Wodorowęglan amonu

Wodorowęglan amonu
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
addyt.

hydroksydodioksydowęglan(1−) amonu

wodor.

wodoro(trioksydowęglan) amonu

Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.

wodorowęglan amonu

inne

kwaśny węglan amonu, amoniak do pieczenia

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

NH4HCO3

Masa molowa

79,06 g/mol

Wygląd

biały, krystaliczny proszek o zapachu amoniaku[1]

Identyfikacja
Numer CAS

1066-33-7

PubChem

14013

DrugBank

DB15925

SMILES
C(=O)(O)[O-].[NH4+]
InChI
InChI=1S/CH2O3.H3N/c2-1(3)4;/h(H2,2,3,4);1H3
InChIKey
ATRRKUHOCOJYRX-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
1,586 g/cm³[1]; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
220 g/l (20 °C)[1]
Temperatura rozkładu

60 °C[1][2]

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2023-07-27]
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie podanej karty charakterystyki
Wykrzyknik
Uwaga
Zwroty H

H302

Zwroty P

P264, P270, P301+P312, P501

NFPA 704
Na podstawie
podanego źródła[4]
0
1
0
 
Temperatura zapłonu

niepalny[1]

Numer RTECS

BO8600000

Dawka śmiertelna

LD50 1,6 g/kg (szczur, doustnie)[3]

Podobne związki
Podobne związki

(NH
4)
2CO
3, NaHCO
3

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Wodorowęglan amonu, NH
4HCO
3 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy wodorowęglanów, wodorosól amonowa kwasu węglowego.

Tworzy bezbarwne kryształy o zapachu amoniaku, które łatwo rozkładają się do amoniaku, wody i dwutlenku węgla. Dobrze rozpuszczalny w wodzie, hydrolizuje jako sól słabego kwasu i słabej zasady.

Zastosowanie

Stosowany m.in. jako rodzaj proszku do pieczenia (o nazwie handlowej amoniak, amoniak do pieczenia, amoniak spożywczy itp.), środków gaśniczych, leków, barwników, a także jako prosty nawóz (szczególnie w Chinach, choć jest tam wypierany przez mocznik z powodu niższej jakości i braku stabilności). Jest również stosowany w wyrobie ceramiki, tworzyw sztucznych i gumy, przy garbowaniu skór i wyrobie katalizatorów. Służy też do otrzymywania innych związków amonowych.

Reakcje

Związek rozpuszcza się w wodzie, dając lekko zasadowe roztwory. Jest nierozpuszczalny w acetonie i alkoholach. W temperaturze powyżej ok. 60 °C rozkłada się do amoniaku, wody i dwutlenku węgla[1][2] w reakcji endotermicznej[5][6]:

NH
4HCO
3 → NH
3↑ + H
2O↑ + CO
2↑
Zależnośc ciśnienia rozkładu wodorowęglanu amonu od temperatury[5]
t [°C] 25,4 34,2 40,7 45 50 55,8 59,3
p [hPa] 78,5 162,6 267,9 370,6 526,5 821,1 1086,4

W reakcji z kwasami tworzy sól, dwutlenek węgla i wodę, np.:

NH
4HCO
3 + HClaq → NH
4Cl + CO
2↑ + H
2O

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Ammonium hydrogen carbonate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 108420 [dostęp 2012-09-17]  (niem. • ang.).
  2. ↑ a b Bread and Other Baked Products, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, s. 22, DOI: 10.1002/14356007.a04_331.pub2  (ang.).
  3. ↑ Wodorowęglan amonu (nr 09830) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2012-09-07]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. ↑ Wodorowęglan amonu (nr 09830) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-09-07]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  5. ↑ a b Karl-HeinzK.H. Zapp Karl-HeinzK.H. i inni, Ammonium Compounds, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, s. 21, DOI: 10.1002/14356007.a02_243  (ang.).
  6. ↑ Endothermic processes [online], PCC Group Product Portal [dostęp 2023-07-27]  (ang.).
Kontrola autorytatywna (rodzaj indywiduum chemicznego):
  • LCCN: sh2008000090
  • BNCF: 36781
  • J9U: 987007537613005171
Encyklopedia internetowa:
  • SNL: hjortetakksalt
  • Catalana: 0220011
  • DSDE: hjortetaksalt