibolity) pokryte jest miejscami skałami paleozoicznymi (kwarcyty, łupki). W czasie mezozoicznych ruchów górotwórczych oraz orogenezy alpejskiej rzeźba została odmłodzona. Powstał system pasm górskich, w większości o charakterze zrębowym.
Ukształtowanie terenu
Przeważają tereny wyżynno – górskie. Na północy rozciągają się Góry Północnokoreańskie zbudowane głównie z gnejsów i łupków. Dzielą się one na kilka oddzielnych pasm: Chŏgyuryŏng, Nangrim, Pujŏllyŏng, Hamgyŏng i przechodzą w Góry Wschodniomandżurskie (z najwyższym szczytem kraju – wygasłym wulkanem Pektu-san 2744 m n.p.m.). Ku południu i zachodowi góry przechodzą w płaskowyże (Kaema i Amnokański). Płaskowyże te pokryte są skałami wylewnymi będącymi efektem działań wulkanicznych w trzeciorzędzie. Wzdłuż wschodniego wybrzeża przebiegają Góry Wschodniokoreańskie z najwyższym pasmem granitowym, charakteryzującym się bogactwem form skalnych, zwanych Górami Diamentowymi (Piro-bong 1638 m n.p.m.). Góry Wschodniokoreańskie opadają łagodnie ku zachodowi i stopniowo przechodzą w pas nizin nadbrzeżnych położonych wzdłuż Morza Żółtego.
Linia brzegowa Korei nacechowana jest pewnymi różnicami jeśli chodzi o jej urozmaicenie. Wybrzeże wschodnie jest dość słabo urozmaicone, przeważnie wyrównane, miejscami tylko występują szeroko otwarte zatoki jak np. Yŏnghŭng-man, czy Hamhŭng-man. Brzegi morskie są wysokie. Zachodnie wybrzeże jest o wiele bardziej urozmaicone niż wschodnie. Cechuje je duże rozczłonkowanie, wybrzeża typu riasowego, gdzie występują liczne półwyspy i zatoki (Taedong-man, Haeju-man), a także przybrzeżne wyspy.
Klimat
Klimat jest umiarkowany z występującą latem porą deszczową. W okresie późnowiosennym występują susze często poprzedzane powodziami. Wczesną jesienią występują czasami tajfuny.
Znajdująca się między 38 i 43 równoleżnikiem półkuli północnej, Korea Północna posiada klimat kontynentalny z czterema porami roku. Zimy są długie i chłodne, przy wiatrach północnych i północno-zachodnich wiejących z Syberii występują burze śnieżne. Średnia wysoka temperatura w Pjongjangu w tym okresie wynosi -3 °C a najniższa -13 °C. Średnio podczas zimy jest 37 dni z opadami. Lato jest krótkie, gorące, wilgotne i deszczowe ze względu na południowe i południowo-wschodnie monsuny, które przynoszą wilgotne powietrze znad Oceanu Spokojnego. Średnie temperatury w sierpniu w Pjongjangu wynoszą od 20 do 29 °C. Około 60% opadów przypada na okres od czerwca do września. Przynajmniej raz w ciągu lata na półwyspie występuje tajfun. Wiosny i jesienie to pory przejściowe z łagodnymi temperaturami oraz zmiennymi wiatrami.
Wody
Sieć rzeczna jest bardzo dobrze rozwinięta, cechuje się asymetrią. Większość rzek uchodzi do Morza Żółtego, spływając z gór ku zachodowi. Największe rzeki to: Amnok-gang (790 km), Ch'ŏngch'ŏn-gang, Nam-gang i Chaeryŏng-gang. Jedyną większą rzeką uchodzącą do Morza Japońskiego jest Tuman-gang (521 km). Znajduje się tu niewiele jezior naturalnych, natomiast liczne są źródła mineralne (w tym 52 cieplice).
Gleby
Centralna część kraju jest pokryta brunatnymi kambisolami, które cechują się dużą miąższością próchnicy. W górach występuje górska odmiana tychże gleb, a poza kambisolami, występują także litosole, a miejscami histosole. Doliny rzek zdominowane są przez fluwisole. Brzegi morskie są pokryte zasoloną warstwą glebową, na którą oddziaływają silne pływy morskie.
Flora
Miejsca, które nie zostały przeobrażone przez działalność człowieka są pokryte w przeważającym stopniu lasami. Występują lasy mieszane, gdzie do głównych gatunków należą: lipa mandżurska, jesion, dąb, topola i sosna. Lasy te wraz ze wzrostem wysokości przechodzą w las iglasty, gdzie rosną głównie sosny koreańskie, modrzewie i jodły. Lasy w Korei Północnej zajmują znaczną powierzchnię, bo aż 61% powierzchni kraju. Obszary leżące powyżej 2 000 m n.p.m. są porośnięte łąkami alpejskimi. Naturalna szata roślinna wschodniego wybrzeża została znacznie przeobrażona przez działalność człowieka.
Fauna
Świat zwierząt jest charakterystyczny dla Regionu Mandżurskiego. Obszary nienaruszone przez człowieka, reprezentują liczny skład gatunkowy zwierząt. Do głównych gatunków zwierząt należą: niedźwiedź himalajski żyjący w górskich lasach, tygrys syberyjski, jeleń wschodni i goral. Świat ptaków także jest bogaty, poza licznymi gatunkami ptaków śpiewających, licznie występują różne gatunki bażantów.
Ochrona przyrody
Niewielka liczba informacji pochodząca z tego kraju uniemożliwia ocenę wpływu industrializacji i urbanizacji na środowisko. Ponieważ niewiele osób posiada prywatny samochód, wpływa to na ograniczanie zanieczyszczenia powietrza spalinami. W niewielkim stopniu wykorzystuje się paliwa kopalne.
Surowce i zagospodarowanie przestrzeni
W Korei Północnej znajdują się następujące zasoby naturalne: węgiel, ropa naftowa, ołów, wolfram, cynk, grafit, magnezyt, rudy żelaza, miedzi, złota, piryt, sól, fluoryt i energia wodna.
Zagospodarowanie przestrzeni przedstawia się następująco:
- grunty orne: 14%
- uprawy stałe: 2%
- lasy: 60%
- inne: 23%[1].
Przypisy
- ↑ stan na 1993
Bibliografia
- Encyklopedia Geograficzna Świata: Azja. Wydawnictwo OPRES Kraków 1998 ISBN 83-895909-37-0
- p
- d
- e
Geografia państw Azji
