Srebrny Niedźwiedź dla najlepszej aktorki
Srebrny Niedźwiedź dla najlepszej aktorki (niem. Silberner Bär/Beste Darstellerin) – nagroda przyznawana corocznie na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie w latach 1956-2020 dla najlepszej roli kobiecej spośród filmów konkursu głównego. Laureatkę nagrody wybierało międzynarodowe jury konkursu głównego[1]. W historii festiwalu pięciokrotnie nagroda nie została przyznana (1969, 1970, 1973, 1974, 1990).
Organizatorzy festiwalu zdecydowali się od 2021 zastąpić nagrodę dla najlepszej aktorki i aktora wyróżnieniami za najlepszą rolę główną oraz drugoplanową po to, by nie różnicować wykonawców ze względu na ich płeć[2]. Berlinale było pierwszym międzynarodowym festiwalem, który zdecydował się na taki równościowy i neutralny płciowo krok[3].
Statystyki
Najczęściej nagradzane były role aktorek amerykańskich (12) i niemieckich (11). W dwóch przypadkach jury przyznało nagrody dla aktorskiego kolektywu (od trzech aktorek wzwyż), a dotyczyło to filmów: Godziny (2003, trzy nagrodzone aktorki) oraz Rozstanie (2011, pięć aktorek).
Tylko Amerykance Shirley MacLaine udało się zdobyć nagrodę dwukrotnie (1959, 1971).
Japonka Sachiko Hidari była jedyną zdobywczynią nagrody za role w dwóch różnych filmach (1964). Pierwszą czarnoskórą laureatką była Amerykanka Halle Berry (2002). Najmłodszą zdobywczynią nagrody była Iranka Kimia Hosseini - miała skończonych zaledwie siedem lat[4]. Najstarszą laureatką była 79-letnia Angielka Edith Evans (1967).
Francuzka Juliette Binoche i Amerykanka Julianne Moore to jedyne aktorki, które zdobyły nagrody aktorskie na wszystkich trzech najważniejszych europejskich festiwalach filmowych: Puchar Volpiego na MFF w Wenecji, nagrodę dla najlepszej aktorki na MFF w Cannes oraz Srebrnego Niedźwiedzia na MFF w Berlinie[5]. Cztery role nagrodzone w Berlinie przyniosły ich laureatkom również Oscara dla najlepszej aktorki pierwszo- lub drugoplanowej (Juliette Binoche, Halle Berry, Nicole Kidman i Charlize Theron).
Nagrodę otrzymały dwukrotnie polskie aktorki: Jadwiga Barańska (1976) i Barbara Grabowska (1981)[6].
Laureatki Srebrnego Niedźwiedzia
Rok | Aktorka | Tytuł polski | Tytuł oryginalny | |
---|---|---|---|---|
1956 | Elsa Martinelli | Donatella | Donatella | |
1957 | Yvonne Mitchell | Kobieta w szlafroku | Woman in a Dressing Gown | |
1958 | Anna Magnani | Dziki jest wiatr | Wild Is the Wind | |
1959 | Shirley MacLaine | Jak zdobyć męża | Ask Any Girl | |
1960 | Juliette Mayniel | Kiermasz | Kirmes | |
1961 | Anna Karina | Kobieta jest kobietą | Une femme est une femme | |
1962 | Rita Gam Viveca Lindfors | No Exit | No Exit | |
1963 | Bibi Andersson | Kochanka | Älskarinnan | |
1964 | Sachiko Hidari | Kobieta owad Ona i on | にっぽん昆虫記 / Nippon konchûki 彼女と彼 / Kanojo to kare | |
1965 | Madhur Jaffrey | Shakespeare-Wallah | Shakespeare Wallah | |
1966 | Lola Albright | Lord Love a Duck | Lord Love a Duck | |
1967 | Edith Evans | Szepczące ściany | The Whisperers | |
1968 | Stéphane Audran | Łanie | Les biches | |
1969 1970 | ||||
1971 | Shirley MacLaine | Pustka | Desperate Characters | |
Simone Signoret | Kot | Le chat | ||
1972 | Elizabeth Taylor | Hammersmith Is Out | Hammersmith Is Out | |
1973 1974 | ||||
1975 | Kinuyo Tanaka | Sandakan nr 8 | サンダカン八番娼館 望郷 Sandakan hachibanshokan bohkyo | |
1976 | Jadwiga Barańska | Noce i dnie | Noce i dnie | |
1977 | Lily Tomlin | Ostatni seans | The Late Show | |
1978 | Gena Rowlands | Premiera | Opening Night | |
1979 | Hanna Schygulla | Małżeństwo Marii Braun | Die Ehe der Maria Braun | |
1980 | Renate Krößner | Solo Sunny | Solo Sunny | |
