Stifftioideae
 Stifftia chrysantha | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | astrowce | ||
| Rodzina | astrowate | ||
| Podrodzina | Stifftioideae | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Stifftioideae (D.Don) Panero[3] | |||
| |||
| |||
Stifftioideae – podrodzina w obrębie astrowatych (Asteraceae). W ujęciu Panero i Funk z 2002[4] oraz późniejszych aktualizacjach tej klasyfikacji astrowatych[5][6], jest to jedna ze starszych podrodzin astrowatych. Jest siostrzana względem podrodziny Mutisioideae, wraz z którą tworzy klad oddzielony od pnia astrowatych na przełomie paleocenu i eocenu. Starszymi kladami tworzącymi grupę koronną astrowatych są tylko podrodziny Barnadesioideae i Famatinanthoideae[6].
W obrębie podrodziny Stifftioideae wyróżnia się jedno plemię Stifftieae z ok. 11 rodzajami[3] i ok. 50 gatunkami[2]. Najbardziej zróżnicowanym gatunkowo rodzajem jest Gongylolepis obejmujący 14 gatunków[2]. Rośliny te występują głównie w Ameryce Południowej, zwłaszcza w jej północnej części w rejonie Wenezueli i Gujany. Przedstawiciele podrodziny obecni są także w południowo-wschodniej Azji[2].
Morfologia
- Pokrój
- Niewielkie drzewa, krzewy i pnącza[7].
- Liście
- Zwykle skrętoległe (rzadko naprzeciwległe), ogonkowe. Blaszka cienka lub skórzasta, zawsze całobrzega, naga lub owłosiona[7].
- Kwiaty
- Zebrane w szczytowe (rzadko wyrastające w kątach liści) pojedyncze koszyczki lub tworzące okazałe kwiatostany złożone – wiechy wierzchotkowe, rzadko też tworzące ciasno upakowane wierzchotki. Kwiaty zwykle, choć nie zawsze, są niezróżnicowane w obrębie kwiatostanów. Okrywy są wąskowalcowate do półkulistych, z listkami w trzech rzędach, dachówkowato przylegające. Dno koszyczków jest bez plewinek. Kwiaty w koszyczkach są obupłciowe o koronach języczkowych, dwuwargowych lub promienistych, z łatkami czasem podwiniętymi, barwy białej, żółtej, różowej, fioletowej, pomarańczowej lub czerwonej. Pręcików jest 5. Szyjka słupka jest naga, rozwidlona, zwykle gładka i bez brodawek w obrębie znamienia[7].
- Owoce
- Walcowate niełupki[7]. Puch kielichowy w postaci licznych (ok. 100) włosowato cienkich ości wyrastających w 4–5 szeregach[8], słomiastego lub białego koloru, rzadko też jaskrawo żółtopomarańczowych lub różowych[7].
Systematyka
| astrowate |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział systematyczny podrodziny[3]
Plemię Stifftieae D.Don
- Achnopogon Maguire, Steyerm. & Wurdack
- Dinoseris Griseb.
- Duidaea S.F.Blake
- Eurydochus Maguire & Wurdack
- Glossarion Maguire & Wurdack
- Gongylolepis R.H.Schomb.
- Hyaloseris Griseb.
- Neblinaea Maguire & Wurdack
- Quelchia N.E.Br.
- Salcedoa Jiménez Rodr. & Katinas
- Stifftia J.C.Mikan
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b c d e Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-24] (ang.).
- ↑ a b c Stifftioideae (D.Don) Panero. [w:] Compositae. The Global Database [on-line]. The International Compositae Alliance. [dostęp 2022-07-08].
- ↑ Panero J.L., Funk V.A. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.
- ↑ B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification. Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24]. (ang.).
- ↑ a b c Mandel, J.R., Dikow, R.B., Siniscalchi, C.M., Thapa, R., Watson, L.E.& Funk, V.A. A fully resolved backbone phylogeny reveals numerous dispersals and explosive diversifications throughout the history of Asteraceae. „Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A.”. 116, 28, s. 14083–14088, 2019. DOI: 10.1073/pnas.1903871116.
- ↑ a b c d e Jose L. Panero, V.A. Funk. New infrafamilial taxa in Asteraceae. „Phytologia”. 89, 3, s. 356–360, 2007.
- ↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 224, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
