Kazimierz Bogaczewicz

Kazimierz Bogaczewicz
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

2 marca 1886, 1887 lub 1888
Humniska, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Charków, USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

6 Pułk Piechoty Legionów,
25 Pułk Piechoty,
54 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych,
42 Pułk Piechoty,
D. O. K. III,
SGO „Narew”

Stanowiska

dowódca batalionu,
dowódca pułku,
szef OPL SGO „Narew”

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-ukraińska,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa: (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Żelazny (1813) II Klasy
Odznaka pamiątkowa 42 pułku piechoty (II RP)
Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Bogaczewicz (ur. 2 marca 1886, 1887 lub 1888 w Humniskach, zm. kwiecień 1940 w Charkowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Tabliczka upamiętniająca na ścianie kościoła św. Karola Boromeusza w Warszawie

Życiorys

Urodził się 2 marca 1886, 1887 lub 1888[a] w Humniskach, w rodzinie Franciszka (rękodzielnik w Humniskach[1][2]) i Marii z Orzechowskich. W 1907 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Jakub Hanus, Kazimierz Vetulani)[3][4][5]. Ukończył studia prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego.

Był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich od 1912 do 1913, w tym pracował jako instruktor PDS w Brzozowie tuż obok rodzinnych Humnisk. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Grupy Strzeleckiej Józefa Piłsudskiego 6 sierpnia 1914, a następnie do Legionów Polskich, gdzie służył w 2 kompanii I batalionu 1 pułku piechoty w składzie I Brygady, później służył w kompanii narciarskiej Mariusza Zaruskiego. Odbył kurs w Szkole Podchorążych od maja do lipca 1915, po czym został skierowany do 6 pułku piechoty w składzie III Brygady. Od września 1916 przebywał na froncie, 15 listopada 1915 został awansowany do stopnia chorążego[6]. Podczas walk I wojny światowej został ranny pod Kamieniuchą. Awansowany na podporucznika piechoty od 1 kwietnia 1916. Od kwietnia do czerwca 1917 kierował Powiatowym Urzędem Zaciągu w Rawie Mazowieckiej. Po kryzysie przysięgowym z 1917 był oficerem Polskiego Korpusu Posiłkowego. Został awansowany do stopnia porucznika piechoty 27 listopada 1917. Po bitwie pod Rarańczą z lutego 1918 został internowany w obozie w Dułowie(inne języki) (węg. Dulfalva) na Zakarpaciu do połowy kwietnia 1918, a następnie wcielony do armii austro-węgierskiej.

W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Był przydzielony do 25 pułku piechoty. W jego szeregach brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku[7][8]. W kolejnych latach 20. był oficerem w 54 pułku piechoty w Tarnopolu, gdzie w 1923, 1924 pełnił funkcję dowódcy III batalionu[9][10]. W maju 1925 został przeniesiony do 78 pułku piechoty w Baranowiczach[11]. W sierpniu tego roku wrócił do 54 pp na stanowisko dowódcy I batalionu[12]. 5 maja 1927 został przesunięty na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[13][14]. 12 kwietnia 1927 roku awansował na podpułkownika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 25. lokatą w korpusie oficerów piechoty[15][16]. Z dniem 25 sierpnia 1931 roku został przeniesiony do 42 pułku piechoty w Białymstoku na stanowisko dowódcy pułku[17][18]. Pomysłem Bogaczewicza była reorganizacja Wojskowego Klubu Sportowego w wielosekcyjny klub cywilno-wojskowy Białostocki Klub Sportowy Jagiellonia[19]. Był współzałożycielem i wiceprezesem tego klubu[20]. W listopadzie 1935 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie. Od 1937 funkcję dowódcy obrony przeciwlotniczej w DOK nr III w Grodnie. Z dniem 31 grudnia 1938 roku przeszedł w stan spoczynku. Pozostał w Grodnie i tam osiadł.

Wobec zagrożenia wojną w 1939 zmobilizowany do służby czynnej jako szef OPL Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”. Walczył w kampanii wrześniowej. Po agresji ZSRR na Polskę został wzięty do niewoli sowieckiej i osadzony w obozie w Starobielsku[21]. W 1940 zamordowany przez NKWD w Charkowie na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 (część zbrodni katyńskiej). Został pochowany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej. Obecnie spoczywa w Piatichatkach na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia pułkownika[30]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[31].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, Kazimierz Bogaczewicz został uhonorowany poprzez zasadzenie Dębu Pamięci przy Zespole Szkół im. Macieja Rataja w Reszlu.

Uwagi

  1. ↑ Źródła gimnazjalne podawały datę urodzenia 28 marca 1886 CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1900/1901 (zespół 7, sygn. 27). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 143. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1905/1906 (zespół 7, sygn. 39). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 768., Rocznik Oficerski 1928 wskazał rok 1887, a Rocznik Oficerski 1932 wskazał rok 1888.

Przypisy

  1. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1900/1901 (zespół 7, sygn. 27). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 143.
  2. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1905/1906 (zespół 7, sygn. 39). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 768.
  3. ↑ 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 61, 78.
  4. ↑ Kronika. Egzamin dojrzałości. „Gazeta Sanocka”, s. 3, 23 czerwca 1907. 
  5. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2017-10-22].
  6. ↑ Lista starszeństwa oficerów Legjonów Polskich, w dniu oddania Legjonów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 402.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 346.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 278.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 254.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925, s. 264.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 81 z 1 sierpnia 1925, s. 447.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 135.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 68.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 167.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 20.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 233.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 572.
  19. ↑ Jarosław Dunda, Dariusz Gryko: 80 lat temu.... jagiellonia.pl. [dostęp 2017-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-19)].
  20. ↑ Rocznica Zbrodni Katyńskiej. jagiellonia.cp2.win.pl, 7 kwietnia 2011. [dostęp 2014-08-04].
  21. ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 291. ISBN 83-7001-294-9.
  22. ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2647 z 28 lutego 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 11, poz. 326.
  23. ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  24. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża i Medalu Niepodległości. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 361, nr 8 z 11 listopada 1931. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 
  25. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  26. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 34, nr 2 z 11 listopada 1937. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 
  27. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  28. ↑ Na podstawie fotografii 3 [1].
  29. ↑ Verzeichnis űber jene Angehörigen der Polnischen Legion welche mit dem preuß. Eisernen Kreuz 2. Klasse ausgezichnet wurden. [w:] sygn. I.120.1.383, s. 23, 24 [on-line]. Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2022-08-15].
  30. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  31. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-03-09].

Bibliografia