Ustrój polityczny Norwegii

Norwegia
Godło Norwegii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Norwegii
Ustrój polityczny
  • Ustrój polityczny Norwegii
Konstytucja
  • Konstytucja Norwegii
Władza ustawodawcza
  • Storting
Monarcha
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
  • Wymiar sprawiedliwości
    • Sąd Najwyższy
  • Prokurator Generalny Norwegii
Kontrola państwowa
  • Kontrola państwowa
Finanse
  • Bank Norwegii
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
  • Partie polityczne
    • Partia Pracy
    • Partia Postępu
    • Høyre
    • Sosialistisk Venstreparti
    • Senterpartiet
    • Kristelig Folkeparti
    • Venstre
Polityka zagraniczna
  • Polityka zagraniczna
  • Ministerstwo Spraw Zagranicznych Norwegii

Wikiprojekt Polityka

Królestwo Norwegii jest dziedziczną monarchią konstytucyjną. Ustrój polityczny uregulowany został przez konstytucję z 1814 roku. Dokument ten był wiele razy nowelizowany (m.in. 1884, 1905).

Król

Haakon (książę Norwegii) i król Harald V
 Osobny artykuł: Władcy Norwegii.

Według konstytucji jest on głową państwa, najwyższym wodzem armii oraz przyjmuje gości z zagranicy. Jest symbolem jedności i ciągłości państwa. Nadaje obywatelstwo i teoretycznie może odrzucić ustawę uchwaloną przez parlament (po raz ostatni z tej możliwości skorzystał Olaf V w 1967 roku). Król mianuje premiera i jest odpowiedzialny tylko przed Bogiem. Korona dziedziczona jest według starszeństwa, więc kobieta również może panować nad krajem. Wszystkie wyroki ferowane są w jego imieniu. Ma on szerokie uprawnienia: wybiera Radę Państwa, w skład której wchodzi premier i co najmniej siedmiu członków, egzekwuje podatki, mianuje wszystkich urzędników cywilnych, kościelnych i wojskowych, jest naczelnym dowódcą sił lądowych i morskich, ma też prawo łaski. Może też przedstawić rządowi projekt ustawy. Może (aczkolwiek nie musi) na wniosek parlamentu zdymisjonować premiera. Obecnym królem jest Harald V.

Premier

Premiera mianuje król, przy czym szef rządu jest odpowiedzialny przed Stortingiem, norweskim parlamentem. Storting udziela jego gabinetowi wotum zaufania lub wotum nieufności. Premier ma prawo inicjatywy ustawodawczej. Może być zdymisjonowany przez króla. Przewodniczy zebraniom rządu i reprezentuje Norwegię na zebraniach międzynarodowych. Obecnym premierem jest Jonas Gahr Støre.

Partie polityczne

Linki zewnętrzne

  • https://www.regjeringen.no/no/dep/smk/id875/
Encyklopedia internetowa (system polityczny):
  • SNL: Norges_politiske_system