Tureckie Siły Powietrzne

Tureckie Siły Powietrzne
Türk Hava Kuvvetleri

Symbol tureckich sił powietrznych
Państwo	Turcja
Data sformowania	1909–1911
Dane podstawowe
Podporządkowanie	Tureckie Siły Zbrojne
Liczebność	60 100 ludzi
Multimedia w Wikimedia Commons

Tureckie Siły Powietrzne – główną siłę bojową tureckich sił powietrznych (Türk Hava Kuvvetleri) stanowi sprzęt sprowadzony z USA i krajów NATO, które posiadają nadwyżkę sprzętu lotniczego.

Nowe F-5 dotarły do Turcji w 1965 roku. Było to 75 sztuk F-5A, 20 sztuk RF-5A oraz 13 sztuk F-5B. Aby uzupełnić samoloty rozpoznawcze przebudowano w latach 70 13 sztuk F-5A do poziomu RF-5A. Wśród tych maszyn były zarówno nowe jak i dawne libijskie, holenderskie, norweskie i tajwańskie. Pozyskano je w latach 1989-91 z czego 38 F-5A, 60 NF-6A/B oraz 4 F-5B i 6 RF-5A, a z 60 sztuk NF-6A/B 34 maszyny mogły latać. Udało się również pozyskać kilka F-5B od USAF. Część z nich przeszła modernizację do szkoleń co objęło 48 sztuk. W służbie mają pozostać 23 egzemplarze^[1].

W latach 90. Turcja otrzymała samoloty typu Lockheed F-104 Starfighter od Belgii, Kanady i Niemiec, natomiast samoloty Northrop F-5 Freedom Fighter sprowadzone zostały z Norwegii i Holandii. Obecnie Turcja posiada ponad 200 sztuk F-16 Fighting Falcon w wersjach C i D, samoloty montowane są w Turcji w fabryce w Murted.

 Osobny artykuł: Siły Powietrzne Imperium Osmańskiego.

Modernizacja lotnictwa

Do 2023 roku planowane jest zmodernizowanie lotnictwa wojskowego w ramach modernizacji sił zbrojnych. Wśród planów jest zakup myśliwca piątej generacji, rozwój własnych konstrukcji, zmiany w posiadanych F-16, zakup nowych śmigłowców oraz zmiana obrony przeciwrakietowej i przeciwlotniczej. Wydatki w budżecie zostały zaplanowane uwzględniając ówczesny wzrost gospodarczy kraju i dążenie do przekazywania 2% PKB na zbrojenie. Większość funduszy pozostanie przekazana państwowym firmom zbrojeniowym, a zapewnienie finansowania obronności pokrywane jest również z zysków z eksportu sprzętu i technologii^[2].

Osoby zatrudnione są podzielone na dwa dowództwa taktyczne. Planowana jest zmiana i fuzja obu dowództw pod nazwą - Dowództwo Bojowych Sił Powietrznych i Obrony Rakietowej. Istnieje trzynaście eskadr bojowych rozmieszczonych w siedmiu bazach. Samolotem w największej liczbie 270 sztuk zakupionych jest F-16. W 2005 roku podpisano umowę, dzięki której zakładano modernizację samolotów do standardu Block 50+. Dzięki takim modernizacjom obniża się koszty utrzymania przez ograniczenie potrzebnego sprzętu i logistyki. W zamian za miejsca dla amerykańskich radarów AN/TPY-2 otrzymano również część kodów źródłowych dla samolotów. W 2009 roku rozpoczęto proces instalacji radaru pokładowego AN/APG-68(V)9 i kolorowych wyświetlaczy w kabinie z systemem identyfikacji „swój-obcy” przy pomocy systemu transmisji danych Link 16. W ten sposób otrzymano możliwość wykorzystania rakiet AIM-120C AMRAAM oraz prowadzenia nocnych operacji lotniczych. Najnowsze zasobniki AN/AQQ-13 LANTIRN ER oraz AN/AQQ-33 Sniper ATP pozwoliły nie tylko wykrywać i namierzać cele, ale również rozpoznawać i nagrywać cel w dużej rozdzielczości i przesyłać dane do bazy. W 2009 roku negocjowano również możliwość lotów F-16 nad Cyprem oraz offset dla nowo zakupionych samolotów. Otwarte zostały również własne szkoły pilotażu F-16. Plany wykorzystania samolotów zakładają rok 2040^[3].

Samoloty F-4E Phantom II w 2000 roku zostały zmodernizowane do wersji F-4E 2020 Terminator. Zamontowano wówczas wielofunkcyjne cyfrowe wyświetlacze, radar Elta Electronics EL/M-2032 i nowe urządzenia obrony pasywnej i aktywnej. W 2010 roku zamontowano nowe systemy łączności i nawigacji^[3].

Państwo tureckie zostało włączone w program samolotu F-35 Lightning II z planowanym zakupem 100 takich samolotów^[3].

Plany stworzenia własnego samolotu przechwytującego mają zaangażować własny przemysł lotniczy aby wyeliminować ograniczenia samolotu F-35. Partnerem w badaniach i pracach konstrukcyjnych brany pod uwagę jest szwedzki SAAB lub Republika Korei^[4].

