Robert Badinter

Robert Badinter

Data i miejsce urodzenia	30 marca 1928 Paryż
Data i miejsce śmierci	9 lutego 2024 Paryż
Minister sprawiedliwości Francji
Okres	od 23 czerwca 1981 do 19 lutego 1986
Przynależność polityczna	Partia Socjalistyczna
Poprzednik	Maurice Faure
Następca	Michel Crépeau
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Robert Badinter (ur. 30 marca 1928 w Paryżu^[1], zm. 9 lutego 2024^[2] tamże) – francuski polityk, prawnik i nauczyciel akademicki. Działacz przeciwko karze śmierci. W latach 1981–1986 minister sprawiedliwości, od 1986 do 1995 przewodniczący Rady Konstytucyjnej, senator.

Życiorys

Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Paryskim, magisterium uzyskał na nowojorskim Uniwersytecie Columbia. Doktoryzował się w 1952 na paryskiej uczelni^[1]. W 1951 podjął praktykę w zawodzie adwokata, który wykonywał przez 30 lat^[3][4]. Od połowy lat 60. zajmował się także działalnością dydaktyczną, obejmował stanowiska profesorskie m.in. na Université de Picardie (1969) i na Université Panthéon-Sorbonne (1974)^[3]. W 1994 uzyskał status profesora emeritus^[5].

Zdeklarowany przeciwnik kary śmierci, występował przeciwko niej zwłaszcza od czasu egzekucji jego klienta Rogera Bontemsa w 1972. W 1977 bronił Patricka Henry’ego oskarżonego o morderstwo małego chłopca. W procesie tym koncentrował się na sprzeciwie wobec kary śmierci, jego klient został wówczas skazany na dożywotnie pozbawienie wolności^[4].

Prowadził również działalność polityczną, był związany z Partią Socjalistyczną^[6]. W czerwcu 1981 dołączył do drugiego rządu Pierre’a Mauroy, obejmując w nim urząd ministra sprawiedliwości. Sprawował go także w trzecim gabinecie tego premiera i w rządzie Laurenta Fabiusa, pełniąc tę funkcję do lutego 1986^[7]. Przy wsparciu socjalistycznego prezydenta François Mitterranda w pierwszym roku urzędowania doprowadził do zmian w prawie karnym, które znosiły karę śmierci^[4].

W marcu 1986 powołany na stanowisko przewodniczącego Rady Konstytucyjnej, które zajmował do marca 1995^[3]. W latach 1995–2011 wchodził w skład Senatu^[6].

Życie prywatne

Urodził się jako syn Simona Badintera i Charlotte Rosenberg^[8], besarabskich Żydów, którzy w 1921 uciekli przed pogromami do Francji^[9]. Jego ojciec w trakcie II wojny światowej został w 1943 zatrzymany w Lyonie, a następnie deportowano go do niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze, w którym zginął^[1][10]. Robert Badinter wraz z matką i bratem do czasu wyzwolenia Francji w 1944 ukrywali się na wsi w Sabaudii^[1].

W 1957 zawarł związek małżeński z aktorką Anne Vernon^[11]; małżeństwo w połowie lat 60. zakończyło się rozwodem. W 1966 jego drugą żoną została pisarka i filozofka Élisabeth Badinter^[5].

Odznaczenia

W 2001 został odznaczony czeskim Orderem Tomáša Garrigue Masaryka I klasy^[12]. W 2006 otrzymał macedoński Order 8 Września^[13][14].

Publikacje

• L’Exécution. Paryż: Grasset, 1973, s. 211. ISBN 2-213-59544-5.
• L’Abolition. Paryż: Fayard, 2000, s. 326. ISBN 2-213-60706-0.
• Les épines et les roses. Paryż: Fayard, 2011, s. 396. ISBN 978-2-213-66259-6.
• Contre la peine de mort. Paryż: Fayard, 2006, s. 330. ISBN 978-2-213-63052-6.
• Idiss. Paryż: Fayard, 2018, s. 236. ISBN 978-2-213-71010-5.

Przypisy