Passiflora ampullacea
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | |||
| Rząd | malpigiowce | ||
| Rodzina | męczennicowate | ||
| Rodzaj | męczennica | ||
| Gatunek | Passiflora ampullacea | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Passiflora ampullacea (Mast.) Harms Nat. Pflanzenfam. 3(6a): 91 1893[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| |||
Passiflora ampullacea (Mast.) Harms – gatunek rośliny z rodziny męczennicowatych (Passifloraceae Juss. ex Kunth in Humb.). Występuje endemicznie w Ekwadorze[4].
Rozmieszczenie geograficzne
Rośnie endemicznie w Ekwadorze w prowincjach Azuay, Cañar oraz Chimborazo[4].
Morfologia
- Pokrój
- Pnącze lub liany[4].
- Owoce
- Jadalne i smaczne. Mają jajowaty kształt. Mają 6 cm długości i 3,5 cm średnicy[5]. Są większe niż u kuruby. Mają też grubszą skórkę[6].
Biologia i ekologia
Występuje w wilgotnych miejscach w Andach na wysokości 2600–3300 m n.p.m. Gatunek jest znany z trzech subpopulacji[a]. Siedliska, które znajdowały się w pobliżu miast Chunchi, Cuenca i Cumbe, zostały zamienione na pola uprawne. Mimo to gatunek utrzymuje się w niewielkich lasach i wśród krzewiastej roślinności wzdłuż dróg[4]. Kwiaty są zapylane przez kolibrowate, a także prawdopodobnie przez nietoperze[7]. Często tworzy hybrydy z męczennicą miękką[6].
Zastosowanie
Roślina bywa uprawiana ze względu na owoce, które są lokalnie sprzedawane w kwietniu i maju[4].
Ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych został zaliczony do kategorii VU – gatunków narażonych na wyginięcie. Jedynym zagrożeniem jest niszczenie naturalnych siedlisk. Mimo że żadna z trzech subpopulacji nie znajduje się na obszarach chronionych, to nie wydaje się, żeby gatunek był poważnie zagrożony wyginięciem[4].
Uwagi
- ↑ Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ a b Passiflora ampullacea (Mast.) Harms. The Plant List. [dostęp 2014-11-10]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g P.P. Jørgensen P.P., N.N. Pitman N.N., Passiflora ampullacea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-11-10] (ang.).
- ↑ Passiflora ampullacea. Useful Tropical Plants Database. [dostęp 2014-11-10]. (ang.).
- ↑ a b Ad Hoc Panel of the Advisory Committee on Technology Innovation, Board on Science and Technology for International Development, Policy and Global Affairs, National Research Council: Lost Crops of the Incas: Little-Known Plants of the Andes with Promise for Worldwide Cultivation. National Academies Press, 1989, s. 294. ISBN 978-0-309-54691-1. (ang.).
- ↑ Passiflora ampullacea. Passiflora Online. [dostęp 2014-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 grudnia 2010)]. (ang.).
