Lucjan Rudnicki

Ten artykuł dotyczy pisarza. Zobacz też: Lucjan Zdzisław Rudnicki.
Lucjan Rudnicki
Data i miejsce urodzenia

2 stycznia 1882
Sulejów

Data i miejsce śmierci

8 czerwca 1968
Warszawa

Poseł I kadencji Sejmu PRL
Okres

od 20 listopada 1952
do 20 listopada 1956

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Odznaczenia
Order Budowniczych Polski Ludowej Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Lucjana Rudnickiego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Lucjan Rudnicki, ps. „Ludwik”, „Mały”, „Krawiec”, „Kazimierz Lubiński” (ur. 2 stycznia 1882 w Sulejowie, zm. 8 czerwca 1968 w Warszawie) – polski pisarz, działacz PPS, SDKPiL i KPP, poseł na Sejm PRL I kadencji. Odznaczony Orderem Budowniczych Polski Ludowej.

Życiorys

Był najstarszym z 9 dzieci Wojciecha (1853–1899) i Klementyny z Okrasińskich (1858–1939. Po ukończeniu w 1895 szkoły powszechnej w Sulejowie rozpoczął pracę, początkowo jako murarz i stolarz[1]. W roku 1898 przyjechał do Łodzi, gdzie podjął pracę w zakładach Heinzla i Kunitzera na Widzewie. W latach 1898–1906 uczestniczył w nielegalnej działalności antycarskiej i rewolucyjnej prowadzonej przez Polską Partię Socjalistyczną, za co był dwukrotnie więziony i zesłany na 3 lata do guberni archangielskiej. Zbiegł stamtąd i ukrywał się pod przybranym nazwiskiem.

W marcu 1905 brał udział w VII Zjeździe PPS. W 1907 przeszedł z PPS do SDKPiL. Działał m.in. w Komitecie Warszawskim SDKPiL. W czasie I wojny światowej występował przeciwko Niemcom, za co w latach 1916–1918 był internowany w Szczypiornie, Havelbergu i Modlinie. Od grudnia 1918 do sierpnia 1938 członek Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (KPRP)/Komunistycznej Partii Polski (KPP). W pierwszej połowie 1919 z ramienia KPRP należał do warszawskiej Rady Delegatów Robotniczych, za co został osadzony w Modlinie. W połowie lat 20. publikował w prasie komunistycznej artykuły wymierzone w działalność PPS i PSL „Wyzwolenie”. W 1933 powrócił do Sulejowa. W styczniu 1942 wstąpił do PPR. Współpracował z GL i ZWM. Od stycznia do maja 1945 był burmistrzem Sulejowa i sekretarzem Komitetu Miejskiego PPR w tym mieście.

Po II wojnie światowej zajmował się głównie pracą pisarską. W grudniu 1948 był delegatem na I Zjazd PZPR, a w marcu 1954 – na III Zjazd PZPR. W listopadzie 1949 został członkiem Ogólnokrajowego Komitetu Obchodu 70-lecia urodzin Józefa Stalina[2]. W latach 1952–1956 pełnił mandat posła na Sejm PRL I kadencji. W 1957 był współzałożycielem i członkiem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli. Współpracował z Zakładem Historii Partii przy KC PZPR.

W 1951 otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia[3].

Został pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A28-Tuje-20)[4][5].

Życie prywatne

Żonaty z Marią Szukiewicz-Rudnicką (1887–1980), działaczką ruchu socjalistycznego i komunistycznego, uczestniczką rewolucji 1905 r. oraz zamachu na generał-gubernatora warszawskiego Skałona[6], Sprawiedliwą wśród Narodów Świata[7]. Mieli troje dzieci: Kazimierza (1908–1924), Elżbietę (1910–1931)[1] oraz Konrada (1926–2013), profesora UJ, astronoma oraz duchownego Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Dorobek literacki

Dorobek literacki Lucjana Rudnickiego nie jest znany w całości, gdyż część niedrukowanych utworów uległa zniszczeniu w 1939 roku,

  • własnym nakładem wydał Odrodzenie (1920),
  • cykl opowiadań Republika demokratyczna (1921),
  • Stare i nowe – pamiętniki (t. 1 – 1948, t. 2 – 1950, t. 3 – 1960).

