Trachelospermum
 Trachelospermum jasminoides | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | goryczkowce | ||
| Rodzina | toinowate | ||
| Rodzaj | Trachelospermum | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Trachelospermum Lem. Jard. Fleur. 1: t. 61 (1851)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| T. jasminoides (Lindley) Lemaire[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
| |||
Trachelospermum Lem. – rodzaj roślin z rodziny toinowatych (Apocynaceae). Obejmuje 9 gatunków[3]. Rośliny te występują w południowej i wschodniej Azji na obszarze od Pakistanu na zachodzie po Japonię, Filipiny, Borneo i Jawę na wschodzie[3]. Zaliczany tu w niektórych ujęciach gatunek północnoamerykański (T. difformis)[5][6] wyodrębniany jest w osobny, monotypowy rodzaj Thyrsanthella[7]. Rośliny te są pnączami rosnącymi w lasach i na terenach skalistych, wspinającymi się na drzewa i skały[6].
Dwa gatunki – T. asiaticum i T. jasminoides są uprawiane jako ozdobne dla efektownych, wonnych kwiatów. Popularne są w krajach o ciepłym klimacie – znoszą tylko krótkotrwałe spadki temperatur do -10 °C[6]. W Polsce rośliny te bywają uprawiane w kolekcjach, zimować muszą w szklarniach[8].
Morfologia
- Pokrój
- Drewniejące pnącza osiągające do 15 m wysokości, czasem wolnorosnące, bez podpór[6]. Pędy zawierają biały sok mleczny[5].
- Liście
- Naprzeciwległe. Blaszki liściowe skórzaste, pojedyncze, eliptyczne do szeroko lancetowatych[6].
- Kwiaty
- Skupione w luźne wierzchotki wyrastające na szczytach pędów i w kątach liści. Kielich składa się z głęboko wciętych 5 działek, na szczycie ząbkowanych, u nasady z 5–10 gruczołkami. Korona kwiatu w dole zrośnięta w pięciokanciastą rurkę, z gardzielą zwężoną, na szczycie z pięcioma rozpostartymi łatkami, w pąku skręconymi, zachodzącymi nieco na siebie w prawo także w czasie kwitnienia, biała do purpurowo nabiegłej[5], często żółknąca z czasem[6]. Pręciki przyrośnięte do dolnej części rurki korony, z pylnikami strzałkowatymi, przylegającymi do szczytu słupka, z końcami wystającymi z rurki korony lub schowanymi w niej. Zalążnie są dwie, wolne, każda z licznymi zalążkami na szczycie z krótkim szyjkami słupka, zakończonymi stożkowanym znamieniem[5].
- Owoce
- Dwa równowąskie lub wrzecionowate mieszki, rozchylone lub równoległe[5], zwykle zwisające i po dojrzeniu czerwone[6]. Nasiona długie i wąskie, na wierzchołku z kępką włosków[6].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
- Rodzaj z plemienia Apocyneae w podrodzinie Apocynoideae w rodzinie toinowatych Apocynaceae[9].
- Gatunki[3]
- Trachelospermum asiaticum (Siebold & Zucc.) Nakai
- Trachelospermum assamense Woodson
- Trachelospermum axillare Hook.f.
- Trachelospermum brevistylum Hand.-Mazz.
- Trachelospermum dunnii (H.Lév.) H.Lév.
- Trachelospermum inflatum (Blume) Pierre ex Pichon
- Trachelospermum jasminoides (Lindl.) Lem.
- Trachelospermum lucidum (D.Don) K.Schum.
- Trachelospermum vanoverberghii Merr.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-03-14] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-03-14] (ang.).
- ↑ a b c d e Trachelospermum Lem.. [w:] Plants of the World Online [on-line]. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2022-03-14]. (ang.).
- ↑ Trachelospermum. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-03-14].
- ↑ a b c d e Trachelospermum Lemaire. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-03-14].
- ↑ a b c d e f g h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 383. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ Thyrsanthella (Baill.) Pichon. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-03-14].
- ↑ Jerzy Hrynkiewicz-Sudnik, Bolesław Sękowski, Mieczysław Wilczkiewicz: Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 550. ISBN 83-01-13434-8.
- ↑ Genus Trachelospermum Lem.. [w:] USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2022-03-14]. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
