Louis Barthou

Louis Barthou
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

25 sierpnia 1862
Oloron-Sainte-Marie

Data i miejsce śmierci

9 października 1934
Marsylia

78. premier Republiki Francuskiej
Okres

od 22 marca 1913
do 9 grudnia 1913

Poprzednik

Aristide Briand

Następca

Gaston Doumergue

podpis
Odznaczenia
Order Orła Białego (1921–1990)
Multimedia w Wikimedia Commons

Louis Barthou, właśc. Jean-Louis Barthou (ur. 25 sierpnia 1862 w Oloron-Sainte-Marie, zm. 9 października 1934 w Marsylii) – francuski polityk z okresu Trzeciej Republiki, publicysta historyczny, premier Francji w 1913[1], minister spraw zagranicznych w rządzie Gastona Doumergue’a.

Życiorys

Z zawodu był adwokatem[1]. Od 1889 był prawicowym członkiem Izby Deputowanych[2], od 1894 wielokrotnie zajmował stanowiska ministerialne (m.in. w 1922 i 1926 był ministrem sprawiedliwości, w 1934 ministrem spraw zagranicznych). W 1913 pełnił urząd premiera. W 1918 został przyjęty w poczet członków Akademii Francuskiej. Od 1922 był senatorem. W 1922 był delegatem Francji na konferencję w Genewie[1]. Był wrogo nastawiony do Niemiec. W latach 1922–1926 prezes Międzysojuszniczej Komisji Odszkodowań Wojennych, wprowadził w życie niektóre ze swych postulatów dotyczących twardej polityki wobec Niemiec[2]. Domagał się spłaty przez Republikę Weimarską reparacji za I wojnę światową[1]. Był zwolennikiem zbliżenia francusko-radzieckiego i przyjęcia ZSRR do Ligi Narodów[3]. Po dojściu Adolfa Hitlera do władzy w Niemczech (styczeń 1933)[1], w latach 1933–1934 przygotowywał sojusz z ZSRR wymierzony przeciw Niemcom (→pakt wschodni), który został zawarty w 1935 (już po jego śmierci) przez Pierre'a Lavala. Następcy Barthou woleli jednak uprawiać politykę appeasementu wobec III Rzeszy[2].

Fragment kroniki filmowej przedstawiającej zamach (ang.) (1934)
Louis Barthou w rozmowie z Józefem Piłsudskim, obecni: Józef Beck, Jan Szembek, Jules Laroche. Warszawa, kwiecień 1934

Zginął w czasie pełnienia urzędu ministra spraw zagranicznych, podczas zamachu dokonanego przez Wewnętrzną Macedońską Organizację Rewolucyjną i ustaszy na króla Jugosławii Aleksandra w Marsylii. W 1974 ujawniono, że pocisk, który zabił ministra, musiał pochodzić z broni francuskiego policjanta lub wojskowego, gdyż miał kaliber 8 mm, a królobójca użył pistoletu 7,65 mm.

Zamach przyczynił się do podpisania w Genewie 16 listopada 1937 dwóch konwencji o przeciwdziałaniu terroryzmowi i karaniu za czyny terrorystyczne oraz o utworzeniu Międzynarodowego Sądu Karnego (z braku dostatecznej liczby ratyfikacji nie weszły w życie)[4].

Dekretem z 13 lipca 1921 został odznaczony polskim Orderem Orła Białego[5]. W czasie wizyty w Polsce w 1934, forsując projekt paktu wschodniego, jako minister spraw zagranicznych Francji spotkał się między innymi: z marszałkiem Józefem Piłsudskim, prezydentem Ignacym Mościckim i z ministrem Józefem Beckiem[6]