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

Nazwę Lucjana Rudnickiego nosiła ulica w warszawskiej dzielnicy Bielany. Nazwa została zmieniona w 2017 (na ul. gen. Klemensa Stanisława Rudnickiego)[13]. Tak samo nazwa ulicy w Sulejowie została zmieniona w 2018 z Lucjana Rudnickiego na Generała Stefana Grota-Roweckiego[14].

Imieniem Lucjana Rudnickiego nazwana była także szkoła podstawowa nr 81 na warszawskim Ursynowie; od 2019 roku szkoła nosi imię Juliana Ursyna Niemcewicza[15]. Do 1992 roku był patronem Szkoły Podstawowej nr 40 w Poznaniu[16].

Przypisy

  1. a b Lucjan Rudnicki [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2023-12-04]  (pol.).
  2. Życie Warszawy, nr 306 (1808), 6 listopada 1949, s. 1.
  3. Bohdan Urbankowski, Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina, t. 2, Warszawa 1998, s. 315.
  4. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2023-12-04] .
  5. Tadeusz Sobieraj: Orły Niepodległości. Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie w setną rocznicę jego powstania (1912–2012). Ząbki: Apostolicum, 2012, s. 97. ISBN 978-83-7031-808-6.
  6. Życie Warszawy”, nr 112 z 12 maja 1980, s. 10 (nekrolog).
  7. Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holokaustu. Polska. Tom II. Kraków: Fundacja Instytut Studiów Strategicznych, 2009, s. 628. ISBN 978-83-87832-59-9.
  8. Stefan Oberleitner, Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944–1990, Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 24.
  9. M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...), kultury i sztuki”.
  10. M.P. z 1952 r. nr 28, poz. 395 „z okazji 70-lecia urodzin, za całokształt działalności literackiej i społecznej”.
  11. Wysokie odznaczenie Lucjana Rudnickiego. „Dziennik Polski”, s. 1, nr 52 z 29 lutego 1952. 
  12. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  13. Uchwała nr LIV/1361/2017 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2017 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy w Dzielnicy Bielany m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 7810 [on-line]. [dostęp 2017-11-24].
  14. Zarządzenie Zastępcze Nr PNIK-I.4102.6.2018 Wojewody Łódzkiego z dnia 24 stycznia 2018 r. w sprawie nadania nazwy ulicy [dostęp 2023-12-04].
  15. Julian Ursyn Niemcewicz wrócił do szkoły. Został patronem SP 81 [online], www.haloursynow.pl [dostęp 2020-03-02]  (pol.).
  16. Szkoła Podstawowa nr 40 w Poznaniu [online], sp40.zsp4.pl [dostęp 2021-12-22] .

Bibliografia

  • Krzysztof Woźniakowski, hasło: „Rudnicki Lucjan (1882–1968)”, [w:] Polski Słownik Biograficzny t. 32, Wrocław–Warszawa–Kraków 1989–1991, s. 637–641.
  • p
  • d
  • e
II Rzeczpospolita Polska
Sejm Ustawodawczy II RP
Sejm II RP
Senat II RP
Sejm Śląski II RP
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Sejm Ustawodawczy PRL
Sejm PRL
Senat PRL
III Rzeczpospolita Polska
Sejm III RP
Senat III RP
  1. Bolesław Limanowski z PPS nie mógł prowadzić pierwszych obrad, do czasu wyboru prezydium obrady prowadził Maksymilian Thullie (ChD)
  2. posiedzenie otworzył nie najstarszy wiekiem poseł, a płk Stanisław Skwarczyński (OZN)
  3. w zastępstwie najstarszego wiekiem Stefana Giebla z ChD
  4. Barbara Borys-Damięcka (PO) nie mogła prowadzić obrad, do czasu wyboru marszałka Senatu obrady poprowadził Michał Seweryński (PiS)
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 000000007146740X
  • VIAF: 30317780
  • LCCN: n84101107
  • GND: 117598526
  • BnF: 12972131g
  • SUDOC: 05987886X
  • NKC: ola2003198041
  • NTA: 074213504
  • Open Library: OL683440A
  • PLWABN: 9810547033205606
  • NUKAT: n94201532
  • J9U: 987007277922605171
  • LIH: LNB:BOFn;=Bb
  • WorldCat: lccn-n84101107
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3969864
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 53634