Łopatonogi

Łopatonogi
Remipedia
J. Yager, 1981
Ilustracja
Speleonectes tanumekes
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

skorupiaki

Gromada

łopatonogi

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Łopatonogi (Remipedia) – gromada skorupiaków (Crustacea) opisana na podstawie okazów kopalnych Enantiopoda (dolny pensylwan). W roku 1979 odkryto pierwsze współcześnie żyjące łopatonogi. Do 2011 poznano nieco 18 gatunków żyjących obecnie[1]. Zamieszkują one głównie Karaiby i Australię. Wszystkie współczesne gatunki są ślepe i żyją w głębokich jaskiniach wypełnionych wodą morską[2]. Wyniki analiz filogenetycznych stawiają łopatonogi blisko sześcionogów (owadów i ich najbliższych krewnych); łopatonogi i sześcionogi mogą być kladami siostrzanymi.

Są to zwierzęta bezbarwne. Ich wydłużone ciało składa się z głowy i korpusu zbudowanego z od 16 do 39 segmentów. Dwugałęziste odnóża pływne znajdują się po bokach każdego segmentu z wyjątkiem ostatniego. Koniec ciała zwieńczony jest furką. Na głowie leżą dwie pary dwugałęzistych czułków. Żuwaczki są asymetryczne. W końcowych częściach szczęk I pary znajdują się ujścia gruczołów. Szczęki II pary i szczękonóża stanowią narządy chwytne[2].

Łopatonogi pływają "na plecach". Są drapieżne, a do zabijania ofiar używają produkowanego przez siebie jadu, który wstrzykują za pomocą przekształconych odnóży.

Systematyka

Do łopatonogów zalicza się 2 rzędy, z których jeden jest wymarły a drugi obejmuje 3 rodziny[3][1]:

  • rząd: Nectipoda Schram, 1986
    • rodzina: Godzilliidae Schram, Yager et Emerson, 1986
    • rodzina: Micropacteridae Schram, Yager et Emerson, 1986
    • rodzina: Speleonectidae Yager, 1981
  • rząd: †Enantiopoda Birshtein, 1960

Przypisy

  1. a b Shane T.S.T. Ahyong Shane T.S.T. i inni, Subphylum Crustacea Brünnich, 1772, [w:] Z.-Q.Z.Q. Zhang (red.), Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness, „Zootaxa”, 3148, grudzień 2011, s. 165–191 .
  2. a b Krzysztof Jażdżewski: Gromada: łopatonogi — Ramipedia. W: Zoologia: Stawonogi. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. T. 2, cz. 1.. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011. ISBN 978-83-01-16568-0.
  3. Remipedia. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2015-09-21].

Bibliografia

  • Fanenbruck, M., Harzsch, S., & Wägele, J. W. (2004). The brain of the Remipedia (Crustacea) and an alternative hypothesis on their phylogenetic relationships. Proceedings of the National Academy of Science. Published online 5th March 2004.
  • p
  • d
  • e
Współczesne gromady stawonogów
szczękoczułkopodobne
szczękoczułkowce
wije
tyłopłciowe
przodopłciowe
dwuprzysadkowe
Pancrustacea
Oligostraca
Ichthyostraca
Altocrustacea
Multicrustacea
Hexanauplia
Allotriocarida
Labiocarida
  • łopatonogi
sześcionogi
Ellipura
Cercophora

Hipotezy na temat pokrewieństwa między podtypami: żuwaczkowce, Myriochelata, pajęczakokształtne, Cormogonida
Taksony niemonofiletyczne: skorupiaki, Maxillopoda, skrytoszczękie, staroraki, tchawkowce, jednogałęziowce, skrzelodyszne, bezżuwaczkowce
Źródło: Gonzalo Giribet, Gregory Edgecombe: The Invertebrate Tree of Life. Princeton University Press, 2020. ISBN 978-0-691-17025-1.

Encyklopedia internetowa (takson):
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 1495
  • GBIF: 236
  • identyfikator iNaturalist: 144130
  • ITIS: 609933
  • NCBI: 84343
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 22211