Struktura sił powietrznych

Same siły powietrzne podzielone są na 2 floty powietrzne. Kwaterą dla pierwszej z nich jest Eskişehir. Druga natomiast stacjonuje w Diyarbakır. W stolicy – Ankarze znajduje się siedziba Dowództwa Transportu oraz kwatera główna sił powietrznych. Jedna eskadra stacjonuje w Topel i jest przeznaczona do patrolowania morza przy wspomaganiu tureckiej marynarki wojennej.

Lotnictwo bojowe składa się z 12 eskadr wyposażonych w F-16 Fighting Falcon (rozmieszczonych w 6 bazach) oraz dalsze 8 eskadr, częściowo zmodernizowanych McDonnell Douglas F-4 Phantom II (w tym jedna rozpoznawcza z RF-4E), które mają zostać zastąpione przez około 100 Lockheed F-35 Lightning II.

Sześć eskadr transportowych jest wyposażonych w samoloty typu CASA CN-235, Lockheed C-130 Hercules, a także Transall C-160T, które w przyszłości zastąpi 10 transportowych Airbus A400M.

Kandydaci na pilotów muszą wylatać 250 godzin. Treningi odbywają się na samolotach typu Aermacchi SF.260, Cessna T-37B/C, Northrop T38A Talon oraz na dawnych myśliwcach typu Northrop F-5B Freedom Fighter.

Wyposażenie

Zdjęcie	Samolot	Producent	Typ	Wersja	Liczba sztuk[5]	Uwagi
Samoloty myśliwskie
	F-16 Fighting Falcon	Stany Zjednoczone  Turcja	Myśliwiec wielozadaniowy	F-16C F-16D	189 57	Dostarczono 240 sztuk wersji Block 30/40/50 w latach 1987–1999 oraz 30 Block 50+ w latach 2011–2012, 262 z nich zmontowały Turkish Aircraft Industries (TAI), 165 starszych sztuk osiągnie po modernizacji standard Block 50.
	McDonnell Douglas F-4 Phantom II	Stany Zjednoczone	Myśliwiec wielozadaniowy Rozpoznawczy	F-4E 2020 Terminator F-4E Şimşek RF-4E/TM Isik	54 66 36	Şimşek to modernizacja TAI, Terminator to modernizacja izraelskiej IAI. W 2012 syryjska obrona przeciwlotnicza zestrzeliła turecki RF-4, który naruszył morską granice między państwami[6].
					402
Wczesnego ostrzegania i Powietrzne tankowce
	Boeing 737 AEW&C	Stany Zjednoczone	AWACS	737 AEW&C	4
	Boeing KC-135 Stratotanker	Stany Zjednoczone	Tankowiec	KC-135R	7
	Gulfstream G550	Stany Zjednoczone	komunikacyjny	G550	2
	CASA CN-235	Hiszpania	rozpoznawczy walki elektronicznej		1 1
					15
Samoloty transportowe
	Lockheed C-130 Hercules	Stany Zjednoczone	Taktyczny transportowiec	C-130B C-130E	5 7	Zmodernizowane przez TAI, w związku z opóźnieniem programu A400M odkupionych ma być 6 C-130E używanych przez Arabię Saudyjską.
	Transall C-160	Niemcy	Taktyczny transportowiec	C-160T	17	C-160T zmodernizowane przez TAI.
	CASA CN-235	Hiszpania  Turcja	Taktyczny transportowiec	CN-235M-100	41	Zmontowane przez TAI.
					70
Samoloty szkolno-treningowe
	Aermacchi SF-260	Włochy  Turcja	szkolenie wstępne	SF-260D	37	Zmontowane przez TAI.
	KAI KT-1	Korea Południowa	szkolenie podstawowe	KT-1T	40
	Cessna T-37 Tweet	Stany Zjednoczone	szkolenie podstawowe	T-37C	56
	Northrop T-38 Talon	Stany Zjednoczone	szkolenie zaawansowane	T-38A	66
	Northrop F-5 Freedom Fighter	Stany Zjednoczone	szkolenie zaawansowane	NF-5A/B 2000	86	Zmodernizowane przez IAI do szkolenia na F-16.
					285
Śmigłowce
	Eurocopter Cougar	Francja  Turcja	Śmigłowiec transportowy/SAR	AS 532UL Cougar Mk1	19	Zmontowane przez TAI.
	Bell UH-1 Iroquois	Stany Zjednoczone	Śmigłowiec użytkowy	UH-1H	62
					81
Bezzałogowe aparaty latające
	General Atomics GNAT	Stany Zjednoczone	Rozpoznawczy BSL	GNAT 750 I-GNAT ER	6 16
	RQ-7 Shadow	Stany Zjednoczone	Rozpoznawczy BSL		6
	MQ-1 Predator	Stany Zjednoczone	Rozpoznawczy/bojowy BSL		6
	MQ-9 Reaper	Stany Zjednoczone	Rozpoznawczy/bojowy BSL		4
	IAI Heron	Izrael	Rozpoznawczy BSL		10
	Aeronautics Aerostar	Izrael	Rozpoznawczy BSL		3
	IAI Harpy	Izrael	Mały szturmowy BSL		107
	TAI Anka	Turcja	Rozpoznawczy BSL		1	Zamówiono 10.
					159
Suma
					1012

Przypisy

Bibliografia

• Lindsday Peacock: Lotnictwo wojskowe świata. OTiK, 1994. ISBN 83-900902-2-8.brak strony w książce