Bezżuwaczkowce
| Amandibulata | |
 Trylobit Cheirurus z ordowiku | |
 Pająk Gasteracantha cancriformis | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
|---|---|
| Królestwo | zwierzęta |
| Podkrólestwo | |
| Nadtyp | pierwouste |
| Typ | stawonogi |
| (bez rangi) | Euarthropoda |
| (bez rangi) | bezżuwaczkowce |
Bezżuwaczkowce[1] (Amandibulata) – takson stawonogów obejmujący podtypy szczękoczułkowców i wymarłych trylobitokształtnych[1].
Cechą charakterystyczną tych stawonogów miałby być brak żuwaczek[1]. Ewentualnemu monofiletyzmowi bezżuwaczkowców przeczą niektóre dane morfologiczne. U trylobitów, podobnie jak u żuwaczkowców a przeciwnie niż u szczękoczułkowców, oczy złożone mają fasetki z aparatem dioptrycznym zbudowanym z kutykularnej soczewki i stożka krystalicznego. Wskazywać to może na siostrzaną relację żuwaczkowców z trylobitami lub wywodzenie się od nich[2]. Aczkolwiek Strausfeld i współpracownicy w pracy z 2016 sugerowali obecność takich oczu u zajmujących bazalną pozycję wśród Euarthropoda Radiodonta, co oznaczać by musiało ich wtórną utratę w linii rozwojowej szczękoczułkowców[3][2].
Przypisy
- ↑ a b c Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 3–58.
- ↑ a b Gerhard Scholtz, Andreas Staude, Jason A. Dunlop. Trilobite compound eyes with crystalline cones and rhabdoms show mandibulate affinities. „Nature Communications”. 10 (2503), 2019.
- ↑ N. Strausfeld, X. Ma, G.D. Edgecombe G.D., R.A. Fortey, M.F. Land, Liu Y., Cong P., Hou X.. Arthropod eyes: the early Cambrian fossil record and divergent evolution of visual systems. „Arthropod Struct. Dev.”. 45 (2), s. 152–172, 2016. DOI: 10.1016/j.asd.2015.07.005.
- p
- d
- e
Współczesne gromady stawonogów
- królestwo: zwierzęta
- podkrólestwo: tkankowce właściwe
- infrakrólestwo: dwubocznie symetryczne
- klad: pierwouste
- nadtyp: wylinkowce
- klad: Panarthropoda
| szczękoczułkopodobne |
| ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| wije |
| ||||||||||||||||||||||||||||
| Pancrustacea |
| ||||||||||||||||||||||||||||
Hipotezy na temat pokrewieństwa między podtypami: żuwaczkowce, Myriochelata, pajęczakokształtne, Cormogonida
Taksony niemonofiletyczne: skorupiaki, Maxillopoda, skrytoszczękie, staroraki, tchawkowce, jednogałęziowce, skrzelodyszne, bezżuwaczkowce
Źródło: Gonzalo Giribet, Gregory Edgecombe: The Invertebrate Tree of Life. Princeton University Press, 2020. ISBN 978-0-691-17025-1.
