Cichorioideae
Cykoria podróżnik | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | astrowce | ||
Rodzina | astrowate | ||
Podrodzina | Cichorioideae | ||
Nazwa systematyczna | |||
Cichorioideae (Juss.) Chevall.[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
| |||
|
Cichorioideae – podrodzina w obrębie astrowatych (Asteraceae). Obejmuje dużą grupę 93 rodzajów z 1,5 tysiącem gatunków (dodatkowo należy tu co najmniej 7,5 tysiąca mikrogatunków)[2]. W końcu drugiego dziesięciolecia XXI wieku podrodzina została uszczuplona do jednego plemienia Cichorieae, ponieważ inne plemiona tradycyjnie tu włączane tworzą odrębny klad czyniąc podrodzinę we wcześniejszym ujęciu taksonem parafiletycznym. Wyodrębnione one zostały w podrodzinę Vernonioideae[4].
Podrodzina jest niemal kosmopolityczna, przy czym najbardziej zróżnicowana jest na półkuli północnej[5], zwłaszcza w strefie umiarkowanej. Tylko nieliczne gatunki obecne są w tropikach[2].
Wiek grupy koronnej podrodziny datowany jest na 23,5 miliona lat[4][2].
Systematyka
astrowate |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział systematyczny podrodziny[3]
W obrębie podrodziny wyróżniane jest jedno plemię Cichorieae i 11 podplemion[3][5].
Podplemię Chondrillinae (W.D.J.Koch) Lamotte
- Chondrilla (Tourn.) Tourn. ex L. – chondrilla
- Phitosia Kamari & Greuter
- Willemetia Neck. ex Neck.
Podplemię Cichoriinae Cass. ex Dumort.
Podplemię Crepidinae Cass. ex Dumort.
- ×Crepi-Hieracium P.Fourn.
- Acanthocephalus Kar. & Kir.
- Askellia W.A.Weber
- Crepidiastrum Nakai
- Crepidifolium Sennikov
- Crepis L. – pępawa
- Dubyaea DC.
- Faberia Hemsl.
- Garhadiolus Jaub. & Spach
- Heteracia Fisch. & C.A.Mey.
- Heteroderis (Bunge) Boiss.
- Hololeion Kitam.
- Ixeridium (A.Gray) Tzvelev
- Ixeris (Cass.) Cass.
- Lagoseriopsis Kirp.
- Lagoseris M.Bieb.
- Lapsana L. – łoczyga
- Lapsanastrum Pak & K.Bremer
- Nabalus Cass.
- Rhagadiolus Juss. – słodziczka
- Sonchella Sennikov
- Soroseris Stebbins
- Spiroseris Rech.f.
- Syncalathium Lipsch.
- Taraxacum Weber ex F.H.Wigg. – mniszek
- Tibetoseris Sennikov
- Youngia Cass.
Podplemię Hieraciinae Cass. ex Dumort.
- Andryala L. – jawełna
- Hieracium Tourn. ex L. – jastrzębiec
- Hispidella Lam.
- Pilosella Hill. – kosmaczek
- Schlagintweitia Griseb.
Podplemię Hyoseridinae Less.
- Aposeris Neck. ex Cass. – sałatnica
- Hyoseris L.
- Launaea Cass.
- Reichardia Roth
- Sonchus L. – mlecz
Podplemię Hypochaeridinae Less.
- Hedypnois Mill. – słodkokwiat
- Helminthotheca Zinn
- Hypochaeris L. – prosienicznik
- Leontodon L. – brodawnik
- Picris L. – goryczel
- Prenanthes L. – przenęt
- Scorzoneroides Moench
- Urospermum Scop.
Podplemię Lactucinae (Cass.) Cass. ex Dumort.
- Cicerbita Wallr. – modrzyk
- Lactuca L. – sałata (w tym Mycelis – sałatnik)
- Notoseris C.Shih
- Paraprenanthes Chang ex C.Shih
- Stenoseris C.Shih
Podplemię Microseridinae Stebbins
- Agoseris Raf.
- Anisocoma Torr. & A.Gray
- Atrichoseris A.Gray
- Calycoseris A.Gray
- Chaetadelpha A.Gray ex S.Watson
- Glyptopleura D.C.Eaton
- Krigia Schreb.
- Lygodesmia D.Don
- Malacothrix DC.
- Marshalljohnstonia Henrickson
- Microseris D.Don
- Munzothamnus P.H.Raven
- Nothocalais (A.Gray) Greene
- Picrosia D.Don
- Pinaropappus Less.
- Pleiacanthus (Nutt.) Rydb.
- Prenanthella Rydb.
- Pyrrhopappus DC.
- Rafinesquia Nutt.
- Shinnersoseris Tomb
- Stephanomeria Nutt.
- Uropappus Nutt.
Podplemię Scolyminae Less.
Podplemię Scorzonerinae Cass. ex Dumort.
Podplemię Warioniinae Gemeinholzer & N.Kilian
- Warionia Benth. & Coss.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-07-09] (ang.).
- ↑ a b c d Cichorioideae Chevall.. [w:] Compositae. The Global Database [on-line]. The International Compositae Alliance. [dostęp 2022-07-09].
- ↑ a b c Mandel, J.R., Dikow, R.B., Siniscalchi, C.M., Thapa, R., Watson, L.E.& Funk, V.A.. A fully resolved backbone phylogeny reveals numerous dispersals and explosive diversifications throughout the history of Asteraceae. „Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A.”. 116, 28, s. 14083–14088, 2019. DOI: 10.1073/pnas.1903871116.
- ↑ a b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 224, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- identyfikator iNaturalist: 447425
- IPNI: 1048784-2
- NCBI: 219120
- identyfikator Tropicos: 100440356