Przypisy

  1. a b c d e historia świata. Encyklopedia PWN. A-F tom. I, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, s. 290
  2. a b c Jan Palmowski Słownik najnowszej historii świata 1900-2007, wyd. 2008, tom 1, s. 76
  3. Słownik historii Polski i świata, Wydawnictwo IBIS, wyd. 2013, s. 388
  4. Międzynarodowy Trybunał Karny a prawnomiędzynarodowa odpowiedzialność sprawców przestępstw wojennych. stosunki-miedzynarodowe.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-15)]., Zbrodnie bez przedawnienia, Terroryzm morski w świetle międzynarodowego prawa karnego s. 42 - 44, Konwencje międzynarodowe w sprawie terroryzmu, Konwencja o utworzeniu Międzynarodowego Sądu Karnego (fragment); Draft code of offences against the peace and security of mankind – Compendium of relevant international instruments (s. 18 – 26 tekst ang. Konwencji), Convention for the Prevention and Punishment of Terrorism, Historical Survey of the Question of International Criminal Jurisdiction (s. 88 - 97).
  5. Część urzędowa. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 157 z 19 lipca 1921. 
  6. Gazeta Tygodniowa. Poświęcona sprawom religijnym, oświatowym i społecznym,1934, R.4, nr 19 - Świętokrzyska Digital Library [online], sbc.wbp.kielce.pl [dostęp 2020-01-09] .
  • p
  • d
  • e
Burbonowie
Monarchia lipcowa
II Republika
II Cesarstwo
/Rząd Tymczasowy
III Republika
Francja Vichy/
Rząd Tymczasowy
IV Republika
V Republika
  • p
  • d
  • e
XVIII wiek
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek
  • p
  • d
  • e
1790-1944
  • Marguerite Louis François Duport-Dutertre
  • Jean-Marie Roland de La Platière
  • Antoine Duranthon
  • Étienne Louis Hector Dejoly
  • Georges Danton
  • Dominique Joseph Garat
  • Louis Jérôme Gohier
  • Philippe Antoine Merlin de Douai
  • Charles François Jean Joseph Victor Génissieu
  • Philippe Antoine Merlin de Douai
  • Charles Joseph Mathieu Lambrechts
  • Jean Jacques Régis de Cambacérès
  • André Joseph Abrial
  • Claude Régnier, duc de Massa
  • Mathieu Louis Molé
  • Pierre Paul Nicolas, baron Henrion de Pansey
  • Charles, chevalier Dambray
  • Jean Jacques Régis de Cambacérès, duc de Parme
  • Antoine, comte Boulay de la Meurthe
  • Étienne Denis, baron Pasquier
  • François, comte de Barbé-Marbois
  • Charles, chevalier Dambray
  • Étienne Denis, baron Pasquier
  • Pierre François Hercule, comte de Serre
  • Charles Ignace, comte de Peyronnet
  • Joseph Marie, comte Portalis
  • Pierre Alpinien Bertrand Bourdeau
  • Jean Joseph Antoine de Courvoisier
  • Jean de Chantelauze
  • Jacques Charles Dupont de l'Eure
  • Joseph Mérilhou
  • Félix Barthe
  • Jean Persil
  • Paul Sauzet
  • Jean Persil
  • Félix Barthe
  • Louis Gaspard Amédée, baron Girod de l'Ain
  • Jean-Baptiste Teste
  • Alexandre François Vivien
  • Nicolas Martin du Nord
  • Michel Pierre Alexis Hébert
  • Adolphe Crémieux
  • Eugène Bethmont
  • Alexandre Marie
  • Eugène Rouher
  • Joseph Corbin
  • Alfred Daviel
  • Eugène Rouher
  • Jacques Abbatucci
  • Paul de Royer
  • Claude Alphonse Delangle
  • Jules Baroche
  • Jean-Baptiste Duvergier
  • Émile Ollivier
  • Michel Grandperret
  • Adolphe Crémieux
  • Jules Dufaure
  • Jean Ernoul
  • Octave Depeyre
  • Adrien Tailhand
  • Jules Dufaure
  • Louis Martel
  • Albert, duc de Broglie
  • François Le Pelletier
  • Jules Dufaure
  • Philippe Le Royer
  • Jules Cazot
  • Gustave Humbert
  • Paul Devès
  • Félix Martin-Feuillée
  • Henri Brisson
  • Charles Demôle
  • Ferdinand Sarrien
  • Charles Mazeau
  • Armand Fallières
  • Jean-Baptiste Ferrouillat
  • Edmond Guyot-Dessaigne
  • François Thévenet
  • Armand Fallières
  • Louis Ricard
  • Léon Bourgeois
  • Jules Develle
  • Léon Bourgeois
  • Eugène Guérin
  • Antonin Dubost
  • Eugène Guérin
  • Ludovic Trarieux
  • Louis Ricard
  • Jean-Baptiste Darlan
  • Victor Milliard
  • Ferdinand Sarrien
  • Georges Lebret
  • Ernest Monis
  • Ernest Vallé
  • Joseph Chaumié
  • Ferdinand Sarrien
  • Edmond Guyot-Dessaigne
  • Aristide Briand
  • Louis Barthou
  • Théodore Girard
  • Antoine Perrier
  • Jean Cruppi
  • Aristide Briand
  • Louis Barthou
  • Antony Ratier
  • Jean-Baptiste Bienvenu-Martin
  • Alexandre Ribot
  • Jean-Baptiste Bienvenu-Martin
  • Aristide Briand
  • René Viviani
  • Raoul Péret
  • Louis Nail
  • Gustave L'Hopiteau
  • Laurent Bonnevay
  • Louis Barthou
  • Maurice Colrat
  • Edmond Lefebvre du Prey
  • Antony Ratier
  • René Renoult
  • Théodore Steeg
  • Anatole de Monzie
  • Camille Chautemps
  • René Renoult
  • Pierre Laval
  • Maurice Colrat
  • Louis Barthou
  • Lucien Hubert
  • Théodore Steeg
  • Raoul Péret
  • Henry Chéron
  • Léon Bérard
  • Paul Reynaud
  • René Renoult
  • Abel Gardey
  • Eugène Penancier
  • Albert Dalimier
  • Eugène Raynaldy
  • Eugène Penancier
  • Henry Chéron
  • Henry Lémery
  • Georges Pernot
  • Léon Bérard
  • Marc Rucart
  • Vincent Auriol
  • César Campinchi
  • Marc Rucart
  • Paul Reynaud
  • Paul Marchandeau
  • Georges Bonnet
  • Albert Sérol
  • Charles Frémicourt
  • Raphaël Alibert
  • Joseph Barthélemy
  • Maurice Gabolde
od 1944
  • p
  • d
  • e
Ministrowie obrony Francji
Ministrowie wojny
(1791-1940)
Ministrowie wojny
Francji Vichy
(1940-1944)
Komisarze wojenni
Wolnej Francji
(1941-1944)
Minister obrony
(od 1944)
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000110288501
  • VIAF: 68969578
  • LCCN: n85152813
  • GND: 119069954
  • BnF: 12165167m
  • SUDOC: 059396008
  • NKC: kup19950000004851
  • BNE: XX1199529
  • NTA: 069937559
  • CiNii: DA05254877
  • Open Library: OL18390A
  • PLWABN: 9810618689505606
  • NUKAT: n00068508
  • J9U: 987007258364405171
  • PTBNP: 39065
  • CONOR: 189164131
  • ΕΒΕ: 130211
  • WorldCat: lccn-n85152813
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3874671
  • Britannica: biography/Louis-Barthou
  • Universalis: louis-barthou
  • БРЭ: 1863538
  • NE.se: louis-barthou
  • SNL: Louis_Barthou
  • VLE: jean-louis-barthou
  • DSDE: Louis_Barthou
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 6075