Prostemmatinae

Prostemmatinae
Reuter, 1890
Okres istnienia: cenoman–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 100.5/0 100.5/0
Prostemma guttula
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	pluskwiaki
Podrząd	pluskwiaki różnoskrzydłe
Infrarząd	Cimicomorpha
(bez rangi)	Cimiciformes
Nadrodzina	Naboidea
Rodzina	zażartkowate
Podrodzina	Prostemmatinae
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Prostemmatinae – podrodzina pluskwiaków z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny zażartkowatych. Rozprzestrzeniona jest kosmopolitycznie.

Morfologia

Pluskwiaki te zwykle osiągają średnie rozmiary, rzadko przekraczając 10 mm długości ciała^[1]. Połysk ich oskórka jest silny, niekiedy metaliczny. Ubarwienie mają ciemnobrunatne z żółtawym nakrapianiem lub występuje czerwono-czarne ubarwienie ostrzegawcze. Powierzchnię półpokryw, odwłoka i spodu ciała porastają krótkie, przylegające lub półwzniesione włoski^[2]. Owalna głowa zaopatrzona jest w czułki wyglądające jak pięcioczłonowe wskutek silnego wydłużenia członu wstawkowego (prepedicelitu) między członami pierwszym i drugim^[1]. Czteroczłonowa kłujka jest stosunkowo krótka i gruba^[2][1], sięgająca do pierwszej pary ud^[2]. Przedplecze ma zarys podłużny, trapezowaty^[2]. Tarczka ma trójkątny kształt i od 1 do 7 par trichobotrii po bokach. Odnóża przedniej pary zwykle mają uda uzbrojone w ząbki lub wyrostki, dzięki czemu pełnią one funkcję chwytną^[1]. Odwłok ma szeroką, uniesioną do góry listewkę brzeżną^[1]. Przy przetchlinkach na trzecim sternicie występują dołki parastigmalne. Samce mają narząd Ekbloma i do dziesięciu sztywnych szczecinek na tylnych goleniach współpracujących z tymże w rozprzestrzenianiu feromonów. Otwór ich pygoforu położony jest brzusznie lub ogonowo. Samice mają spermatekę w postaci robakowatego gruczołu oraz lancetowate pokładełko^[1].

Ekologia i występowanie

Zarówno osobniki dorosłe jak i ich larwy są drapieżnikami polującymi głównie na innych przedstawicieli pluskwiaków różnoskrzydłych. Występuje u nich zaplemnienie hemoceliczne. Nasienie może być wprowadzane do pochwy i stamtąd migrować przez hemocel do jajników lub być wstrzykiwane bezpośrednio do hemocelu dzięki przebiciu ściany pochwy wierzchołkiem prącia lub przy użyciu mesospermalege (zaplemnienie urazowe)^[1]. W rozwoju pozazarodkowym występuje pięć stadiów larwalnych^[2].

Podrodzina kosmopolityczna. Spośród zaliczanych do niej plemion Prostemmatini mają zasięg kosmopolityczny, a Phorticini pantropikalny^[1]. W Polsce rodzinę reprezentują dwa gatunki: klęśnik metaliczny i klęśnik czerwonorudy^[3] (zobacz: zażartkowate Polski).

Taksonomia i ewolucja

Takson ten wprowadził w 1890 roku Odo Reuter. Dzieli się go na dwa plemiona i sześć rodzajów^[4].

• plemię: Phorticini Kerzhner, 1971
  • Phorticus Stål, 1860
  • Rhamphocoris Kirkaldy, 1901
• plemię: Prostemmatini Reuter, 1890
  • Alloeorhynchus Fieber, 1860
  • Pagasa Stål, 1862
  • Prostemma Laporte, 1832
• plemię: incertae sedis
  • †Cretanazgul Garrouste et al., 2019

Zapis kopalny Prostemmatinae zaczyna się w cenomanie w kredzie, z którego to okresu pochodzi inkluzja w bursztynie birmańskim należąca do Cretanazgul camillei^[5].

Przypisy