Waldemar Atterdag

Waldemar IV Atterdag

Król na współczesnym mu fresku z kościoła św. Piotra w Næstved

Częściowa rekonstrukcja herbu z pieczęci na dokumentach w latach 1340–1345

król Danii

Okres

od 1340
do 24 października 1375

Poprzednik

Krzysztof II

Następca

Olaf II

Dane biograficzne

Dynastia

Estrydsenidzi

Data urodzenia

ok. 1320

Data i miejsce śmierci

24 października 1375
Zamek Gurre

Miejsce spoczynku

katedra w Sorø

Ojciec

Krzysztof II

Matka

Eufemia pomorska

Żona

Jadwiga ze Szlezwiku

Dzieci

Krzysztof,
Małgorzata (ur. 1345),
Ingeborga,
Katarzyna,
Waldemar,
Małgorzata I (ur. 1353)

Multimedia w Wikimedia Commons

Waldemar IV Atterdag (Odnowiciel, Dojutrek^[1]) (ur. ok. 1320, zm. 24 października 1375 na zamku Gurre) – król Danii w latach 1340–1375, syn Krzysztofa II.

Gdy w 1340 r. władający Danią holsztyński hrabia Gerard III został zabity, skończyło się trwające od ośmiu lat w tym kraju bezkrólewie i na tron wstąpił Waldemar IV Atterdag. Młody, wykształcony król początkowo władał tylko północną Jutlandią, stopniowo jednak odzyskał resztę Jutlandii, Zelandię i inne tereny spustoszonego i podzielonego za panowania poprzedniego króla kraju; w 1361 ponownie zjednoczył Danię przyłączając do niej Skanię i Gotlandię. Doprowadziło to jednak do konfliktu z Ligą Hanzeatycką zakończonego w roku 1370 podpisaniem niekorzystnego dla Danii traktatu stralsundzkiego.

W 1346 r. Waldemar sprzedał zakonowi krzyżackiemu Estonię, która należała do Danii od 1219. Ruch ten wyniknął z chęci skoncentrowania sił na odbudowie królestwa i uniknięcia ewentualnego konfliktu z niebezpiecznym zakonem. Utrzymanie odległej prowincji byłoby zbyt kosztowne.

13 maja 1350 roku zawarł on w Łowiczu z Królem Polski, Kazimierzem III Wielkim, sojusz antykrzyżacki.

Waldemar został pochowany w katedrze Akademii w Sorø. W momencie śmierci króla z jego sześciorga dzieci przy życiu pozostała tylko Małgorzata I.

Przypisy

↑ Władysław Czapliński, Karol Górski: Historia Danii. Wyd. I. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1965, s. 107.

Bibliografia

Palle Lauring: Danske konger og dronninger. Aschehoug, 2005, s. 122-128. ISBN 87-11-22285-9. (duń.).

Władcy Danii

Królestwo Danii

Skjoldungowie	Gorm Stary (?–958) Harald I Sinozęby (958–987) Swen I Widłobrody (987–1014) Harald II (1014–1018) Kanut II Wielki (1018–1035) Kanut III (Hardekanut) (1035–1042)
Ynglingowie	Magnus Dobry (1042–1047)
Estrydsenidzi	Swen II Estrydsen (1047–1076) Harald III Hein (1076–1080) Kanut IV Święty (1080–1086) Olaf I Głód (1086–1095) Eryk I Zawsze Dobry (1095–1103) Mikołaj Stary (1103–1134) Eryk II Pamiętny (1134–1137) Eryk III Jagnię (1137–1146) Swen III Grade (1146–1157) Kanut V (1146–1157) Waldemar I Wielki (1146–1182) Kanut VI (1182–1202) Waldemar II Zwycięski (1202–1241) Waldemar Młodszy (1215–1231) Eryk IV Denar od pługa (1241–1250) Abel (1250–1252) Krzysztof I (1252–1259) Eryk V Glipping (1259–1286) Eryk VI Menved (1286–1319) Krzysztof II (1319–1326) Eryk (1321–1332) Waldemar III (1326–1329) Krzysztof II (1329–1332) Eryk (1329–1332) bezkrólewie (1332–1340) Waldemar IV Atterdag (1340–1375)
Folkungowie	Olaf II (1375–1387)
Estrydsenidzi	Małgorzata I (1375–1387) Małgorzata I (1387–1412)

Unia kalmarska

Gryfici	Eryk VII Pomorski (1396–1439)
Wittelsbachowie	Krzysztof III Bawarski (1440–1448)
Oldenburgowie	Chrystian I (1448–1481) Jan (1481–1513) Chrystian II (1513–1523) Fryderyk I (1523)

Królestwo
Danii i Norwegii

Oldenburgowie	Fryderyk I (1523–1533) bezkrólewie (1533–1534) Chrystian III (1534–1559) Fryderyk II (1559–1588) Chrystian IV (1588–1648) Fryderyk III (1648–1670) Chrystian V (1670–1699) Fryderyk IV (1699–1730) Chrystian VI (1730–1746) Fryderyk V (1746–1766) Chrystian VII (1766–1808) Fryderyk VI (1808–1814)

Królestwo Danii

Oldenburgowie	Fryderyk VI (1814–1839) Chrystian VIII (1839–1848) Fryderyk VII (1848–1863)
Glücksburgowie	Chrystian IX (1863–1906) Fryderyk VIII (1906–1912) Chrystian X (1912–1947) Fryderyk IX (1947–1972) Małgorzata II (1972–2024) Fryderyk X (od 2024)