Paskal

paskal [Pa]
Układ

SI

Wymiar

[ k g m ⋅ s 2 ] {\displaystyle \left[\mathrm {\frac {kg}{m\cdot s^{2}}} \right]}

Jednostka

ciśnienia, naprężenia

Typowe symbole wielkości

p; s, σ

w jednostkach SI

1 P a = 1 k g 1 m ⋅ s 2 {\displaystyle \mathrm {1\,Pa={\frac {1\,kg}{1\,m\cdot s^{2}}}} }

w jednostkach CGS

1 P a = 10 − 5 b a r {\displaystyle \mathrm {1\,Pa=10^{-5}\,bar} }

w jednostkach anglosaskich

1 P a ≈ 145 ⋅ 10 − 6 p s i {\displaystyle \mathrm {1\,Pa\approx 145\cdot 10^{-6}\,psi} }

Źródło nazwy

Blaise Pascal

Paskal (Pa) – jednostka ciśnienia (także naprężenia) w układzie SI[1] (jednostka pochodna układu SI).

1 P a = 1 N 1 m 2 = 1 k g 1 m ⋅ s 2 {\displaystyle \mathrm {1\,Pa={\frac {1\,N}{1\,m^{2}}}={\frac {1\,kg}{1\,m\cdot s^{2}}}} }

[ 1   P a = 1   N / m 2 = 1   k g ⋅ m − 1 ⋅ s − 2 ] {\displaystyle \mathrm {[1\ Pa=1\ N/m^{2}=1\ kg\cdot m^{-1}\cdot s^{-2}]} }

Nazwa paskal pochodzi od nazwiska francuskiego fizyka Blaise’a Pascala[2].

Zgodnie z przedrostkami układu SI[3]: skrót kPa oznacza kilopaskal (103 Pa), MPa oznacza megapaskal (106 Pa), GPa oznacza gigapaskal (109 Pa), natomiast hPa – hektopaskal (100 Pa).

Hektopaskal jest zazwyczaj stosowany przy podawaniu ciśnienia atmosferycznego, ponieważ jest dokładnie równy stosowanej powszechnie przed latami sześćdziesiątymi XX w. w meteorologii w układzie CGS i MKSA jednostce milibar[4]:

1 hPa = 100 Pa = 1 mbar = 10,19 mm H2O

Ciśnienie atmosferyczne na poziomie morza wynosi przeciętnie 1013,25 hPa[5]. Najniższe ciśnienie na świecie wynosiło 870 hPa (12 października 1979 roku w północnej części Oceanu Spokojnego), a najwyższe na powierzchni Ziemi – 1086 hPa (19 grudnia 2001 roku w miejscowości Tosontsengel w Mongolii)[6].

Przeliczniki na dawne jednostki

1 Pa[7] = 1,019716·10−5 at
  = 1,019716·10−5 kG/cm²
  = 1,450377·10−4 psi
  = 10−5 bar
  = 0,98692326671·10−5 atm
  = 0,0075006167382112 mm Hg
  = 0,1019716212977928 mm H2O
  = 10 b

Zobacz też

Zobacz hasło paskal w Wikisłowniku

Przypisy

  1. ↑ paskal, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-15] .
  2. ↑ pascal | Etymology, origin and meaning of the name pascal by etymonline [online], www.etymonline.com [dostęp 2023-06-10]  (ang.).
  3. ↑ The International System of Units (SI)., Międzynarodowe Biuro Miar i Wag, 2006. s. 121. [dostęp 2015-08-19]. (ang.).
  4. ↑ Milibary na Paskale (mbar na Pa) - Przelicznik [online], Multi-converter.com [dostęp 2023-06-10]  (pol.).
  5. ↑ Rodzaj ciśnienia: absolutne, względne, różnicowe - WIKA Polska [online], www.wikapolska.pl [dostęp 2023-06-10] .
  6. ↑ Rozkład ciśnienia atmosferycznego na Ziemi i jego konsekwencje, Zintegrowana Platforma Edukacyjna, zpe.gov.pl
  7. ↑ Przelicznik / Kalkulator jednostek Ciśnienia – Liczby.pl [online], www.liczby.pl [dostęp 2023-06-10] .

Linki zewnętrzne

  • Przelicznik jednostek ciśnienia
  • p
  • d
  • e
jednostki podstawowe
jednostki pochodne
z osobnymi nazwami
przedrostki (prefiksy)