Konstytucja Mołdawii

Mołdawia Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Mołdawii Ustrój polityczny Ustrój polityczny Mołdawii Konstytucja Konstytucja Mołdawii Władza ustawodawcza Parlament (Lista) Władza wykonawcza Prezydent Premier Rząd Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Sąd Konstytucyjny Sąd Najwyższy Prokurator Generalny Mołdawii Kontrola państwowa Kontrola państwowa Trybunał Obrachunkowy Finanse Narodowy Bank Mołdawii Samorząd terytorialny Podział administracyjny Mołdawii Samorząd Terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Partia Akcji i Solidarności Partia Șor Blok Komunistów i Socjalistów Partia Socjalistów Republiki Mołdawii Partia Komunistów Republiki Mołdawii Wybory Wybory parlamentarne: 2014, 2019, 2021 Wybory prezydenckie: 2016, 2020 Wybory samorządowe: 2015 Referenda: 2010 Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej Republiki Mołdawii Wikiprojekt Polityka

Konstytucja Republiki Mołdawii (rum. Constituția Republicii Moldova) – jeden z podstawowych aktów prawnych Mołdawii. Została uchwalona 29 lipca 1994 przez Parlament Republiki Mołdawii i opublikowana w Monitorul Oficial al Republicii Moldova (Dziennik Urzędowy Republiki Mołdawii) 12 sierpnia 1994^[1].

Historia

Konstytucja niepodległej Mołdawii została ustanowiona w 1994^[2]. Do tej pory w kraju obowiązywała zmieniona konstytucja z 1978, przyjęta w czasie, gdy Mołdawia była jeszcze częścią Związku Radzieckiego jako Mołdawska SRR^[1].

Do 2023 konstytucja była zmieniana 11 razy, ostatni raz w 2023^[3], kiedy to zmieniono zapis o języku urzędowym kraju z mołdawskiego na rumuński, potwierdzając w ten sposób wyrok Sądu Konstytucyjnego z 2013 i ujednolicając zapis z Deklaracją Niepodległości Republiki Mołdawii^[4]. Raz zmiana konstytucji była związana z wynikami referendum (w 1999, zmiana ustroju kraju na prezydencki, wycofana częściowo rok później^[5]). W 2010 w referendum mieszkańcy zgodzili się na bezpośrednie wybory prezydenckie, jednak nie było ono wiążące z uwagi na zbyt niską frekwencję^[6] (zmiana ta miała jednak miejsce w 2016, w związku z wyrokiem Sądu Konstytucyjnego)^[7].

W 2013 Sąd Konstytucyjny, rozpatrując sprawę języka urzędowego Mołdawii, orzekł, że Deklaracja Niepodległości Republiki Mołdawii stanowi integralną część Konstytucji, a w razie rozbieżności między Deklaracją a Konstytucją obowiązuje prymat Deklaracji^[8].

Najważniejsze założenia

Zgodnie z konstytucją, w brzmieniu z 2023, Mołdawia jest republiką parlamentarną. Art. 11 stanowi, zgodnie z deklaracją z 1992, o neutralności państwa^[9]. Głową państwa jest prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na czteroletnią kadencję. Władzę ustawodawczą stanowi jednoizbowy Parlament Republiki Mołdawii, składający się z 101 deputowanych wybieranych na 4 lata. Oprócz prezydenta władzę wykonawczą sprawuje również rząd, powoływany przez parlament na wniosek prezydenta^[10].

Podział konstytucji

Konstytucja Mołdawii dzieli się na 7 tytułów, tytuły II i III dodatkowo na 9 rozdziałów, z których dwa (IV i IX) dzielą się na części, po 3 każdy^[1].

Przypisy