1981 | Barbara Grabowska | Gorączka | Gorączka | |
1982 | Katrin Saß | Roczne poręczenie | Bürgschaft für ein Jahr | |
1983 | Jewgienija Głuszenko | Zakochany na własne życzenie | Влюблён по собственному желанию Wljublion po sobstwiennomu żełaniju | |
1984 | Inna Czurikowa | Romans polowy | Военно-полевой роман Wojenno-poliewoj roman | |
1985 | Jo Kennedy | Wrong World | Wrong World | |
1986 | Marcélia Cartaxo | Godzina gwiazdy | A Hora da Estrela | |
Charlotte Valandrey | Czerwony pocałunek | Rouge baiser | ||
1987 | Ana Beatriz Nogueira | Vera | Vera | |
1988 | Holly Hunter | Telepasja | Broadcast News | |
1989 | Isabelle Adjani | Camille Claudel | Camille Claudel | |
1990 | ||||
1991 | Victoria Abril | Kochankowie | Amantes | |
1992 | Maggie Cheung | Aktorka | 阮玲玉 Ruan Lingyu | |
1993 | Michelle Pfeiffer | Pole miłości | Love Field | |
1994 | Crissy Rock | Biedroneczko, biedroneczko | Ladybird, Ladybird | |
1995 | Josephine Siao | Letni śnieg | 女人四十 Nu ren si shi | |
1996 | Anouk Grinberg | Mój mężczyzna | Mon homme | |
1997 | Juliette Binoche | Angielski pacjent | The English Patient | |
1998 | Fernanda Montenegro | Dworzec nadziei | Central do Brasil | |
1999 | Juliane Köhler Maria Schrader | Aimée i Jaguar | Aimée & Jaguar | |
2000 | Bibiana Beglau Nadja Uhl | Legenda Rity | Die Stille nach dem Schuß | |
2001 | Kerry Fox | Intymność | Intimacy | |
2002 | Halle Berry | Czekając na wyrok | Monster's Ball | |
2003 | Nicole Kidman Julianne Moore Meryl Streep | Godziny | The Hours | |
2004 | Catalina Sandino Moreno | Maria łaski pełna | Maria Full of Grace | |
Charlize Theron | Monster | Monster | ||
2005 | Julia Jentsch | Sophie Scholl – ostatnie dni | Sophie Scholl – Die letzten Tage | |
2006 | Sandra Hüller | Requiem | Requiem | |
2007 | Nina Hoss | Yella | Yella | |
2008 | Sally Hawkins | Happy-Go-Lucky, czyli co nas uszczęśliwia | Happy-Go-Lucky | |
2009 | Birgit Minichmayr | Wszyscy inni | Alle Anderen | |
2010 | Shinobu Terajima | Gąsienica | キャタピラー Kyatapirâ | |
2011 | Leila Hatami Sareh Bayat Sarina Farhadi Kimia Hosseini Shirin Yazdanbakhsh | Rozstanie | جدایی نادر از سیمین Jodaeiye Nader az Simin | |
2012 | Rachel Mwanza | Wiedźma wojny | Rebelle | |
2013 | Paulina García | Gloria | Gloria | |
2014 | Haru Kuroki | Mały domek | 小さいおうち Chiisai ouchi | |
2015 | Charlotte Rampling | 45 lat | 45 Years | |
2016 | Trine Dyrholm | Komuna | Kollektivet | |
2017 | Kim Min-hee | Samotnie na plaży pod wieczór | 밤의 해변에서 혼자 Bamui haebyun-eoseo honja | |
2018 | Ana Brun | Dziedziczki | Las herederas | |
2019 | Yong Mei | Żegnaj, mój synu | 地久天长 Di jiu tian chang | |
2020 | Paula Beer | Undine | Undine |
Przypisy
- ↑ Zack Sharf: Berlin Film Festival Switching to Gender Neutral Acting Awards in 2021. IndieWire, 2020-08-24. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).
- ↑ David Mouriquand: Berlinale 2021: The winners, losers, highs and lows. Ex Berliner, 11.03.2021. [dostęp 2023-07-13]. (ang.).
- ↑ Tom Grater: San Sebastian Becomes Latest Festival To Introduce Gender Neutral Acting Awards. Deadline, 22.06.2021. [dostęp 2023-07-13]. (ang.).
- ↑ Iran’s House of Cinema honors national winners of Berlinale. "Tehran Times", 2011-03-02. [dostęp 2020-11-22]. (ang.).
- ↑ Julianne Moore to Star in ‘When You Finish Saving The World’. Dan's Papers, 2020-05-02. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).
- ↑ Anna Sadokierska: Polacy i Berlinale - historia w skrócie. DW, 2010-02-11. [dostęp 2020-11-21]. (pol.).
Linki zewnętrzne
- Strona festiwalu (ang.)
- p
- d
- e
Nagrody w konkursie głównym | |
---|---|
Pozostałe nagrody |
|
Nagrody nieistniejące |
|
Edycje |
|
- p
- d
- e